Najwyższy poziom inflacji od 1998

Na blogu o tematyce ekonomicznej nie sposób nie wracać do pewnych, kluczowych dla gospodarki zagadnień. Jednym z nich jest inflacja - temat istotny przede wszystkim dla zwykłego Kowalskiego, a przy tym fundamentalny dla całej gospodarki.
Niestety, ostatnie miesiące, a nawet lata, przyzwyczaiły nas do coraz wyższych cen, w tym najbardziej dotykających społeczeństwo: żywności i paliw. O ile jeszcze w lutym doszło do niespodzianki: po raz pierwszy od miesięcy inflacja spadła - do 8,5%, marzec nie przyniósł pozytywnego rozstrzygnięcia, wręcz przeciwnie: inflacja poszybowała do poziomu niemal 11% (dokładnie 10,9%).
Jak ocenił to Zespół Analiz Makroekonomicznych PKO Banku Polskiego, jest to najwyższy poziom inflacji CPI od 1998 r. W dodatku w między lutym, a marcem ceny wzrosły o 3,2%, a więc najsilniej od 1996 r. Dodatkowo GUS poinformował, że w marcu ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 9,2% wobec marca 2021. Jednak na ostateczny poziom inflacji wpłynął wzrost cen nośników energii - o 23,9%, a zwłaszcza paliw do prywatnych środków transportu - aż o 33,5%
Według ekspertów z PKO BP, w efekcie sam wzrost rocznej dynamiki cen paliw podbił inflację o 1,4 punktu procentowego.
Skąd to wszystko? Niewątpliwie czynnikiem, który w największej mierze odpowiada za tak wysoki wzrost cen jest szaleńcza wojna Putina na Ukrainie. W opinii PKO BP to jej skutki wywołały skok cen surowców oraz osłabienie złotego.
Ich zdaniem po cenach paliw drugą kategorią co do siły oddziaływania na inflację były ceny nośników energii. Tylko od lutego do marca wzrosły one o 4,4%. „Objęcie dużej części tej kategorii regulacjami URE od kilku miesięcy „chroni” krajowy rynek przed automatycznym przekładaniem się na inflację gwałtownych wzrostów cen surowców energetycznych na światowych rynkach, głównie gazu ziemnego” - piszą eksperci banku. I dodają: „Zakładamy, że komponentem, który podbił inflację w tej kategorii, były nieregulowane ceny opału oraz, w dużo mniejszym stopniu, ceny ciepła”.
Niewielkim pocieszeniem zdaje się fakt, że inni mają podobnie. Jak zauważył Piotr Bujak, główny ekonomista PKO BP, „inflacja HICP w strefie euro w marcu była aż o 0,9pp wyższa od prognoz i wyniosła 7,5% r/r. Najważniejszą przyczyną były aż 44,7% r/r wzrosty cen energii (w skali miesiąca przerażające +12,5%). Drożeje też żywność – o 0,9% m/m”. Co więcej, „przy tak wysokich dynamikach cen energii nawet ta 7,5% r/r inflacja HICP wygląda na niską” - kończy Bujak.
Tak inflacja wygląda na dziś. Dobrze byłoby jednak wiedzieć, jak jeszcze długo pozostaną z nami tak jej wysokie poziomy. Eksperci ekonomiczni nie mają tu niestety dla nas dobrych wieści.
Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej, w wywiadzie dla portalu filarybiznesu.pl ocenił, że „ze względu na nasilenie problemów, zwłaszcza dotyczących wciąż wysokich cen nośników energii, ale również coraz mocniej - cen żywności - możemy w miesiącach letnich obudzić się z inflacją nieodległą poziomowi nawet 14-15%. Trzeba będzie się bardzo poważnie z tym liczyć. Może się uda dojść do wakacji z mniejszymi jej wartościami, ale gdyby się jednak pojawiły, trzeba być już obecnie być na to gotowym”.
Nieco bardziej powściągliwi wydają się wspomniani analitycy PKO BP. Ich zdaniem bowiem „kolejne miesiące przyniosą wzrost inflacji, ale już w dużo mniejszej skali. Inflacyjny szczyt zobaczymy około połowy roku, wg nas poniżej 12% r/r. W bazowym scenariuszu zakładamy brak eskalacji wojny, co wraz z nadejściem wiosny powinno łagodzić napięcia na rynku surowców energetycznych, a także wspierać złotego. Proinflacyjne oddziaływanie ze strony cen nośników energii i paliw będzie więc wg nas stopniowo słabło. W większym stopniu do dalszego wzrostu inflacji będą z kolei prowadzić ceny żywności (przed nami dwucyfrowa dynamika)”.
Na zakończenie krótkoterminowa prognoza cen paliw na stacjach benzynowych na najbliższy tydzień. Otóż według danych specjalistycznego portalu e-petrol.pl średnie ceny detaliczne paliw (za 1 litr) w Polsce według stanu ze środy (30 marca br.) były następujące: Pb 98 - 6,99 zł, Pb 95 - 6,67, ON - 7,66, LPG - 3,79. Zaś w tygodniu 4-10 kwietnia br. będą wynosić odpowiednio: Pb 98 6,96-7,11, Pb 95 6,63-6,77, ON 7,62-7,77, LPG 3,69-3,79.
Jak więc widzimy można mówić przynajmniej o stabilizacji tych cen. Wciąż więc w praktyce działają osłonowe Tarcze rządu, w tym obniżony VAT na paliwa. Jak bardzo okażą się skuteczne także w kolejnych tygodniach, przekonamy się niebawem.