Libertariański stosunek do zwierząt

Grzegorz GPS Świderski, 27.08.2023
My, li­ber­ta­ria­nie, po­pie­ramy Kon­fe­de­ra­cję. Je­ste­śmy ide­ow­ca­mi, a Kon­fe­de­ra­cja to prag­ma­ty­cy opie­ra­ją­cy się na po­dob­nej ide­olo­gii. Ostat­nio gło­śno zro­bi­ło się w kwe­stii je­dze­nia psów, więc wy­tłu­ma­czę, na ja­kiej ide­olo­gii opie­ra­ją się kon­fe­de­ra­ci, któ­rzy twier­dzą, że pań­stwo nie po­win­no re­gu­lo­wać kwe­stii ku­li­nar­ny­ch i te­go, ja­kie ga­tun­ki zwie­rząt czło­wiek ho­du­je, za­bi­ja i zja­da. Te kwe­stie re­gu­lu­je kul­tu­ra i ża­den po­li­cjant z pa­łą nie je­st po­trzeb­ny do te­go, by ukła­dać lu­dziom me­nu. 



  Mo­ral­no­ść to zbiór za­sad. Nie­mniej je­st wie­le mo­ral­no­ści.

  Idea li­ber­ta­ria­ni­zmu wzię­ła się z kon­kret­nej mo­ral­no­ści, a nie z te­go, że są róż­ne zbio­ry za­sad. Ta idea wy­ni­ka z za­sad na­szej cy­wi­li­za­cji, na­szej mo­ral­no­ści. Róż­nie się tę cy­wi­li­za­cję na­zy­wa — cza­sem za­chod­nią, cza­sem ła­ciń­ską. Z niej wy­wie­dli­śmy li­ber­ta­ria­ni­zm i z niej wy­wie­dzie­my za­sa­dy do­ty­czą­ce trak­to­wa­nia zwie­rząt.

  Mo­że­my za­sa­dy cy­wi­li­za­cyj­ne od­rzu­cić i stwo­rzyć ja­kąś no­wą mo­ral­no­ść. A w niej uznać, że zwie­rzę­ta są rów­no­praw­nym pod­mio­tem mo­ral­nym z czło­wie­kiem. Nie­mniej jak szlag tra­fi na­szą cy­wi­li­za­cję, to i ca­łe to na­sze rów­no­upraw­nie­nie szlag tra­fi. I li­ber­ta­ria­ni­zm też prze­sta­nie ist­nieć. Le­wi­ca też znik­nie.

  No bo ni­by dla­cze­go przy­jąć ja­kąś li­ber­ta­riań­ską za­sa­dę nie­agre­sji, je­śli ona wśród zwie­rząt nie obo­wią­zu­je? W cy­wi­li­za­cji re­ki­nów, wil­ków czy szym­pan­sów, obo­wią­zu­je za­sa­da agre­sji — pra­wa przy­słu­gu­ją tym, któ­rzy ini­cju­ją prze­moc.

  Mo­ral­no­ść za­ka­zu­je bez­sen­sow­nie czy bez­ce­lo­wo nisz­czyć nie tyl­ko zwie­rzę­ta, ale wszel­ką in­ną wła­sno­ść. Do­ty­czy to tak sa­mo przed­mio­tów mar­twy­ch, zwie­rząt, jak i ro­ślin. Ce­lo­we zbi­cie swo­jej szklan­ki w zło­ści je­st tak sa­mo złe, jak kop­nię­cie w zło­ści wła­sne­go psa. Spa­le­nie wła­sne­go do­mu je­st tak sa­mo złe, jak ska­to­wa­nie na śmierć wła­sne­go ko­ta. W za­leż­no­ści od oko­licz­no­ści za­bi­cie świ­ni czy ku­ry mo­że być do­bre, a mo­że być złe — i tak sa­mo je­st ze ścię­ciem drze­wa, czy wy­rzu­ce­niem do­brej, świe­żej sa­łat­ki do śmie­ci.

  Jed­nak­że nie­mo­ral­no­ść czy­nu nie ozna­cza au­to­ma­tycz­nie, że moż­na go za­ka­zać w pra­wie pu­blicz­nym, czy­li że moż­na użyć prze­mo­cy wo­bec te­go, kto do­ko­nu­je czy­nu nie­mo­ral­ne­go. Pra­wo nie po­win­no być ko­dy­fi­ka­cją mo­ral­no­ści — ale po­win­no być na niej opar­te. Pra­wo po­win­no do­ty­czyć tyl­ko i wy­łącz­nie sy­tu­acji, w któ­ry­ch wol­no użyć prze­mo­cy wo­bec in­ny­ch pod­mio­tów mo­ral­no­ści i bę­dzie to z mo­ral­no­ścią zgod­ne.

  Pro­sty­tu­cja po­win­na być le­gal­na, choć je­st nie­mo­ral­na. Bo nie je­st mo­ral­ne uży­cie prze­mo­cy wo­bec pro­sty­tut­ki. Za­bi­cie psa po­win­no być le­gal­ne, choć mo­że być nie­mo­ral­ne, szcze­gól­nie gdy zro­bi się to w spo­sób okrut­ny. Spa­le­nie wła­sne­go do­mu po­win­no być le­gal­ne, choć mo­że być nie­mo­ral­ne. Ścię­cie drzew we wła­snym le­sie po­win­no być le­gal­ne, choć mo­że być szko­dli­we. Le­gal­ne, to zna­czy, że nikt nie ma pra­wa za­sto­so­wać prze­mo­cy wo­bec te­go, kto po­stę­pu­je le­gal­nie — choć ro­bi to nie­mo­ral­nie, głu­pio czy bez sen­su.

  Nie po­win­no się ka­to­wać psa. Nie­mniej rów­nież nie po­win­no się ka­to­wać te­go bru­ta­la, któ­ry ka­tu­je swo­je­go psa. Nie po­win­no się ka­to­wać dziec­ka. Nie­mniej tak sa­mo nie wol­no ska­to­wać te­go bru­ta­la, któ­ry swo­je dziec­ko ka­tu­je. Ta­ka je­st mo­ral­no­ść. Czło­wiek to pod­miot mo­ral­no­ści — pies to przed­miot mo­ral­no­ści. Pies to przed­miot ży­wy, czu­ją­cy, cier­pią­cy — któ­re­mu na­le­ży się po­moc, opie­ka i współ­czu­cie. Jed­nak­że je­go mo­ral­no­ść nie do­ty­czy. Pies nie grzeszy.

  Naj­lep­szą ochro­ną praw­ną dla zwie­rząt (i ro­ślin) je­st świę­te pra­wo wła­sno­ści. Naj­lep­szą ochro­nę przy­ro­da ma w pry­wat­ny­ch re­zer­wa­ta­ch. Zde­cy­do­wa­na więk­szo­ść lu­dzi głów­nie sku­pia się na tym, by ochro­nić, utrwa­lić, za­bez­pie­czyć, roz­mno­żyć to, co po­sia­da­ją, a nie by to znisz­czyć, po­psuć czy ska­to­wać. Nisz­czy­cie­le swo­jej wła­sno­ści bar­dzo szyb­ko prze­sta­ją być wła­ści­cie­la­mi, bo ją znisz­czą. Więc zo­sta­ną tyl­ko do­brzy wła­ści­cie­le – źli się sa­mo­wy­eli­mi­nu­ją.

Grzegorz GPS Świderski
t.me/KanalBlogeraGPS

PS. Notki powiązane: Tagi: gps65, libertarianizm, zwierzęta, moralność, cywilizacja, własność
Pani Anna
To jak, stek z pieska, czy gulasz? Smacznego i powodzenia w wyborach, w Polsce, która póki co nie leży w Azji.
Grzegorz GPS Świderski
Dlaczego chcesz jeść gulasz z pieska? Nawet w Azji to są kwestie marginalne.
W Korei Południowej praktyka spożywania psów znana jest jako "boshintang" lub "gukbap" i jest kwestią kontrowersyjną. Wiele osób jest przeciwnych temu zwyczajowi, ale wciąż istnieją restauracje serwujące potrawy z mięsa psów.
Chociaż większość Chińczyków nie je psów i traktuje je jako zwierzęta towarzyszące, istnieją pewne regiony, w których jedzenie psów było praktykowane w przeszłości. Jednak w ostatnich latach wzrosło społeczne przeciwdziałanie temu zwyczajowi.
W niektórych obszarach Azji Południowo-Wschodniej, takich jak Wietnam, Laos czy Kambodża, bywa dokumentowane jedzenie psów, choć nie jest to powszechna praktyka.
Dokładnie tak samo jest w Polsce z jedzeniem koni. W niektórych restauracjach koninę można zjeść, ale to margines.
Jadłaś kiedyś gulasz z konika? Popierasz to? Postulujesz zakaz? Nie wystarczy, że te kwestie reguluje kultura?
Tomaszek
Zwykli Chińczycy nie jedzą psów , bo są drogie i to luksus w biednym jednak społeczeństwie ale wierni wiekowej tradycji  Szwajcarzy jako bogatsi jedzą koty tak jak my karpia w Wigilię . Są jeszcze Cyganie Łabańcy w Polsce którzy jak z ogniem walczą z opinią o nich że jedzą psy ,ale zwykły Cygan otoczony psami zapytał reportera czy widział żywego psa u Łabańców .
Eugeniusz Kościesza
@świderski „My, li­ber­ta­ria­nie, po­pie­ramy Kon­fe­de­ra­cję”.
Ideologia libertarianizmu -przekreślająca zasady moralne chrześcijaństwa- to wywodzi się akurat nie z liberalizmu (czyli nie z protestantyzmu ) ale Talmudu i jego interpretacji jako marksizmu! Tow. Swiderski nim puści w obieg autoryzowany tekst ,  niech pierwej przeczyta co puszcza  w obieg, zapewne  wygenerowane  sztuczną inteligencyją jego peceta !
Aby się nie ośmieszał … no chyba ,że sam z wyznania talmudysta ? I wtedy nie pecet, ale sam celowo wali takie odwrócone na wspak do pojęć,  publikowane personalnie farmazony.
I to ma być właśnie ta Konfederacja tych talmudyczno- libertarianskich farmazonów –które reklamuje autor ?
Tezeusz
Żrą psy i robale, zamiast mózgu mają sztuczne druty i sierpa i młota, zamiast serca tęczę i lgbt. Ich marzenie to zdechły i osrany bandyta putin. Ot i cala Konfa i jej wyznawcy...A poszli mi won...Krótko i na temat !
Siberian Husky Dog
Autor
Jajka z łupinek obierasz po czy przed ugotowaniem?
sake3
Gdyby nie reakcja internautów pani Jabłońska z powodzeniem by ozdabiała listy Konfedracji a pan Bosak nie widział problemu.
Grzegorz GPS Świderski
Pani Jabłońska nic złego nie napisała. Ona tylko uznała, że zakaz, a zatem ingerencja państwa, w kwestie kulinarne, jest zbędny. To, że ma rację, uzasadniłem w tej notce powyżej.
Pani Anna
Nic złego nie napisała, ale na wszelki wypadek,  choć o to jedno zdanie za późno z Konfederacji wyleciała. Swoją drogą gdzieś tam w Papui żyją plemiona kanibali. Przykład braku ingerencji panstwa w kwestie kulinarne.
Eugeniusz Kościesza
@ Świderski  libertarjański -talmudysto -znasz bajkę o bałtyku ?
Napierw poczytaj , potem coś z tego przyswój na ludzką logikę ,
a dopiero potem spróbuj coś- już od siebie logicznie napisać
i bez sztucznej inteligencyji  ! Może wyjdzie coś do rzeczy ...
zamiast bzdetów -aby już sensownie- a nie po chamsku opublikować
 - choćby jego odpowiedzi na rzeczowe komentarze ....
Grzegorz GPS Świderski
Zwracanie się do nieznanej sobie osoby: "talmudysto" to chamstwo. Proszę się uspokoić i zaprzestać swoich prymitywnych zaczepek. Proszę sobie stąd iść i ewentualnie wrócić po zapoznaniu się z podstawami kultury konwersacji obowiązującymi w Polsce.
Siberian Husky Dog
Konfederacja?
Zapomnijcie o Konfederacji bo właśnie się kończy bredzeniem aktywistek o uboju psów, o braniu za mordę itp. To jest a raczej była UPR bis w nowym opakowaniu i nic więcej.
sake3
No,stare opakowanie KOnfederacji w postaci pana pod muszką i pana wrzaskliwego nadal ma dużo do powiedzenia w nowym rozdaniu.Przypuszczam że ta śmieszna konfederatka głosiła ich epokowe teorie i dlatego poległa że młoda.
Grzegorz GPS Świderski
Na­sze epo­ko­we teo­rie w kwe­stii je­dze­nia zwie­rząt są opar­te na mo­ral­no­ści chrze­ści­jań­skiej. My, ka­to­li­cy, uwa­ża­my, że psy, tak jak wszy­st­kie in­ne or­ga­ni­zmy ży­we opró­cz czło­wie­ka, nie są pod­mio­tem mo­ral­no­ści, są jej przed­mio­tem, co po­zwa­la czy­nić z ni­ch przed­mio­ty wła­sno­ści i je zja­dać. Nie­któ­ry­ch zwie­rząt i ro­ślin nie zja­da­my tyl­ko z po­wo­dów kul­tu­ro­wy­ch lub zdro­wot­ny­ch, a nie mo­ral­ny­ch. Nie zja­da­my psów, bo ta­ką ma­my tra­dy­cję — nie­mniej zje­dze­nia psa nie trak­tu­je­my ja­ko grze­ch. Jed­nak­że już ko­nie na­sza tra­dy­cja zja­dać po­zwa­la, choć ro­bi­my to rzad­ko. A kro­wy i świ­nie zja­da­my czę­sto. To wszy­st­ko wy­ni­ka jed­no­znacz­nie z Ka­te­chi­zmu Ko­ścio­ła Ka­to­lic­kie­go. Je­śli uwa­ża­sz, że to je­st nie­po­praw­na, błęd­na mo­ral­no­ść,  że chrze­ści­jań­stwo to je­st zła teo­ria mo­ral­na, to na­pi­sz, ja­ka two­im zda­niem je­st po­praw­na. Czy two­ja mo­ral­no­ść, któ­ra po­wo­du­je, że je­st mo­ral­na róż­ni­ca mię­dzy psem a ko­niem to ja­kaś zna­na po­wszech­nie re­li­gia, czy też to two­je in­dy­wi­du­al­ne za­sa­dy, któ­re so­bie sa­ma wy­my­śli­łaś?
sake3
@GPS........Moja moralność jeśli już pan konkretnie się pyta jest oparta na tym,że w naszym domu zawsze były obecne jako domownicy psy i koty.Koni nie było jako że w kamienicy.Nie wiem czy ta moja teoria moralna jest poprawna czy nie,po prostu obcowanie w towarzystwie zwierząt,pomaganie,leczenie dokarmianie bezdomnych kotów czy wspomaganie Towarzystw Opieki nad zwierzetami tak mnie kształtuje.Jadam zresztą tylko kurczeta.Nie odwołuję się tu do religii i istotnie są to moje indywidualne zasady Jednak nie można powiedzieć,że sobie je sztucznie wymysliłam pod wpływem jakiegoś kaprysu,ale jak napisałam wyżej z powodu udziału zwierząt w moim i mojej rodziny życiu.Wtedy można zaobserwowac jakim przyjacielem człowieka jest pies.On nie nazwie nikogo chamem,czy idiotą i jest z nami na dobre i na złe. Nie wiem czy ta paniusia z KOnfederacji miała nawet jakiekolwiek zwierzę skoro tak lekko mówi ,,mięsko to mięsko''. W moim pojęciu moralności pies nie jest przedmiotem.Prosze obejrzeć film ,,Alfa'' o początkach nawiązywania relacji między psem i człowiekiem w epoce lodowcowej.
Grzegorz GPS Świderski

Ro­zu­miem. A za­tem two­ja mo­ral­no­ść nie je­st opar­ta na na­uce Ko­ścio­ła ka­to­lic­kie­go, tyl­ko na tym, co so­bie sa­mi w ro­dzi­nie wy­my­śli­li­ście. A czy wa­sza ro­dzi­na je­st to­le­ran­cyj­na? Czy ak­cep­tu­je­cie lu­dzi o od­mien­nej mo­ral­no­ści — na przy­kład nas, ka­to­li­ków? Czy go­dzi­cie się na to, by obok was ży­li lu­dzie wie­rzą­cy w ta­kie za­sa­dy wy­ra­żo­ne w Ka­te­chi­zmie Ko­ścio­ła Ka­to­lic­kie­go?:
"2415 Siód­me przy­ka­za­nie do­ma­ga się po­sza­no­wa­nia in­te­gral­no­ści stwo­rze­nia. Zwie­rzę­ta, jak rów­nież ro­śli­ny i by­ty nie­oży­wio­ne, są z na­tu­ry prze­zna­czo­ne dla do­bra wspól­ne­go ludz­ko­ści w prze­szło­ści, obec­nie i w przy­szło­ści. Ko­rzy­sta­nie z bo­gac­tw na­tu­ral­ny­ch, ro­ślin­ny­ch i zwie­rzę­cy­ch świa­ta nie mo­że być ode­rwa­ne od po­sza­no­wa­nia wy­ma­gań mo­ral­ny­ch. Pa­no­wa­nie nad by­ta­mi nie­oży­wio­ny­mi i isto­ta­mi ży­wy­mi, ja­kie­go Bóg udzie­lił czło­wie­ko­wi, nie je­st ab­so­lut­ne; okre­śla je tro­ska o ja­ko­ść ży­cia bliź­nie­go, tak­że przy­szły­ch po­ko­leń; do­ma­ga się ono re­li­gij­ne­go sza­cun­ku dla in­te­gral­no­ści stwo­rze­nia.
2416 Zwie­rzę­ta są stwo­rze­nia­mi Bo­ży­mi. Bóg ota­cza je swo­ją opatrz­no­ścio­wą tro­ską. Przez sa­mo swo­je ist­nie­nie bło­go­sła­wią Go i od­da­ją Mu chwa­łę. Tak­że lu­dzie są zo­bo­wią­za­ni do życz­li­wo­ści wo­bec ni­ch. War­to przy­po­mnieć, z ja­ką de­li­kat­no­ścią trak­to­wa­li zwie­rzę­ta ta­cy świę­ci, jak św. Fran­ci­szek z Asy­żu czy św. Fi­lip Ne­re­usz.
2417 Bóg po­wie­rzył zwie­rzę­ta pa­no­wa­niu czło­wie­ka, któ­re­go stwo­rzył na swój ob­raz. Je­st więc upraw­nio­ne wy­ko­rzy­sty­wa­nie zwie­rząt ja­ko po­kar­mu i do wy­twa­rza­nia odzie­ży. Moż­na je oswa­jać, by to­wa­rzy­szy­ły czło­wie­ko­wi w je­go pra­ca­ch i roz­ryw­ka­ch. Do­świad­cze­nia me­dycz­ne i na­uko­we na zwie­rzę­ta­ch, są prak­ty­ka­mi mo­ral­nie do­pusz­czal­ny­mi, by­le tyl­ko mie­ści­ły się w roz­sąd­ny­ch gra­ni­ca­ch i przy­czy­nia­ły się do le­cze­nia i ra­to­wa­nia ży­cia ludz­kie­go.
2418 Sprzecz­ne z god­no­ścią ludz­ką je­st nie­po­trzeb­ne za­da­wa­nie cier­pień zwie­rzę­tom lub ich za­bi­ja­nie. Rów­nie nie­go­dzi­we je­st wy­da­wa­nie na nie pie­nię­dzy, któ­re mo­gły­by w pierw­szej ko­lej­no­ści ulżyć ludz­kiej bie­dzie. Moż­na ko­chać zwie­rzę­ta; nie po­win­ny one jed­nak być przed­mio­tem uczuć na­leż­ny­ch je­dy­nie oso­bom."
Czy my, ka­to­li­cy, któ­rzy te za­sa­dy wy­zna­je­my, ma­my pra­wo two­rzyć par­tie po­li­tycz­ne?