Sławny profesor zhakowany

Dziennik SuperExpress poinformował o nielegalnym wykorzystaniu przez cyberoszustów wizerunku (dokonaniu tzw. deepfake’u) światowej sławy otolaryngologa i kawalera Orderu Orła Białego, prof. Henryka Skarżyńskiego.
Przestępcy, wykorzystując możliwości sztucznej inteligencji, podkładając jego twarz i głos, zdecydowali się na „stworzenie” odpowiednio spreparowanej postaci znanego naukowca, łudząco przypominającego prawdziwego profesora, odpowiedniego tekstu, reklamującego jeden z preparatów medycznych.
Jak napisał SuperExpress, zaatakowany przez cyberhakerów profesor Skarżyński zgłosił tę sprawę do prokuratury, a mimo to film dalej można znaleźć w sieci. Naukowiec podkreśla przy tym, iż „nigdy takiej wypowiedzi nie udzielił i nikt go o nagranie na prosił”. A ponadto powołuje się na Kodeks Etyki Lekarskiej, który stanowczo zabrania lekarzom brania udziału w reklamach produktów medycznych.
- Generowanie przy użyciu wspomnianych technik fałszywych nagrań, które mają skłonić do zakupu preparatów medycznych, to zwykłe oszustwo. Żaden szanujący się specjalista w takiej reklamie nie wystąpi – skomentował prof. Skarżyński.
Cała ta sprawa jest tym bardziej przykra, iż cybernetowi przestępcy zaatakowali światowej sławy naukowca o nieposzlakowanej opinii, który w ubiegłoroczne Święto Niepodległości został odznaczony przez prezydenta Dudę Orderem Orła Białego. Prezydent mówił przy tej okazji, kierując swe wystąpienie do odznaczonego naukowca: „Dziękuję za służbę przede wszystkim drugiemu człowiekowi. (…)Poprzez ratowanie zdrowia ludzi, poprzez przywracanie wielu ludziom sensu życia, piękna życia, poprzez przywracanie im słuchu czy poprzez dawanie im słuchu – tym, którzy nigdy nie słyszeli, a którzy ten słuch dzięki pracy i zdolnościom Pana Profesora uzyskali. Dziękuję za niezwykły wkład w rozwój nauki światowej, właśnie dotyczącej problemów ze słuchem, laryngologii, otolaryngologii, foniatrii czy audiologii – wszystkich tych dziedzin, którymi Pan Profesor sam i razem ze swoim zespołem, ze swoimi współpracownikami, wychowankami na co dzień się zajmuje. Teraz przede wszystkim od tylu lat w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach, które Pan Profesor osobiście stworzył, a które jest sławnym ośrodkiem na cały świat”.
Na niewłaściwie wykorzystanie nowych technologii, mogące nieść wiele realnych zagrożeń, zwraca uwagę również Komenda Główna Policji.
- Polska Policja dostrzegła zagrożenia płynące ze świata cyfrowego, powołując do życia w 2022 r. wyspecjalizowaną, wyodrębnianą jednostkę organizacyjną w postaci Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, której zadaniem jest zapewnienie bezpiecznej cyberprzestrzeni - poinformował nadinspektor Roman Kuster, I zastępca Komendanta Głównego Policji.
Kuster podkreślił przy tym, iż po wprowadzeniu do powszechnego użytku sztucznej inteligencji granice między rzeczywistością a światem cyfrowym coraz bardziej się zacierają.
- Zauważyć należy, że tak naprawdę ofiarami scamu są również osoby publiczne jak politycy, sportowcy czy aktorzy, których wizerunki budzące zaufanie czy sympatię są generowane i wykorzystywane bez ich wiedzy i zgody - podkreślił.
Zespół CERT Polska, który działa w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego, pierwszy powstały w Polsce państwowy zespół reagowania na incydenty w sieci teleinformatyczne, w swoim Raporcie rocznym z działalności za 2023 r., poinformował m.in., że w ciągu ostatnich 4 lat liczba incydentów naruszenia bezpieczeństwa w sieci wzrosła aż 8-krotnie, a porównując rok 2023 do 2022 – miał miejsce wzrost o ponad 40 tys. takich incydentów: z 39 683 do 80 267.
Wykorzystywanie przez AI wizerunku znanych postaci ma miejsce także na świecie. Jak informował portal Telepolis.pl, jedna z platform napędzanych sztuczną inteligencją była reklamowana wizerunkiem znanej gwiazdy filmowej Scarlett Johansson. Według portalu 22-sekundowa reklama zawierała znane nagranie artystki zza kulis filmu „Czarna Wdowa”, w którym aktorka wzięła udział. Po chwili jej rysy twarzy oraz głos zmieniły się na wygenerowane przez AI, tym samym reklamując aplikację Lisa AI: 90s Yearbook & Avatar, dostępną w App Store i Google Play.
Tymczasem przedstawiciele gwiazdy potwierdzili, że nie jest ona twarzą aplikacji, nie wyrażała zgody na wykorzystanie nagrania ani wizerunku, oraz nie podpisywała żadnej umowy z twórcami platformy. Co więcej, jej prawnicy postanowili pozwać osoby odpowiedzialne za Lisa AI za bezprawne wykorzystanie wizerunku aktorki. Deweloperzy aplikacji usunęli już reklamę.
Po sieci krążyło też nagranie, na którym aktor Tom Hanks promował jakiś plan dentystyczny. Sam artysta odniósł się do tego i ostrzegł, że nie ma z tym nic wspólnego, zaś sama reklama została wygenerowana przez sztuczną inteligencję.
Należy mieć tylko nadzieję, że polskiej Policji uda się szybko i sprawnie ukrócić ten szkodliwy dla życia publicznego w Polsce proceder.