Jak się tnie samoloty na Siewiernym

„Wszystko na świecie ma swój początek i swój koniec. Samoloty, jak i ludzi, rodzą się i umierają. Rodzą się na awiazawodach, umierają (w pokojowym życiu) częściej wszystek na lotniskach. Ot i teraz na lotnisku Smoleńsk-Północnego kilka transportowych Ił-76 stoją w kolejce, przepraszam, na utilizacyju. Samoloty te dawno wylatywały swojego zasobów i byli odpisani. Pewnym od rodowi więcej od trzydziestu lat. I jednakże coś tragiczne w tym procesie jest.

...Od rana w Smoleńsk szedł deszcz, z przerwami on trwał prawie wszystek dzień. Przechodzący obok placu rozbierania samolotów lotniczy technik obronił:
- Jakby sama przyroda płacze, boleśnie na to patrzeć…
Rozmówili się…

Okazuje się, proces utilizacyi samolotów dość długotrwały i nieprostego. Samolot wybrał swojego zasobów (zasobów po szybowcu, silniku, wyposażeniu). Moralnie i fizycznie przeżył się. Go {je} przepisują. Jak przepisują każdą inną technikę. Z niego zdejmują wszystko, że można wykorzystać w charakterze części zamiennych dla remontu innych samolotów: silniki, uzbrojenie, pribornoje i inne wyposażenie, aż do drobnych tumblerow. Przewody, które można wyjąć i których w samolocie dziesiątki i setki kilometrów. Wszystko to oblicza się po aktach i poddaje się na magazyn {układ}. Szczególnemu obliczeniu podlegają tak zwani dragmietałły, których też niemało w bardzo dokładnej apparaturie nowoczesnego bojowego samolotu.
Po wszystkim tym od samolotu pozostaje praktycznie pusty szybowiec: kadłub, skrzydło i ogonowe upierzenie. Za sprawę bierze się maszyna, zadanie której przełamać samolot na drobne części, przydatne dla przewozu. W jakimś filmie dokumentalnym pokazywali, jak samoloty cięły friezoj. Widocznie, to długa procedura i przestarzała. Na lotnisku Smoleńsk-Północny Ił-76 łamała maszyna, podobna na średniowiecznego smoka, mająca potężnego manipulator z "dziobem-szczęką". W ciągu kilku godzin ona nie cięła, a łamała wcale nie mały transportowy samolot, zmieniając go {je} w złom. Silna gidrawlika u "smoka": diuralewuju obszywanie "szczęka" cięła byle jak, jak papier, a potężnych łonżerony w skrzydle z trudem, lecz przegryzała.

Uczciwie mówiąc, ciężki było patrzeć na proces przekształcenia samolotu w kupę odłamków. Od łamanego samolotu szedł trzask i, jak wydawało się, nawet jęk. "Staruszek" skrzypiał wszystkimi swoimi stringierami, nie wraz poddając się staraniom maszyny zrujnowania. Ogonowa część kadłuba, odłamana w samym początku, zgrzytała po betonie, kiedy "smok" odłamywał samolotowi skrzydła jedno za innym.

Mimo woli myślało się: niegdyś transportnik latał, przewożąc różne ciężary. Lub przenosił "skrzydlatą piechotę" na miejscu diesantirowanija. Tak mało jaką pracę wykonywał dobry stary "Iliusza" dla armii, i dla gospodarki narodowej! W swój czas, natychmiast po trzęsieniu ziemi w ormiańskim Spitakie, z wszystkich końców Radzieckiego Sojuszu takie ot potężnych transportniki dążyły w najkrótsze terminy dostarczyć w Armenię ciężką technikę dla rozczyszczenia zawałów: koparki, spychacze, ciągniki.

Upasły na beton odłamane skrzydła, i samolot stał się podobny na człowieka bez ręk! Znowu zaczął mżyć wstrętny dożdik, trzeba było odchodzić z lotniska. Nie pragnęło widzieć, jak samolot ostatecznie przekształci się w biesformiennuju kupę metalu, którą wkrótce załadują na "KAMAZy" i wyślą na przestapianie w inne miasto.

Do teraźniejszego momentu zburzeni sześć samolotów z pierwszej partii. Zostało jeszcze dwa. Druga partia, przeznaczona dla zniszczenia, liczy koło dziesiątka Iłów.
Na odchodnym z lotniska, pomyślał: nie po gospodarsku zarządzamy niech nawet odpisanymi samolotami! Miasto Smoleńsk i Smolenszczina ogólnie rzecz biorąc mają bogatą lotniczą historię. Lotnictwo pojawiło się na naszej ziemi prawie z samego jej zrodzenia w Rosji. Prawie wszystek Smolenskaja obwód był pokryta siecią lotnisk i lądowisk. Na nich bazirowałaś wojenna i lotnictwo cywilne. I sprawiedliwie, że w plan przygotowania do 1150-letiju Smoleńsk włączony punkt o stworzeniu w Smoleńsk muzeum lotnictwa i astronautyki.
Tak czyżby nie wolno przechować samoloty chociażby dla muzeum?! Łamać – nie budować… Co Więcej, że w Rosji prawie nie lotniczych muzeów, nam nie ma co {coś} tam postawić. Na Zachodzie, zwłaszcza w Ameryce, całe lotniska są zahukane samolotami czasów Drugiej wojny światowej. I wszystko na konserwacji, to jest przy odpowiednim przygotowaniu mogą nawet latać. A u nas nawet na Maks wystawić nie ma co {coś}. Jeden-dwa nowodieła.

Tak że tam muzeum! Prosto jak pomnik postawić. Ktoś powie, że, molo, wiele już w Smoleńsk samolotów-pomników. No nie w Smoleńsk, w Duchowszczinie można postawić, w Naprawie, Syczowkie, Nowoduginie, Jerszyczach... Naczelników {rozdziały} municypalnych wykształceń {tworzeń}, wykażecie inicjatywę, gotowe pomniki! A w dzielnicowym centrum można zrobić kawiarni, restauracji, jeszcze coś… byliście wewnątrz Ił-76? Tam można kino rozmieścić, a już kawiarnia-to ściśle!
Oczywiście, potrzebni środki, potrzebne starania. A przede wszystkim potrzebni życzenie, zainteresowanie. Potrzebna miłość do rodzonego Smolenskoj ziemi, miastu rodzinnemu. I wtedy wszystko wyjdzie!
A tymczasem {póki} na lotnisku w kolejności na utilizacyju stoją kilka samolotów. Dawajcie znajdziemy nimi lepsze zastosowanie!

Sm. fotoreportaż tu
Aleksandr UCZNIÓW Opublikowane w "SG" 24 października 2009 r. 100(546) zkołysać wszystek numer gazety"" ”