Rzadko na blogu pisuję na tematy spoza gospodarki, a tym bardziej te, związane z historią, i to dość odległą w czasie, bo dotyczącą I Rzeczpospolitej.
Okazją po temu jest opublikowana niedawno przez wydawnictwo Fabryka Słów interesująca książka Jacka Komudy, cenionego autora powieści historycznych i fantastyki, laureata wielu nagród, w tym Nagrody im. Leonida Teligi oraz Nagrody im. Tomasza Merty. Ostatnie dzieło Komudy, „Upadek. Jak straciliśmy Pierwszą Rzeczpospolitą”, znalazło się na 4. miejscu w tegorocznym rankingu bestsellerów historycznych Empik.com 2025.
O czym jest książka?
Autor prowadzi czytelnika przez kulisy dramatycznych decyzji politycznych, egoizm elit, nieudane reformy oraz destrukcyjny wpływ sił zewnętrznych, aż do upadku państwa w XVIII wieku. Dlaczego potężny kraj, który rozciągał się od Bałtyku po Morze Czarne, zniknął z mapy Europy? - zadaje pytanie autor. I przeprowadza analizę długotrwałego i złożonego procesu rozpadu I Rzeczypospolitej. Pokazuje także, jak wiele nasz naród stracił wraz z utratą swojej państwowości. Komuda jednocześnie obala powszechne stereotypy dotyczące przyczyn upadku i skupia się na często niedocenianych mechanizmach politycznych i społecznych z XVIII wieku.
„Upadek” to równocześnie opowieść o zaprzepaszczonych szansach, ludzkich ambicjach i fatalnych decyzjach, które kosztowały Polaków istnienie państwa. Autor nie przedstawia jedynie suchych faktów historycznych, ale zabiera czytelnika w podróż po zakulisowych rozgrywkach politycznych, które osłabiły fundamenty Rzeczypospolitej. Narracja obfituje w anegdoty, mało znane fakty historyczne i wnikliwe komentarze. To nie tylko analiza przeszłości – to lekcja, która może pomóc w lepszym zrozumieniu teraźniejszości.
„Upadek” to książka, która przypomina o losach dawnej Polski, ale także skłania do refleksji nad współczesnością. Otwiera oczy na to, jak decyzje polityków i elity wpływają na losy państw – i jak często historia zatacza koło. Czy historia naprawdę nas czegoś uczy? A może błędy Pierwszej Rzeczypospolitej wciąż powtarzamy w dzisiejszej polityce? Lektura tej książki z pewnością pomoże w znalezieniu odpowiedzi na te pytania.
– Jacek Komuda w swej książce nie zanudza, nie zamula treści zbędnymi szczegółami, pomimo erudycji nie zamęcza czytelnika – twierdzi Bogusław Mazur, na portalu internetowym Salon24. – Jego opisy postaci, niekiedy awanturniczych są pełnokrwiste, barwne, mogące posłużyć do stworzenia filmowych seriali. Autor zresztą przypomina dzieje Krystiana Kalksteina, które były inspiracją dla twórców serialu telewizyjnego „Czarne Chmury”. Komuda przetyka swe opisy skondensowanymi rozważaniami np. o gospodarce, powołując się na materiały źródłowe. To się naprawdę świetnie czyta – ocenia Mazur.
– Po przeczytaniu tej książki długo zastanawiałem się, kiedy ostatnio byłem tak zaangażowany w historię […] Rzadko zdarza się, by w książkach historycznych czytelnik mógł tak mocno utożsamiać się z przedstawionymi wydarzeniami – a to właśnie było w niej tak interesujące i ważne – mówi Tomasz Wróblewski, prezes Warsaw Enterprise Institute.
- Jacek Komuda jest gorącym zwolennikiem tezy, że nasi przodkowie stworzyli coś więcej niż tylko państwo, stworzyli odrębną cywilizację ze swoją własną kuchnią, strojami, architekturą i kulturą. Ale przede wszystkim jej kamieniem węgielnym była wolność jako coś co budowało i buduje naszą wspólnotę i wokół której zbudowana była cała koncepcja ustrojowa. Tak jak państwa nas otaczające rozwijały się przez model absolutyzmu (na Zachodzie) i zamordyzmu (na Wschodzie) tak Rzeczpospolita Obojga Narodów, która powstała w 1569 roku łącząc Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie, rozwinęła się przez tradycję republikańską, która nakazywała naszym przodkom szanować wolę każdego jej przedstawiciela. Książka Jacka Komudy to opowieść o tym jak stworzony świat unikatowej w skali Europy wolności, kultury i potęgi, został roztrwoniony przez swoich dumnych obywateli - ocenia Adam Juhanowicz na portalu Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego.
Znajomość historii i talent narracyjny Komudy doceniła nawet branża gier – napisał scenariusz m.in. do legendarnego „Wiedźmina”. Na co dzień autor mieszka w zrekonstruowanym XVII-wiecznym dworze – otoczony atmosferą dawnych epok. Komuda często udziela wywiadów i uczestniczy w spotkaniach autorskich, Przy czym, jak się dowiedziałem, w najbliższym czasie planowane są jego kolejne wystąpienia, które można śledzić m.in. na kanale YouTube Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
- Odsłony: 502