Wskaźniki koniunktury wciąż na minusie

W większości prezentowanych obszarów gospodarki grudniowy wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury (tak wyrównany, jak i niewyrównany sezonowo), a zatem bieżącej i przewidywanej sytuacji gospodarczej w przedsiębiorstwach, kształtuje się na poziomie niższym lub zbliżonym do prezentowanego w listopadzie br. - poinformował GUS.
Przy czym, w porównaniu z listopadem oceny koniunktury (niewyrównane sezonowo) najbardziej pogorszyły się w handlu hurtowym oraz transporcie i gospodarce magazynowej; pozytywnie wyróżnia się natomiast sytuacja w sekcji zakwaterowanie i gastronomia, gdzie koniunktura oceniana jest lepiej niż przed miesiącem.
Jednocześnie wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w handlu detalicznym znajduje się powyżej średniej długookresowej, a w pozostałych sektorach poniżej.
Co istotne, w przypadku składowych „diagnostycznych” oraz „prognostycznych” w większości badanych obszarów sygnalizowany jest brak zmian lub pogorszenie. Przy czym firmy finansowe i ubezpieczeniowe (plus 22,1) oceniają koniunkturę najbardziej korzystnie, choć poniżej średniej długookresowej (plus 25,4).
Zaś najbardziej pesymistyczne oceny formułują firmy przemysłowe (minus 13,0). W przypadku firm z tej branży, jak również budowlanej, koniunktura od co najmniej roku przybiera dwucyfrowe wartości ujemne.
Nieco tylko lepiej postrzegają swoją sytuację (obecną i przyszłą) badani przez GUS przedsiębiorcy z branży handlowej (zarówno handel detaliczny oraz hurtowy), transportowej i magazynowej, a także gastronomiczno-hotelarskiej. Wszystkie te branże odnotowały w grudniu dość znaczące pogorszenie wskaźników koniunktury w porównaniu z grudniem 2023 roku.
Pytany przeze mnie o przyczyny tego stanu rzeczy w najnowszym wywiadzie dla portalu filarybiznesu.pl dr Jakub Rybacki wytłumaczył m.in., że „sytuacja w przemyśle uwarunkowana jest tym, że gospodarka Unii Europejskiej, a więc obejmująca kraje - naszych głównych partnerów gospodarczych - rozwija się obecnie bardzo wolno. Niestety jest tak, że gdy nie występuje zbyt duży popyt z zagranicy, to nasze przedsiębiorstwa przemysłowe zaczynają funkcjonować słabiej pod względem produkcji i zamówień. A skoro przedsiębiorstwa w naszym kraju mniej produkują, przekłada się to na pogorszenie sytuacji firm transportowych. Wzajemne powiązania są w tym przypadku wyraźne. Stąd problemy obu branż: przemysłowej i transportowej, nakładają się wzajemnie na siebie”.
Z kolei „w przypadku branży budowlanej poważnym problemem w mijającym, 2024 r., był zastój inwestycyjny. Ale z powodu spodziewanego napływu środków z Unii Europejskiej ten zły okres dla branży powoli się będzie kończył w 2025 r.”.
Jak skomentowali eksperci z Centrum Analiz PKO Banku Polskiego „w badanych firmach dominują plany utrzymania zatrudnienia, również w przypadku pracowników relatywnie łatwych do zastąpienia. Sytuacja pozostaje jednak zróżnicowana branżowo. Zarówno w przemyśle, jak budownictwie dyrektorzy firm deklarują dalsze ograniczanie liczby etatów, które obserwujemy również w twardych danych o zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw dotyczących tych branż”.
Co więcej, na sygnały ożywienia popytu w przemyśle należy jeszcze poczekać – liczba nowych zamówień w listopadzie była już kolejny miesiąc z rzędu niższa niż przed rokiem. „Głębszy spadek dotyczył zamówień zagranicznych (-7,4% r/r) niż zamówień ogółem (-4,9% r/r). Na redukcję zamówień w listopadzie, głębszą w przypadku popytu z zagranicy, wskazywał wcześniej również indeks PMI”.
Z kolei eksperci Banku Pekao SA zwrócili uwagę na istotny czynnik, który przyczynia się do słabych wskaźników koniunktury w polskim przemyśle. Otóż pomiędzy I kwartałem 2021 r. a II kwartałem 2024 r., koszty pracy polskiego przetwórstwa przemysłowego (wyrażone w euro dla uwzględnienia czynników kursowych) wzrosły o blisko 50 proc. „Dla porównania, łączne koszty pracy całej strefy euro zwiększyły się w tym samym czasie o niespełna 20 proc. Tak duża różnica pomiędzy dynamikami nie może być neutralna dla pozycji międzynarodowej polskich produktów i choć krajowe firmy przemysłowe podjęły dostosowania poprzez automatyzację i redukcję zatrudnienia, to nie zdołały w pełni złagodzić skutków wzrostu kosztów jednostkowych”.