Czy wykorzystamy swoją szansę?

„Kongres Polska Wielki Projekt” jest inicjatywą trudną do przecenienia. Tworzy on nową myśl i nowe elity, które podjęły się zadania duchowego zorganizowanie Europy na nowo. To bardzo wielkie i ambitne przedsięwzięcie – tym ważniejsze, że odbywa się ono nie w Paryżu, Berlinie, czy Rzymie, lecz w Warszawie. Odbywa się więc w państwie o niższym budżecie i niestabilnej polityce, zarówno wewnętrznej, jak i zagranicznej.

Trzeba powiedzieć jasno, że powodzenie i zainteresowanie ustaleniami Kongresu będzie wprost proporcjonalne do pozycji polskiego rządu w Europie i świecie. Innymi słowy doniosłość warszawskich ustaleń będzie tym ważniejsze, im większe będzie miało znaczenie Polski, a ściślej – polskiego rządu w świecie. Gdy notowania rządu będą spadały, będzie też spadało znaczenie Kongresu. Za rządów Beaty Szydło, siłą faktu, Polska miała większe znaczenie, niż dziś. Inaczej rozmawia się na froncie, inaczej pod białą flagą. I to jest prawdziwa, ale bardzo smutna konstatacja.

Prof. Krasnodębski uważa, że nie ma z kim już toczyć ideowego sporu, bo „zdefiniowane są wartości, narodowe interesy, wspólna wizja Polski i UE”. I ma całkowita rację. Tylko problem w tym, że tych ustaleń nie przestrzega obóz dobrej zmiany. Na przykład spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy z burmistrzem Fulopem w Stanach, który obraził nie tylko marszałka Karczewskiego, ale również wszystkich świadomych Polaków, jest podcinaniem inicjatywy Kongresu. Media donosiły, że spotkanie nastąpiło niby przypadkowo. Ale rodzi się pytanie, co jeszcze przypadkowego przydarzy się naszemu Prezydentowi, który, jakby nie bardzo czuje powagę swojego urzędu? Takie przypadkowe spotkanie wzmacnia również skuteczność unijnego paragrafu 7.1 i Bóg wie czego jeszcze.

Doceniając inicjatywę Kongresu, miałbym do niego dwa zarzuty: 1. odnoszę wrażenie, że jego głos kierowany jest bardziej na Zachód (a więc na pokaz), niż na budowanie silnego społeczeństwa obywatelskiego w kraju, 2. brak przełożenia na dyskusję krajową w trybie non stop (przynajmniej w mediach prawicowych), i traktowanie Kongresu bardziej w formie incydentalnej, niż długofalowej i koncepcyjnej.

I teraz porównanie. Gdy kończyła się Polska jagiellońska i przychodził okres elekcji, szlachta przyjmując obcych królów na polski tron, chciała zabezpieczyć swój ustrój i stabilność Rzeczypospolitej (innego ustroju wówczas nie było). Temu miały służyć artykuły henrykowskie. Gdy w Paryżu przyszły król Polski Henryk Walezy przysięgając chciał pominąć artykuł dotyczący polskiej tolerancji, hetman Jan Zboroskich wystąpił i powiedział krótko: albo przysięgniesz, albo nie będziesz panował. Niedługo potem podobna sytuacja powtórzyła się w Krakowie. Z tym samym warunkiem wystąpił Jan Zamoyski. Dziś Polska nie jest w podobnej sytuacji, ale los podarował jej okres, w którym może określić swoje imponderabilia.

W powyższym kontekście należy rozumieć, że „Kongresu Polska Wielki Projekt” dopiero wypracowuje ramy teoretyczne i organizacyjne przyszłego państwa polskiego będącego w UE. Może jednak, jakoby przy okazji, warto pomyśleć o sformułowaniu obecnych „artykułów henrykowskich”, które zdefiniowałyby sytuację i warunki, w jakich się znajdujemy i pozwoliły skanalizować własną energię na konkretne cele, a zwłaszcza na przygotowanie poszczególnych polskich doktryn państwowych. Brak znajomości tych wektorów powoduje nie tylko rozkład państwa, ale również bajeczną dowolność interpretacji wszystkiego i wynikający z tego upadek moralny. Pacta conventa kierowane były indywidualnie do poszczególnych królów. Coś podobnego należało spisać w 2004 r., ale skoro nie zrobiono tego z UE, to dziś tę formę możemy przełożyć na obecne warunki i skierować ją do polskiego społeczeństwa. Dlaczego więc przy okazji 500 plus nie skorzystano z okazji postawienia określonych warunków, które, dla dobra wspólnego, pomogłyby w budowaniu wspólnej świadomości i poczucia dobra wspólnego? Wówczas z akceptacją nie byłoby problemu. Chodzi o podanie „wędki, a nie ryby”.

I rzecz może najistotniejsza, miarą dzisiejszej naszej niepodległości jest sformułowanie tych dwóch tradycyjnie polskich aktów prawnych: „artykułów henrykowskich” i „pactów conventów”, zanim nastąpi możliwości zmiany Konstytucji. Druga RP nie miałaby z tym problemu, ale dziś coś takiego jest poza wyobraźnia statystycznego Polaka, dlatego, że wciąż na plecach nosi walizkę z komuną, a w głowie lęk, w jakim go wychowała (lęk ma cechy dziedziczne). I nie jest to żaden przytyk, lecz wspólny problem do likwidacji.