Ostatnie dane GUS dotyczące budownictwa, jednej z kilku - oprócz przemysłu, handlu czy transportu - lokomotyw rozwoju gospodarczego nie napawają optymizmem.
Wskazują na to już choćby ogólne wskaźniki koniunktury dotyczące tej branży, kreowane przez przedsiębiorców w niej funkcjonujących. Okazuje się, że ogólny wskaźnik koniunktury dotyczący budownictwa pozostaje na minusie. I to od miesięcy: w sierpniu rok temu wynosił -2,8; w lipcu br. jeszcze się obniżył - do poziomu -3,3, a w sierpniu br. był jeszcze niższy, spadając do -3,9.
Przy czym poprawę koniunktury sygnalizuje w sierpniu br. zaledwie 9,3% przedsiębiorstw tej branży, a jej pogorszenie – 13,1% (przed miesiącem odpowiednio 10,1% i 13,4%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Co więcej diagnozy oraz prognozy w zakresie produkcji budowlano-montażowej na rynku krajowym, portfela zamówień oraz sytuacji finansowej są negatywne, zbliżone do formułowanych w lipcu. Jak precyzuje to GUS, dyrektorzy firm budowlanych prognozują ograniczenie zatrudnienia, podobne jak przed miesiącem. Przewidywany jest wzrost cen robót budowlano-montażowych, zbliżony do prognozowanego w lipcu.
Z kolei przedsiębiorstwa budowlane zgłaszające bariery (69,5% w sierpniu br., 72,8% w sierpniu ub.r.) najczęściej wskazują na trudności związane z kosztami zatrudnienia.
Ponadto GUS sygnalizuje, że w skali roku wzrosło w istotnym stopniu znaczenie trudności wynikających z niedostatecznego popytu oraz ze zbyt dużej konkurencji na rynku, a najbardziej spadło – uciążliwości związanych z kosztami materiałów i wysokimi obciążeniami na rzecz budżetu.
Swoiste zwierciadło pokazujące rzeczywistą sytuację tej branży stanowią wyniki budownictwa mieszkaniowego - jednego z najważniejszych segmentów całej branży. Okazuje się m.in., że w styczniu-lipcu 2025 r. oddano do użytkowania o 3,9% mniej mieszkań niż w analogicznym okresie ub. roku. Spadła również wówczas liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym (o 13,7%) oraz liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto (o 8,4%).
Eksperci ekonomiczni banku PKO BP ocenili, że co prawda w lipcu „produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 0,6% r/r”, jednak „w ujęciu m/m spadła o 0,6%, co potwierdza, że sektor nie wszedł w strefę pełnego ożywienia”.
A ponadto „aktywność budowlano-montażowa była niejednorodna. Silny wzrost zanotowano w robotach specjalistycznych (9,5% r/r), natomiast spadki dotyczyły inżynierii lądowej i wodnej (–3,4% r/r) oraz wznoszenia budynków (–1,3% r/r). W ujęciu rodzajowym rosła wartość robót inwestycyjnych (4,1% r/r), a spadała remontowych (–6,2% r/r)”.
Z kolei eksperci Pekao SA zwracają uwagę, iż „produkcja budowlano-montażowa była w lipcu o 0,6% wyższa niż w lipcu ubiegłego roku. Oznacza to, że wyhamowała względem czerwca (2,2% r/r) i nieznacznie rozczarowała względem konsensusu prognoz (1,4% r/r)”.
Zaś eksperci Santander Banku Polska podkreślają, że co prawda „produkcja budowlana wzrosła o 0,6% r/r w lipcu po 2,2% r/r w czerwcu, z grubsza zgodnie z oczekiwaniami (my: 0,4% r/r, rynek: 1,4% r/r). Był to drugi dodatni wynik z rzędu po serii spadków”.
Jednak „w ujęciu odsezonowanym produkcja spadła o 0,6% m/m. Podobnie jak w poprzednich miesiącach, dodatni wynik zanotowały prace specjalistyczne (5,4%
r/r), przy spadku produkcji w budowie budynków (-1,3% r/r) oraz w inżynierii lądowej (-3,4% r/r). Natomiast prace inwestycyjne wzrosły o 4,1% r, a remontowe obniżyły się o 6,2% r/r.”.
Eksperci Santandera podsumowują: „spodziewamy się, że w kolejnych miesiącach dynamika produkcji będzie się stopniowo poprawiać wraz z rosnącym wykorzystaniem środków unijnych. Jednakże, dane o wydatkowaniu środków z budżetów unijnych raczej zaskakują w dół, więc raczej nie ma co liczyć na bardzo dynamiczne odbicie”.
Wracając do wyników samego tylko budownictwa mieszkaniowego warto zwrócić uwagę, że na kondycję tego segmentu branży budowlanej, zwłaszcza budownictwa deweloperskiego, ale i indywidualnego, istotny wpływ mają ceny kredytów mieszkaniowych, na co z kolei wpływa przede wszystkim aktualna wysokość stóp procentowych, co z kolei stanowi odbicie aktualnego poziomu inflacji. Były one jeszcze do niedawna na tyle wysokie (bo wysoka była inflacja), że skutecznie hamowało to popyt na kredytowanie zakupów nowych mieszkań na rynku.
Nie dziwi więc fakt, że cena 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania w całej Polsce, mimo inflacji spada od 3 kwartału ub. roku, kiedy – wg danych GUS - wynosiła średnio 7 tys. 362 zł, a wg danych za 2 kwartał br. sięgnęła poziomu 6 tys. 973 zł.
Jednak wraz z rozpoczętym - i mającym szansę na kontynuację - procesem obniżania stóp procentowych przez RPP NBP, wraz z malejącą inflacją (w sierpniu 2,8%) - popyt na zakup mieszkań nowo oddawanych do użytku będzie wzrastał. Wobec tego potencjalni nabywcy takich mieszkań winni się spieszyć, bowiem zapewne deweloperzy będą dążyć w tej sytuacji do podwyżek cen mieszkań nowo oddawanych do użytku.