Czy Ministerstwo Zdrowia da szansę na tańsze leki?

Każdego roku polscy pacjenci wydają na leki 1,7 mld zł.
Wydawaliby jeszcze więcej, gdyby nie oszczędności z tytułu funkcjonującego w naszym kraju w bardzo skromnym zakresie, a stosowanego w wielu europejskich państwach rozwiązania. Chodzi o import równoległy produktów leczniczych. Przy okazji rozpoczęcia przez Ministerstwo Zdrowia prac nad nowelizacją ustawy refundacyjnej pojawiła się szansa na poszerzenie tego okienka. Warto to uczynić.
Czym jest ów import równoległy? Po prostu sprowadzaniem do Polski i sprzedażą w polskich aptekach tańszych leków z innych unijnych państw. Podkreślam: nie chodzi o tańsze odpowiedniki o zbliżonym składzie, a dokładnie te same leki, które z różnych powodów można kupić i sprzedać taniej za granicą. Medykamenty z importu równoległego stanowią dzisiaj około 1% całości rynku polskich leków. I ten jeden procent, pozornie znikomy, daje pacjentom około 500 mln zł oszczędności rocznie. To prawie 30% ogólnej kwoty, którą zostawiamy w aptekach! Dla porównania, w Niemczech import równoległy to 7-8% rynku, a w Danii nawet 30%.
Tymczasem do Polski w ramach tego mechanizmu - jak zauważa na swoim blogu na salon24.pl Krzysztof Przybył, prezes Fundacji „Teraz Polska”, płyną leki przede wszystkim z najzamożniejszych państw UE, takich jak Niemcy, Francja, Austria, kraje Beneluxu. Państwom importującym pozwala to na zwiększenie dostępności medykamentów, a eksporterom na wykorzystanie leków, które być może w innym przypadku leżałyby bezużytecznie w magazynach aż do utraty ważności.
W interesie polskich pacjentów i w interesie budżetu państwa, płacącego za leki refundowane, jest zatem to, aby z jednego procenta zrobiło się co najmniej kilka procent. W taki sposób, by nie zachwiać równowagą rynku i nie podciąć skrzydeł polskim producentom leków. Niemniej przestrzeń do wzrostu jest.
Trzeba zmniejszyć biurokrację – importerzy zwracają uwagę na szereg barier. Zbyt skomplikowane i zbyt długotrwałe są mianowicie ich zdaniem procedury refundacyjne, a dodatkowo należy prowadzić czasochłonne negocjacje cenowe z Komisją Ekonomiczną, działającą przy ministrze zdrowia. Postuluję też obniżenie opłat związanych z postępowaniem refundacyjnym i wyłączenie ich spod obowiązku gwarancji ciągłości i rocznej wielkości dostaw.
Na chłopski rozum minister finansów powinien chwycić za telefon i zadzwonić do minister zdrowia, by jak najszybciej dała możliwość zastosowania rozwiązań, które odciążą znajdujący się w fatalnym (jeśli nie terminalnym) stanie budżet państwa. Obecnie leki z importu równoległego to jedynie 0,25% wszystkich leków refundowanych na polskim rynku. Jeśli byłoby ich kilka razy więcej, to oszczędności dla NFZ szły by w setki milionów złotych. Pytanie, czy urzędnicy resortu zdrowia sami wezmą kalkulatory i obliczą potencjalne oszczędności? Brak pieniędzy na leczenie jest teraz największym problemem tego ministerstwa.
Tymczasem u nas obecność w aptekach tańszych leków z importu równoległego oznacza ponad 20 mln opakowań medykamentów rocznie. Zwiększenie możliwości rozwoju tego sektora to kolejne setki milionów pozostające w naszych portfelach. Wśród biurokratycznych barier, których zniesienia domagają się importerzy, są te związane z refundacją. A to leży nie tylko w interesie pacjentów, bo zmniejsza braki lekowe na rynku, ale i w interesie budżetu państwa. W całej Unii Europejskiej oszczędności z tytułu importu równoległego leków przekraczają 14 mld zł - informuje wspomniany Krzysztof Przybył.
Zwiększenie możliwości stosowania importu równoległego popierają stowarzyszenia pacjenckie, m.in. Federacja Pacjentów Polskich, także Federacja Konsumentów. Pozytywne głosy wychodzą z Krajowej Izby Gospodarczej i Fundacji „Teraz Polska”.
Szkoda, że PiS, który za czasów swoich rządów działał na rzecz zwiększenia dostępności leków, w szczególności dla osób starszych, nie zakrzątnął się wokół stosownych zmian w prawie. Teraz wszystko jest w rękach obecnego rządu, który nie ma się czym chwalić w obszarze polityki zdrowotnej, za to ma się czego wstydzić. Może więc czas na przełamanie złej passy?