W środę kardynałowie Franciszka zaczną nam wybierać papieża

Trzecie w tym tysiącleciu konklawe będzie najliczniejszym w dziejach Kościoła, ale także pierwszym, podczas którego przekroczona zostanie – i to znacznie –   maksymalna, dozwolona liczba 120 elektorów, wyznaczona w 1975 roku przez św. Pawła VI i potwierdzona w 1996 roku, w nieco złagodzonej formie(*), przez św. Jana Pawła II w Konstytucji Apostolskiej "Universi Dominici gregis" o wakansie Stolicy Piotrowej.

Kolegium kardynalskie w pełnym składzie liczy dziś 135 elektorów, ale w środę drzwi do Kaplicy Sykstyńskiej zamkną się za 133 elektorami, z których 5 powołał św. Jan Paweł, 20 Benedykt XVI a aż 108 (czyli ponad 81%) Franciszek. Natomiast wśród 117 kardynałów niegłosujących, urodzonych (z jednym wyjątkiem) przed zakończeniem II wojny światowej, w tym 42 starszych od zmarłego papieża Franciszka, jest 37 powołanych przez św. Jana Pawła, 40 przez Benedykta i 40 przez Franciszka. 

W 1978 roku wśród 111 elektorów wybierających kard. Karola Wojtyłę na Stolicę Piotrową było czterech urodzonych w XIX wieku, ale aż 21 (tj. 19% z nich) – w tym kard. Wojtyła – urodziło się już po zakończeniu I wojny światowej i miało mniej niż 60 lat. Dziś tylko 15 elektorów (czyli nieco ponad 11%) ma mniej niż 60 lat. 

W 1724 roku po raz ostatni w dotychczasowych dziejach Kościoła papieżem obrano kardynała starszego niż jego zmarły poprzednik. Po śmierci 69-letniego Innocentego XIII kardynałowie powierzyli pierścień Rybaka 74-letniemu słudze Bożemu Vincenzo Maria (Piotrowi Franciszkowi OP) kard. Orsini de Gravina, który początkowo przybrał imię Benedykta XIV, ale ostatecznie postanowił nosić imię Benedykta XIII (więcej na ten temat w "Pierścieniu rybaka" Jeana Raspaila). Był to jak na razie ostatni papież dominikanin, a zawdzięczamy mu m.in. kanonizację św. Stanisława Kostki. 

Nowego papieża wybierają kardynałowie powołani na konsystorzach przez jego poprzedników. Rozpoczynające się dziś konklawe jest trzecim a niedawny konsystorz (7 grudnia 2024 roku) był siedemnastym w naszym stuleciu:

• 2 pierwsze zwołał w ostatnich 4 latach swego 27-letniego pontyfikatu św. Jan Paweł II, który łącznie zwołał ich 9, a wykreował 210 kardynałów elektorów, tj. średnio 8 rocznie;
• 5 kolejnych Benedykt XVI (w tym dwa ostatnie w 2012 roku. a był to pierwszy taki przypadek od 1929 roku), który w trakcie przerwanego po 8 latach pontyfikatu wykreował 74 kardynałów elektorów, tj. ok. 9-10 rocznie;
• 10 ostatnich Franciszek, który w czasie 13-letniego pontyfikatu wykreował aż 133 kardynałów elektorów, tj. średnio 11 rocznie.

- - -

W 1978 roku odbyły się dwa konklawe, więc rok ten nazwano Rokiem Trzech Papieży. Poprzedni miał miejsce w 1605 roku.

Kiedy będzie następny? To zależy od woli Bożej, więc też po trosze od stanu zdrowia następcy papieża Franciszka.

- - -

(*) Z Konstytucji Apostolskiej "Universi Dominici Gregis" o wakansie Stolicy Piotrowej (22.02.1996):

W aktualnych uwarunkowaniach historycznych wymiar uniwersalny Kościoła wydaje się wystarczająco ukazany przez Kolegium stu dwudziestu Kardynałów wyborców, pochodzących ze wszystkich części świata i bardzo zróżnicowanych kultur. Potwierdzam zatem tę liczbę Kardynałów wyborców jako maksymalną, wyjaśniając równocześnie, że nie jest bynajmniej oznaką braku szacunku utrzymanie normy ustanowionej przez mojego poprzednika Pawła VI, według której w wyborze nie uczestniczą ci, którzy ukończyli w dniu rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej osiemdziesiąty rok życia. [Por. Motu proprio Ingravescentem aetatem (21 listopada 1970), II, 2: AAS 62 (1970), 811; Konst. apost. Romano Pontifici eligendo (1 października 1975), 33: AAS 67 (1975), 622.]

33. Prawo wyboru Biskupa Rzymskiego przysługuje jedynie Kardynałom Świętego Kościoła Rzymskiego, z wyjątkiem tych, którzy przed dniem śmierci Papieża lub dniem, w którym nastąpił wakat Stolicy Apostolskiej, ukończyli już osiemdziesiąty rok życia. Maksymalna liczba Kardynałów wyborców nie powinna przekroczyć stu dwudziestu. Jest absolutnie wykluczone prawo wyboru czynnego z tytułu posiadania jakiejkolwiek innej godności kościelnej, podobnie jak wykluczona jest interwencja władzy świeckiej jakiegokolwiek stopnia lub porządku.