Strefy ciche od fajerwerków zamiast ich całkowitego zakazu

6 maja sejmowa Komisja Nadzwyczajna do spraw Ochrony Zwierząt pochyli się nad tematem zakazu używania wyrobów pirotechnicznych.
I choć pretekstem jest troska o dobrostan zwierząt (słuszna i godna uwagi), to w tle czai się coś więcej: potencjalny wyrok śmierci dla całej branży, która w Polsce ma się nadzwyczaj dobrze – i to nie tylko w sensie finansowym.
Brzmi dramatycznie? Bo takie właśnie są konsekwencje, gdy ideologia zaczyna wygrywać z rozsądkiem.
Pirotechnika to nie tylko fajerwerki na Sylwestra. To branża, która zatrudnia dziesiątki tysięcy osób – w tym około 10 tysięcy certyfikowanych specjalistów, których kompetencje buduje się latami. Według raportu KPMG, rynek fajerwerków generuje blisko 100 mln zł wpływów z VAT, a całościowy wkład sektora w gospodarkę to prawie 280 mln zł wartości dodanej.
Ponadto branża pirotechniczna generuje obroty na poziomie 769 mln zł. Zaś sama sprzedaż fajerwerków przekłada się na około 94 mln zł wpływów z VAT, a dodatkowe podatki – takie jak CIT i PIT – związane z zatrudnianiem pracowników oraz działalnością firm podnoszą tę wartość. Wartość sprzedaży produktów do klientów finalnych szacowana jest na około 500 mln zł brutto.
Mimo to, pomysłodawcy zmian nie zadali sobie trudu, by przygotować choćby szczątkową analizę skutków gospodarczych proponowanych regulacji. Ani słowa o możliwym wzroście bezrobocia. Ani słowa o konsekwencjach dla budżetu państwa. Za to wiele słów o hałasie, traumie i cierpieniu zwierząt – jakby obowiązujące już teraz przepisy nie nakładały żadnych ograniczeń na użycie pirotechniki.
Z drugiej strony warto też wiedzieć, iż Polska należy do krajów z najbardziej restrykcyjnymi przepisami dotyczącymi sprzedaży i użycia fajerwerków w całej Europie. Są limity wiekowe, są wymogi certyfikacyjne, są szczegółowe regulacje dotyczące przechowywania i transportu. To nie Dzikie Pola, gdzie każdy może odpalić, co mu się żywnie podoba. I co więcej – to działa. Legalny rynek spełnia potrzeby konsumentów i skutecznie wypiera nielegalny obrót materiałami wybuchowymi.
Tymczasem w Holandii, gdzie taki zakaz już obowiązuje, efekty są odwrotne od zamierzonych – czarny rynek kwitnie, a nielegalna pirotechnika, często o znacznie większej sile rażenia, trafia w ręce nieletnich i chuliganów. Czy naprawdę chcemy powtórzyć ten scenariusz?
Z badań wynika jasno: większość Polaków nie popiera całkowitego zakazu fajerwerków. Co więcej, nawet wśród właścicieli zwierząt domowych przeważa postawa umiarkowana, a nie zakazowa. I trudno się dziwić – tradycja świętowania przy świetlnym spektaklu jest w naszym kraju silna, niezależnie od tego, kto akurat rządzi. 65 proc. Polaków deklaruje udział w wydarzeniach z użyciem fajerwerków.
Więc może zamiast walczyć z tradycją, lepiej ją mądrze ucywilizować? Tym bardziej, że
kompromis jest możliwy. Branża pirotechniczna nie udaje, że problem nie istnieje. Wręcz przeciwnie – proponuje rozwiązania wzorowane na praktykach niemieckich, takich jak tworzenie „stref cichych” wokół schronisk, szpitali czy domów opieki. To rozsądne podejście: chronić wrażliwych, nie karząc wszystkich. Czy to nie brzmi bardziej jak odpowiedzialna polityka niż toporny zakaz?
Tym bardziej, że fajerwerki to także bezpieczeństwo narodowe. Czy ktoś jeszcze pamięta, że ta sama branża pirotechniczna to rezerwuar wykwalifikowanej kadry, która mogłaby wesprzeć wojsko w szkoleniach z zakresu obsługi materiałów wybuchowych? Że firmy te mają infrastrukturę, wiedzę i doświadczenie, które mogą się przydać w kontekście wzmacniania obronności? A może zignorujemy również ten aspekt, bo „pies się boi”?
Firmy z tej branży posiadają bowiem wyspecjalizowaną kadrę, infrastrukturę oraz doświadczenie w wykorzystaniu materiałów wybuchowych. To zasoby, które mogą zostać wykorzystane w ramach współpracy z wojskiem i służbami mundurowymi – choćby przy zapowiadanych szkoleniach dla ludności cywilnej. W tej kwestii Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki, zrzeszające polskie firmy branży pirotechnicznej, pozostaje w kontakcie z MON i MSWiA.
Nie sposób nie zgodzić się z troską o zwierzęta. Ale nie możemy dbać o jedną grupę, rujnując życie dziesiątkom tysięcy ludzi i ignorując głos większości społeczeństwa. Odpowiedzialne państwo to takie, które potrafi wyważyć racje i znaleźć kompromis. Zakaz wszystkiego to najprostsza droga – ale też najgorsza. Bo kiedy prawo zaczyna być narzędziem emocji zamiast rozumu – cierpi nie tylko gospodarka. Cierpi społeczeństwo.