Polityka zagraniczna Polski

W artykule „Co wiemy o Rosji” z 11 kwietnia br. Zwróciłem uwagę na podstawowy problem polskiej polityki zagranicznej i nie tylko, tak się jednak złożyło, że jego treść została zgłuszona przez wiadomości i komentarze związane z rocznicą katastrofy smoleńskiej. Wprawdzie wątek smoleński znalazł się w tym artykule i to chyba w najistotniejszym kontekście stosunków polsko rosyjskich, ale niewykluczone, że z racji obchodów rocznicowych na refleksje ogólniejsze było nieco za wcześnie.

Dzisiaj sądzę, że warto powrócić do tamtego artykułu w związku z potrzebą otwarcia poważnej debaty na temat stosunków polsko rosyjskich w powiązaniu z celem zasadniczym, jaki jest wypracowanie polskiego kanonu polityki zagranicznej.

Tak się w historii ułożyło, że jesteśmy ulokowani na terenie będącym od przynajmniej trzystu lat przedmiotem ekspansji ze strony Niemiec w parciu na wschód i od strony Rosji w parciu na zachód. Przeżyliśmy już wszelkie możliwe kombinacje układów z udziałem po jednej czy po drugiej stronie, lub przeciwstawiania się obydwu groźnym dla nas siłom na raz. Skutki były różne, przeważnie jednak negatywne dla nas.

Jeszcze w końcu XVI i początku XVII wieku mieliśmy warunki na przeciwstawienie się obydwu przeciwnikom. Nie zagrażał nam bowiem ani cesarz niemiecki, który po klęsce pod Byczyną musiał zrezygnować z chęci włączenia Polski do sfery swoich wpływów, ani stosunkowo słabe jeszcze księstwo moskiewskie, jedyny przedstawiciel ruskich księstw wykazujący dynamikę rozwojową,

Niestety nie wykorzystaliśmy pomyślnej sytuacji doprowadzając nie tyle z winy naszych działań ile z zaniechania, do rozrostu zarówno Moskwy jak i przede wszystkim Prus.

Zamiast mrzonek Bony o zrównaniu dynastii Jagiellonów z Habsburgami i Burbonami wystarczyło ożenić Zygmunta Augusta z Hohenzollerówną i wziąć jako wiano Prusy Książęce, czego chciał rozsądny Zygmunt Stary, ale zabrakło mu zdecydowania. Sprawa z Moskwą była bardziej skomplikowana, ale też zamiast bronić imperialnych interesów Litwy należało dużo tańszym kosztem wspierać istniejące jeszcze niezależne księstwa ruskie, a szczególnie republikę nowogrodzką. Tak z pewnością zrobiliby Anglicy zgodnie z rzymską zasadą „divide et impera”. Nie wykorzystaliśmy dostatecznie naszej atrakcyjności, jako jedynego w Europie kraju wolności religijnych i obywatelskich, natomiast daliśmy się wciągnąć w tyle niebezpieczną, co naiwną grę watykańskiej dyplomacji w sprawie przyciągnięcia prawosławia zakończoną Unią Brzeską, która była darem dla Moskwy. Trzeba przyznać, że wykorzystała ona ten dar dla budowania swojej potęgi ubierając się w szaty „obrońcy prawdziwej wiary prawosławnej przeciw szatańskim zakusom Rzymu”.

Takich błędów można mnożyć co niemiara i w efekcie mamy stan stałego zagrożenia z obydwu stron i jeżeli komuś wydaje się, że współcześnie na skutek naszej przynależności do UE i NATO jesteśmy bezpieczni to popełnia ten sam błąd jak nasi przeddziadowie.

Podstawowym warunkiem możliwości prowadzenia skutecznej polityki bezpieczeństwa jest stworzenie silnego państwa, tymczasem w wyniku antypolskiego spisku mamy państwo tak słabe, że przypomina się XVIII wiek.

Najgorsze jest to, że nie mamy żadnego poważnego ośrodka polskiej państwowej myśli politycznej takiej, jaka istniała w Krakowie na przełomie XIV i XV wieku.

Z ubolewaniem stwierdzam, że najtęższe polskie niezależne umysły zużywają swoją energię na sprawy związane z przepychankami na obecnej polskiej scenie politycznej, która z racji swojej konduity powinna nazywać się raczej obsceną.

Ponawiam zatem mój apel o wymianę idei i twórczych myśli na temat najważniejszy, a praktycznie jedyny, który jest wart rozważań, a mianowicie koncepcji państwa we wszystkich jej aspektach. Wszyscy dokładnie wiemy, że twór zwany zresztą fałszywie „III Rzeczpospolitą” niewiele ma wspólnego z niepodległym państwem polskim takim, jakim mimo wszystkich błędów była Polska przedwojenna. Oczywiście nie żadna „II Rzeczpospolita”, bo takiej nigdy nie było ani z racji obowiązujących konstytucji ani z przekonania Polaków, nie mówiąc już o nazwie. Pisałem o tym wielokrotnie i zainteresowanych odsyłam do moich artykułów między innymi w „niezależnej.pl”. Treść ich może stanowić punkt wyjścia do dyskusji gdyż tylko w starciu różnych myśli i poglądów można wypracować treść kanonu polskiej polityki narodowej i państwowej.