Warunkowanie ciemnego luda

W 1902 roku, Iwan Pawłow prowadził serię badań. Przedmiotem tych badań były reakcje psa na bodźce zewnętrzne. Pawłow przed podaniem psu jedzenia, uruchamiał dzwonek. Po pewnym czasie, dzwonek poprzedzający pokarm tak zapadł psu w pamięć, iż na sam jego dźwięk pies ślinił się. Tak w skrócie wygląda słynny eksperyment, który określamy dziś warunkowaniem Pawłowa.

Zjawisko wydzielania śliny na widok pokarmu Pawłów nazwał "odruchem bezwarunkowym". Odruchy to proste reakcje organizmu na bodźce będące wynikiem przebiegu impulsów nerwowych, których nie jesteśmy w stanie kontrolować. Odruch ślinienia się na widok pokarmu to odruch bezwarunkowy, ponieważ pojawia się samoistnie. Odruch ślinienia się na dźwięk dzwonka to odruch "warunkowy", ponieważ warunkiem jego pojawienia się jest wcześniejsze skojarzenie dźwięku dzwonka z podawaniem posiłku.

Zostawmy naukę i eksperymenty. W  piątek 24 sierpnia 2102, pewne wydarzenie zwróciło moją uwagę.  Opublikowano wyniki sondażu CBOS,  z którego wynikało, iż PO ma 36% poparcia, a PiS 22% (źródło). Nie dalej jednak jak dwa dni wcześniej, w sondażu Homo Homini , poparcie PO wynosiło 30%, a PiS-29% ( źródło )

Nie jest to pierwszy tego typu przypadek – nie mam teraz czasu aby szukać w archiwum, ale pamiętam, iż podobne serie sondaży miały już miejsce wcześniej. Najpierw przewaga PO nad PiS jest minimalna, a kilka dni później "pojawia się" sondaż, w którym rośnie do sporych rozmiarów.(przykład)

Zbieg okoliczności czy coś więcej? Powtarzające się serie wyników dobrych dla PiS i złych można odczytywać przez pryzmat zjawiska, o którym pisałem na wstępie. Czy pierwszy, dobry sondaż,  ma dawać nadzieję, a następujący po nim, gorszy, ją odbierać? Czy tak mamy być warunkowani, aby przyzwyczaić się do myśli, iż „tak musi być” i PO nie da się przeskoczyć? Czy w ten sposób utrwala się schematy myślowe i oczekiwania?

Życzę udanego weekendu!

Ksawery Meta-Kowalski