Lekarstwo na wyjście z koronakryzysu

Już przy okazji pisania o nowelizacji tegorocznego budżetu i projekcie przyszłorocznego zwracało uwagę przywiązanie rządu i premiera Mateusza Morawieckiego do zwiększania wydatków - nawet kosztem zwiększania deficytu budżetowego i długu publicznego - na inwestycje publiczne.
To one bowiem, oprócz pieniędzy z kolejnych Tarcz na doraźną pomoc przedsiębiorcom i obronę miejsc pracy, mają być głównym instrumentem ze strony państwa, który pomoże szybciej wyjść z obecnego kryzysu spowodowanego pandemią COVID-19. - Przyrost PKB w 2021 r. będzie m.in. efektem wzrostu inwestycji, o około 4% w ujęciu rok do roku - stwierdził wiceminister finansów Piotr Patkowski.
Władze zdecydowały się na taki wybór strategii wychodzenia z obecnego kryzysu także wskutek przewidywanego spadku inwestycji ze strony firm i podmiotów prywatnych. Potwierdzają to ostatnie badania przeprowadzone przez GUS, a także m.in. przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP). W ramach tego ostatniego „istotny spadek nastrojów odnotowany został w komponencie „Inwestycje”. Odsetek respondentów nie planujących inwestycji wzrósł z poziomu 61% przed pandemią, do 68% w trakcie pandemii. Największy spadek planowanych inwestycji widoczny jest w firmach małych (zatrudniających od 10 do 49 pracowników). - Niewielka stopa inwestycji to strukturalny problem polskiej gospodarki i wydaje się, że koronawirus dodatkowo go pogłębił - twierdzi Jakub Bińkowski, dyr. departamentu prawa i legislacji ZPP.
Z kolei GUS, który wczoraj opublikował aneks do sierpniowej publikacji „Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach 2000-2020” stwierdził m.in., że „we wszystkich sektorach gospodarki mamy do czynienia z deklarowanym spadkiem poziomu inwestycji w 2020 r. w odniesieniu do inwestycji zrealizowanych w 2019 r. Wyjątek to największe przedsiębiorstwa budowlane, które deklarują wzrost inwestycji o 3,9% w roku 2020”. Przy czym największe deklarowane spadki inwestycji mają miejsce wśród firm usługowych w sekcji zakwaterowanie i gastronomia (o 33,1%) oraz w handlu detalicznym w branży tekstylia, odzież, obuwie (o 27,8%). Zaś w samej branży budowlanej przedsiębiorcy prognozowali w sierpniu spadek inwestycji w br. (w porównaniu do ub. roku), przy czym najbardziej pesymistyczne w tym zakresie okazały się firmy mikro (spadek 30,8%). Jedynie niewielki wspomniany wzrost inwestycji przewidywały duże przedsiębiorstwa. A, przykładowo, w branży usługowej największego spadku odnośnie planowanych inwestycji w tym samym badaniu GUS spodziewały się firmy małe (o 19,2%) oraz świadczące usługi z zakresu zakwaterowania i gastronomii (o 33,1%).
To w dużej mierze, obok środków budżetowych, pieniądze unijne sfinansują program inwestycji publicznych - rządowych i samorządowych - w najbliższych latach.
W jednym z ostatnich wywiadów premier Morawiecki przyznał, że „dodatkowym bodźcem do powrotu na stabilną ścieżkę rozwoju po kryzysie będzie Fundusz Odbudowy, w który zaangażowane zostaną również samorządy”.
- Chcemy, żeby do Polski napłynęły dodatkowe środki finansowe na działania wzmacniające gospodarkę i społeczeństwo po pandemii oraz tworzące trwałe podstawy wzrostu. W tym celu w Polsce przygotowujemy Krajowy Plan Odbudowy (KPO), który jest warunkiem realizacji inwestycji z Funduszu Odbudowy w nowej perspektywie finansowej - mówiła jeszcze w lipcu minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Wyjaśniła jednocześnie, że jej resort zbiera propozycje inwestycji do tego planu od poszczególnych resortów. Projekty, które wpłynęły, dotyczyły różnych dziedzin - energetyki, ochrony środowiska, transportu, innowacji i przedsiębiorczości, zdrowia, cyfryzacji i spójności terytorialnej. Minister zwróciła się również do marszałków województw z prośbą o przesyłanie swoich propozycji.
Krajowy Plan Odbudowy może zostać przedstawiony Brukseli od 15 października br. do 30 kwietnia 2021 (lub 2022 r.). Komisja Europejska ma dwa miesiące na ocenę i podjęcie decyzji o wsparciu finansowym KPO.