Ani wielki Władimir, ani wielka Rosja

Rosyjska agresja na Ukrainie – przedstawiana w posłusznych Putinowi miejscowych mediach jako zwycięski pochód wyzwalania Rosjan spod „okupacji” ukraińskich faszystów, pogrąża gospodarkę Kremla. Skutkuje to nasilonym odpływem kapitału zagranicznego.
Ostatnie dane przedstawione w biuletynie NBP („Koniunktura międzynarodowa”, czerwiec 2014) nie pozostawiają złudzeń, co do dalszego kierunku, w jakim zmierza gospodarka Rosji.
Analitycy NBP stwierdzają, że po wyraźnym obniżeniu w 2013 r., w I kw. br. wzrost gospodarczy ponownie spowolnił.  Wynikało to przede wszystkim z silnego spadku inwestycji w środki trwałe. W dodatku koniunktura w rosyjskim przemyśle i usługach jest niekorzystna. Zaś spożycie gospodarstw domowych, choć relatywnie odporne, od pewnego czasu ulega stopniowemu osłabieniu. Agresywna polityka zagraniczna Rosji, w tym aneksja części terytorium Ukrainy, doprowadziła do silnego wzrostu ryzyka geopolitycznego i niepewności.
Nakłada się na to stałe osłabianie się rubla wobec walut światowych. To skutek m.in. wycofywania się inwestorów portfelowych z Rosji. W rezultacie w kwietniu nastąpiło obniżenia przez agencję S&P ratingu dla rosyjskich obligacji do jednego stopnia powyżej poziomu „śmieciowego”. Natomiast osłabienie rosyjskiej waluty doprowadziło do wyraźnego wzrostu inflacji. Podniosła się ona z poziomu 6,2% w lutym br. w stosunku do lutego ub.r., następnie do 6,9% r/r w marcu i 7,3% r/r w kwietniu br. Skłoniło to rosyjski bank centralny do istotnego zacieśnienia polityki pieniężnej w marcu i kwietniu br., co może dodatkowo osłabić dynamikę PKB w nadchodzących kwartałach.
Według analityków NBP w 2014 r., zwłaszcza w II kw. br., koniunktura gospodarcza w Rosji może się jeszcze pogorszyć, a w 2015 r. trudno oczekiwać wyraźnego ożywienia.
Prognozy wzrostu gospodarczego w Rosji w 2014 i 2015 r. uległy w ostatnim okresie istotnemu obniżeniu. W maju br. analitycy rynkowi oczekiwali (prognozy z ankiety Bloomberga), że wzrost PKB w Rosji w bieżącym roku wyniesie 0,8%, podczas gdy jeszcze w lutym br. oczekiwano wzrostu na poziomie 2,2%. Ponadto w 2015 r. oczekiwane jest jedynie dość słabe ożywienie.
Zdaniem NBP dodatkowym czynnikiem osłabiającym wzrost rosyjskiego PKB w nadchodzących kwartałach będą dokonane już podwyżki stóp procentowych (w marcu br. Centralny Bank Rosji podniósł główną stopę z 5,50% do 7,00%, po czym w kwietniu br. dokonał kolejnej podwyżki do poziomu 7,5 %). Oczekiwane wcześniej wsparcie dla wzrostu PKB wskutek dość odpornego do tej pory popytu konsumpcyjny nie nadchodzi. Popyt ten od pewnego czasu stopniowo słabnie w sytuacji wysokich cen, malejącej dynamiki kredytu oraz stopniowo obniżającej się dynamiki płac.