Gwałtowne hamowanie na rynku biurowców

Ostatnio opublikowane raporty firm doradczych wskazują na pojawienie się nowych trendów na rynku nieruchomości komercyjnych, zwłaszcza biurowych, w naszym kraju. Są one opanowane w przeważającej większości przez inwestorów zagranicznych, zwłaszcza z USA i krajów unijnych. To oni decydują o ostatecznym kształcie tego rynku.
Rzecz jasna, podobnie, jak w innych branżach, podlegał on wahaniom związanym z przebiegiem międzynarodowego kryzysu ostatnich lat, związanego początkowo z pandemią koronawirusa, a od lutego br. - wojną Rosji w Ukrainie i związanymi z tym takimi zjawiskami, jak gwałtownie rosnąca inflacja - głównie wskutek znanych perturbacji na rynku surowców energetycznych i paliwowych, osłabienie złotego i ogromnymi zakłóceniami w międzynarodowym łańcuchu dostaw.
Zacznijmy od w sumie dobrych wiadomości. Jak poinformował raport CBRE w I-III kwartałach br. wartość inwestycji w polskie nieruchomości komercyjne wyniosła 4,3 mld euro, czyli o 22% więcej niż w I-III kw. 2021. Przy czym najwięcej, bo 39% tej kwoty zainwestowano w biura. Nieco mniej w projekty magazynowe.
Na zainwestowaną w tym czasie w polskie nieruchomości komercyjne łączną kwotę 4,3 mld euro największa okazało się kupno przez Google stołecznego biurowca Warsaw Hub o wartości 585,7 mln euro.
- Polski rynek inwestycji w nieruchomości komercyjne utrzymuje pozycję lidera w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, a wartość lokowanego kapitału rośnie. (...)biorąc pod uwagę okres od stycznia do września br. wzrósł o ponad jedną piątą. To pozytywny sygnał z rynku, niemniej trzeba mieć na uwadze, że niepewność ekonomiczna powiązana z zawirowaniami na rynku długu oraz wojna tocząca się za naszą wschodnią granicą powodują, że część inwestorów zachowuje konserwatywne podejście do nowych transakcji kupna-sprzedaży, odkładając decyzję w czasie - mówi Michał Berski, zastępca dyr. w Dziale Rynków Kapitałowych w CBRE.
Na inne aspekty funkcjonowania rynku biurowego, tym razem na rynku stołecznym zwracają uwagę eksperci Knight Frank. Pierwsze trzy kwartały br. przyniosły na nim ponad 228 tys. m2 nowej powierzchni biurowej, a zatem o prawie 25% mniej niż w I-III kwartałach ub. roku. W samym III kw. br. rynek zasiliły trzy nowe projekty: Varso Tower (63.800 m2, inwestor HB Reavis), P180 (32.000 m2, Skanska) oraz Poleczki 32 (3.300 m2, PID Polska). W sumie, na koniec września br. nowoczesne zasoby biurowe w stolicy wzrosły do poziomu 6,34 mln m2.
Jak zaznacza Knight Frank oznacza to, że odnotowano w stolicy najniższy od dekady wolumen powierzchni biurowej w budowie. Co więcej, decyzje inwestorów o rozpoczynaniu nowych projektów są coraz częściej wstrzymywane. Na koniec III kw. 2022 roku w budowie w stolicy znajdowało się jedynie 153.700 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej, a zatem ok. 2/3 powierzchni, która została w tym czasie oddana do użytku.
Według ekspertów KF to równocześnie ponad cztery razy mniej niż średnia podaż w budowie notowana w ciągu ostatnich pięciu lat. W ich przekonaniu „trend spadkowy w ilości realizowanej powierzchni biurowej oraz wstrzymywanie rozpoczynania nowych budów na stołecznym rynku, w kolejnych latach może doprowadzić do powstania luki podażowej”. W dodatku do końca br. planowane jest oddanie do użytku zaledwie około 7.000 m2 powierzchni biurowej, zaś pozostała część ma zostać dostarczona na rynek w latach 2023-2025.
Zdaniem KF „deweloperzy wciąż ograniczają liczbę rozpoczynanych budów w 2022 roku w wyniku rosnących kosztów budowy i kosztów finansowania inwestycji”.
Inny raport (firmy Cushman&Wakefield) zawiera m.in. opinię eksperta, potwierdzającą powyższe tezy: - Z uwagi na niską aktywność deweloperów, w latach 2023-2025 na rynku obserwować będziemy znaczną lukę podażową. W miastach regionalnych łączna podaż w 2022 r. może wynieść 460 000 m2, co oznacza 8-procentowy wzrost w porównaniu do średniej z ostatnich pięciu lat, jednak począwszy od 2023 r. również ona zacznie spadać - prognozuje Jan Szulborski, Senior Consultant, Consulting & Research w Cushman & Wakefield. 
Jak wygląda rynek biurowy w pozostałych dużych aglomeracjach w naszym kraju pokazuje raport opublikowany przez Polską Izbę Nieruchomości Komercyjnych. Dane dotyczące rynku powierzchni biurowych po III kwartale br. obejmują Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin oraz Szczecin.
Ich łączne zasoby powierzchni biurowych (6,36 mln m2) wynoszą mniej więcej tyle co w Warszawie (6,34 mln m2). Z tego najwięcej (po Warszawie): Kraków (1,65mln m2), Wrocław (1,32 m2) oraz Trójmiasto (1,01 mln m2).
W samym III kw. br. do użytkowania oddano dwa obiekty o łącznej powierzchni 20200 m2: Quorum Office Park D (deweloper Cavatina, 16200 m2) oraz L’Uni (deweloper Luni Sp. z o.o., 4000 m2), oba budynki we Wrocławiu. Dodatkowo zakończyła się renowacja budynku Centrum Orląt we Wrocławiu (15900 m2), który oferuje teraz powierzchnie komercyjne na wynajem.

Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika u2

28-10-2022 [23:19] - u2 | Link:

Varso Tower (63.800 m2, inwestor HB Reavis)

W końcu bedzie można spojrzeć na PKiN im. Stalina z góry :-)

https://www.youtube.com/watch?...

https://pl.wikipedia.org/wiki/...

Inwestycja była realizowana na działce o powierzchni 1,72 ha zakupionej w 2011 od PKP przez dewelopera, słowacką firmę HB Reavis, za 171 mln zł[2]. Planowany w tym miejscu wieżowiec znany był pod roboczą nazwą Chmielna Business Center[3]. Nazwa Varso stanowi nawiązanie do łacińskiej nazwy Warszawy: Varsovia[4].

 

Obrazek użytkownika Czesław2

29-10-2022 [11:14] - Czesław2 | Link:

W największych polskich miastach w biurowcach pracuje ok 1 mln ludzi. To tak, gdyby ktoś nie wiedział, skąd inflacja i brak spawaczy.