SALVADOR DALI I WOJNA DOMOWA 1936

Pan Marek Baterowicz (info o sobie: "Koala" z Sydnej) w swoim artykule pt. Masakra intelektualistów i pisarzy w Hiszpanii (http://naszeblogi.pl/434…) zebrał wiele tragicznych pochówków w roku 1936 na cmentarzach na tamtej ziemi.
Przypomnienie tylu niedokończonych życiorysów (zwłaszcza młodych talentów) z hiszpańskiego panteonu literatury ukazuje dramatyzm wydarzeń, które przecież nie są takie odległe (niecałe 80 lat) – na terenie, gdzie katolicyzm był/jest mocny, niemniej emocje (nienawiść i odwet) łatwo rozhuśtać, czego dowodem są niedawne rządy oszalałego liberała, socjalisty (czytaj: neo-komucha) Zapatero. Na naszym gruncie sprawom hiszpańskich analogii wobec tego, co się dzieje obecnie w katolickiej Polsce, poważnie i bacznie przygląda się, opisuje je i analizuje krakowski (wspaniały!) miesięcznik "Polonia Christiana" (polecam!).

Romanista, dr Baterowicz, swój wywód kontrapunktuje w stosunku do sławnego młodego poety, Federico Garcii Lorki, rozstrzelanego (prawnym wyrokiem sądu wojennego jako szpiega) przez frankistów. Przypomnę: przebywającego za granicą Lorkę ostrzegano, by nie odwiedzał rodziny (rzekomo umierającego ojca, który potem wyzdrowiał), bo wpadnie w pułapkę, gdyż jest na celowniku odwetowców. I tutaj ważny szczegół: Homosiom "inaczej zabity" Lorka jest przydatny jako męczennik-pederasta, któremu dano, jak się głosi, także kulkę w odbyt. Jakież to malownicze propagandowo! O bestialstwach sowieckich najemników, mnóstwie zabójstw, które się nadal przez współczesne lewactwo przemilcza, mordach idących w tysiące po stronie katolickiej prawicy, szeroko pisze autor z Australii.

Co do Salvadora Dalego, którego nazwisko u Baterowicza padło, to artyście udało się zejść z celownika w tym najbardziej gorącym okresie, bowiem spędził 1936 rok podróżując m.in. po Włoszech, stale zmieniając miejsca pobytu, kwaterując – na koszt bogatego angielskiego sponsora-kolekcjonera – w dobrze strzeżonych rezydencjach i hotelach. Malarz pochodził z ideowo podzielonej rodziny (bogobojna matka i ojciec wolnomyśliciel, zwolennik federacyjnego związku swej małej ojczyzny z Madrytem), ale Katalonia okazała się rewolucyjna i bardzo czerwona, więc trudno się dziwić zatem – a na wojnie jak to na wojnie – że anty-republikanie (dziś już możemy powiedzieć: antykomuniści) zaglądali do domu państwa Dalich i nachodzili siostrę z pytaniami, gdzie jest brat?...

Dali, należąc do konstelacji antyklerykalnej (Lorka, reżyser Luis Buñuel i inni) i komunizującego surrealizmu [wg prawodawcy i guru tego nurtu w sztuce (i nie tylko), Andre Bretona, miała to być nadzieja postawienia na głowie wszystkiego, także stosunków społeczno-politycznych], wiedział ku czemu stalinowski Interkom zmierza... Malarz i reżyser znali państwowe pogromy i rzezie (1926-29) księży katolickich i parafian w Meksyku pod rządami komunistycznego masona, prezydenta Plutarco Elíasa Callesa (dwie kadencje w l. 1924-28), przedstawiającego się publicznie ja-Antychryst, który potem liderował jako tamtejszy najważniejszy, wpływowy faszysta (w okresie zwanym Maximato 1928-35).1./ Meksykańskie zdeklarowanie się Buñuela, życie i praca filmowca na emigracji, a zwłaszcza debiut ekranowy pt. "Pies Andaluzyjski" (1929), który Dali współtworzył, są świadectwem wyboru i chęci skorzystania, przeniesienia się i bytności w epicentrum wyeksportowanego komunizmu z Kremla za Ocean, gdzie wyraził się on państwowo w porewolucyjnej konstytucji z 1917 roku tamże.

Jako się rzekło Dali miał świadomość, co mu grozi, czemu dał wyraz tytułem pod reprodukcją obrazu opublikowaną we francuskim "Minotaurze" (lipiec 1936) – Miękka konstrukcja z gotowaną fasolą z podtytułem Hiszpania. Przeczucie wojny domowej. Ta druga część podpisu została potem odcięta i posłużyła artyście jako emblemat pod inny, słynny obraz-alegorię – właśnie ojczyźnianej wojny domowej – sygnowany krótką nazwą "Hiszpania" (1938).

Dali miał ambiwalentny stosunek do tego dramatycznego okresu w dziejach swojego kraju: z jednej strony chciał być wierny staraniom o niepodległość komunizującej Katalonii (stąd czerwona apaszka "wylewająca" się z szuflady na obrazie), 2./ a z drugiej strony nie zamierzał deklarować niechęci do frankistowskiej władzy – malarz wyrażał to, jak to On zwykle, paradoksalnie, używając w tym wypadku słowa kanibalizm, rozpatrywany atawistycznie, wpisujący się w katalońską tradycję kuchni celebracji. Daje temu wyraz – że wojna domowa to wzajemne pożeranie się Iberyjczyków – malując płótno pod tytułem "Jesienny kanibalizm" (1936).

Konkludując: sław zamordowanych w odwecie przez ultra-katolików (bo frankiści, ich prawne wyroki, to inna bajka) było niewiele, natomiast rzezie po stronie prawicy były masowe, a mordy na księżach, wg wzorów importowanych z Iberoameryki, rozpoczęły się w 1934 roku. Generał Franko, wkraczając z armią z kolonii w Afryce, ukrócił okrucieństwo, zrobił porządek, przywrócił i wdrożył prawo. Lorce się nie udało, ale inni, także dwaj jego najbliżsi przyjaciele, Dali i Buñuel, bez szwanku uszli z życiem i odnieśli międzynarodowe sukcesy.

Dali-komunista i antyklerykał potem, ok. 1949 r., się nawrócił, stał się nawet mistykiem – o tym wszystkim i in. piszę w "Symbolach Dalego". Polecam się Sz. Czytelnikom. Do nabycia z dedykacją:
http://allegro.pl/z-korus-dali-symbole-dalego-z-dedykacja-autora-i3856189065.html
Patrz też prelekcja:
http://vod.gazetapolska.pl/4263-jak-komunista-dali-zostal-mistykiem

Przypisy:
1./ Można zerknąć do mojej recenzji z "Christiady" na tym forum: http://naszeblogi.pl/414…
2./ Omówienie treści zaszyfrownych na płótnie oraz analiza stylistyczno-formalna jest na str. 29 wspomnianych "Symboli Dalego".