Pogorszenie się nastrojów społecznych

Kwietniowe wyniki GUS-owskiego wskaźnika obecnych, jak i przyszłych nastrojów konsumenckich w stosunku do poprzedniego miesiąca odnotowały pogorszenie.
Dla rządzących Polską powinno to stanowić rodzaj sygnału ostrzegawczego. Śmiem jednak wątpić, czy wezmą dane ogłoszone w czwartek przez GUS pod rozwagę.
A jest się nad czym zastanowić. Bowiem w kwietniu br. odnotowano pogorszenie zarówno obecnych, jak i przyszłych nastrojów konsumenckich w stosunku do poprzedniego miesiąca. Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), syntetycznie opisujący obecne tendencje konsumpcji indywidualnej, wyniósł minus 16,5 i był o 1,3 p. proc. niższy w stosunku do poprzedniego miesiąca.
Przy czym spośród składowych wskaźnika najbardziej pogorszyły się oceny obecnej możliwości dokonywania ważnych zakupów oraz obecnej sytuacji ekonomicznej kraju. Niższe wartości osiągnęły również oceny przyszłej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego oraz przyszłej sytuacji ekonomicznej kraju. Wyższą wartość niż przed miesiącem odnotowano jedynie dla oceny obecnej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego.
W tej sytuacji nie dziwi, iż w odniesieniu do kwietnia 2024 r. obecna wartość BWUK okazała się niższa o 5,0 p. proc.
Z kolei wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej (WWUK), który jest średnią ocen: zmian sytuacji finansowej gospodarstwa domowego, ogólnej sytuacji ekonomicznej kraju, trendów poziomu bezrobocia i oszczędzania pieniędzy w najbliższych 12 miesiącach, syntetycznie opisuje oczekiwane w najbliższych miesiącach tendencje konsumpcji indywidualnej, spadł o 2,0 p. proc.  w stosunku do poprzedniego miesiąca i ukształtował się na poziomie minus 11,8.
Niestety, na spadek wartości wskaźnika wpłynęły wszystkie jego składniki.
Jak zaznaczają analitycy PKO Banku Polskiego wskaźnik bieżący obniżył się przede wszystkim za sprawą „znacznego pogorszenia oceny obecnej możliwości dokonywania ważnych zakupów (−4,1 pkt. m/m), a także – choć w mniejszym stopniu – za sprawą osłabienia prognozowanej sytuacji finansowej gospodarstw domowych, pogorszenia ocen ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju w ostatnim roku oraz w marginalnym stopniu w związku z przewidywaną sytuacją ekonomiczną Polski”.
Z kolei do spadku wskaźnika wyprzedzającego (wyprzedzającego wskaźnika ufności konsumenckiej – WWUK), zdaniem tych samych ekspertów w największym stopniu przyczyniły się „większe niż miesiąc wcześniej obawy o wzrost bezrobocia, a także gorsze oceny co do przyszłej możliwości oszczędzania pieniędzy, sytuacji finansowej gospodarstw domowych i zmian ogólnej sytuacji ekonomicznej kraju”.
Jednocześnie oczekiwania inflacyjne konsumentów obniżyły się, choć wciąż niemal połowa respondentów zakłada kontynuację wzrostów cen na poziomie obserwowanym w ostatnich 12 miesiącach. Według analityków PKO BP, „choć nie są to dane kluczowe dla RPP, to z pewnością dostarczają argumentów wspierających decyzję o obniżce stóp procentowych w maju”.
Złe wyniki dotyczące nastrojów konsumenckich wg GUS, analitycy Santander Banku Polska uzasadniają tym, iż owo badanie było przeprowadzone w czasie „wysokiej niepewności związanej z zaostrzeniem polityki handlowej przez USA, co mogło negatywnie wpłynąć na odpowiedzi badanych konsumentów”. Ci sami eksperci zwracają przy tym, uwagę na fakt, że w tym samym badaniu GUS odnotowano „wyraźny spadek wskaźnika skłonności do podejmowania dużych wydatków, o
ponad 4 pkt do -10,0 pkt, ale nadal jest on powyżej wszystkich odczytów z 2024 r.”.
Podkreślają również, iż wskaźnik skłonności do oszczędzania „spadł z zarejestrowanego ostatnio rekordowego poziomu o 2,5 pkt do 9,2 pkt (co nadal jest jego drugą najwyższą wartością w historii)”.
Przy czym obydwa spadki nastąpiły przy „braku dużych zmian w ocenie własnych finansów przez konsumentów. Nastąpiło jednak pogorszenie wskaźnika bezpieczeństwa zatrudnienia o 3,6 pkt do najniższego poziomu od ponad dwóch lat (nie ma potwierdzenia tych obaw w statystykach bezrobocia, które pozostają blisko lub na najniższych poziomach w historii)”.