Rosja – Niemcy. Fatalne zauroczenie

W Domu Międzymorza odbyło się eksperckie spotkanie dyskusyjne, w którym wzięli udział: Rafał Geremek, reżyser filmu "Rosja - Niemcy. Fatalne zauroczenie" oraz dr Justyna Schulz, była Dyrektor Instytutu Zachodniego. Spotkanie prowadził prof. Zdzisław Krasnodębski, Przewodniczący Rady Programowej Kongresu Polska Wielki Projekt.
Jak wyjaśnił reżyser Rafał Geremek, idea filmu "Rosja, Niemcy, fatalne zauroczenie" pojawiła się w lutym 2022 roku po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, a właściwie w ten dzień, kiedy Niemcy zaoferowały hełmy dla ukraińskich żołnierzy. "Wtedy było jasne, że w tych pierwszych dniach Niemcy stały po stronie Putina.

(..) Pomysłodawcą filmu był Tomasz Piechal, który odpowiadał wtedy za filmy dokumentalne w Telewizji Polskiej. Dopiero około maja rozpoczęliśmy realizację. Wiedzieliśmy, że musimy przyjechać na Dzień Pobiedy, na Dzień Zwycięstwa 9 maja. Musieliśmy się tam pojawić, ponieważ ci wszyscy rusendojcze wtedy wychodzą na miasto i to jest wtedy takie rosyjskie miasto. (..) Ta cała rosyjska, berlinowska propaganda była na ulicach, na banerach (..) na przykład w Berlinie to jest codzienność, że mamy ludzi w sowieckich mundurach, którzy chodzą po Berlinie. Od czasów, kiedy Angela Merkel uznała ich za wyzwolicieli, bo powiedziała, że wyzwolili od nazizmu Niemcy, czują się tam jeszcze bardziej pewnie".

Ralf Fix, prominentna postać zielonych, były maoista, później burmistrz Bremy i do dzisiaj to ważna postać (..) on powiedział zdanie w tym filmie, że pozostaje kwestia (..) do jakiego stopnia my, Niemcy, jesteśmy odpowiedzialni za tę wojnę. (..) Jest pierwsza zasada w polityce zagranicznej, "Don't feed the beast", nie karmi się bestii, Amerykanie złamali tę zasadę w Afganistanie i w kilku innych miejscach i w Iraku i później mieli problemy. Tak samo dzisiaj, dzisiaj możemy mówić o odpowiedzialności Niemców. (..) rozmówcy na przykład dyrektor Muzeum Berlin-Karlshorst - Muzeum Kapitulacji, które jest hołdem Armii Czerwonej, tam wspomina się o pakcie Ribbentrop-Mołotow gdzieś mimochodem i to istnienie takiego muzeum, tej wystawy w takim kształcie, moim zdaniem, jest co najmniej niepożądane w tej sytuacji. Oczywiście oni dzisiaj wszyscy sypią głowy popiołem i chcieliby się jakoś inaczej pokazać. (...) Zabawna była historia ze stowarzyszeniem przedsiębiorców, które pilotuje wszystkie projekty na wschodzie. Ono było ekstremalnie prorosyjskie i ten dyrektor, który był dyrektorem do rozpoczęcia wojny, był rusofilem, wpadł w depresję i w ogóle przestał się odzywać, no i zabrano mu tą funkcję. (..) Oprócz tego poszliśmy w miasto rozmawiać z Niemcami. (..) Ten film rejestruje moment refleksji [Niemców]. (..)
Dr Justyna Schulz, była Dyrektor Instytutu Zachodniego (odwołana w marcu b.r. przed upływem kadencji), zauważyła: Chciałam pogratulować, byłam pod wrażeniem, że Pan tak dobrze dobrał rozmówców, żeby zarysować ten temat, bo rzeczywiście, jeśli chodzi o środowiska i osoby, które są za zmianą w relacjach niemiecko-rosyjskich, to bym powiedziała, że te wszystkie środowiska ważne dla tych relacji są tam reprezentowane. I rzeczywiście zachęcam Państwa, żeby obejrzeć ten film, ponieważ on naprawdę daje bardzo dobry wgląd w tę debatę, jak również w całą tę argumentację, która się pojawia w tej debacie.

Rafał Geremek dodał: Ci wszyscy zwolennicy Rosji, łącznie z prezydentem Steinmeierem, oni byli wszyscy w pewnej defensywie moralnej. Nagle też dotarło do tych, którzy jakiegoś dialogu z nami szukali, że Polska dokonuje niezwykłej rzeczy w związku z tą wojną, polskie społeczeństwo, ale też polski rząd i polscy politycy i że to my mieliśmy rację, jeżeli chodzi o Rosję. To był taki okres krótkiego ocieplenia".
Justyna Schulz stwierdziła: Ten film uświadomił mi jedną rzecz. (..) jak kluczowe dla obecności Rosji w Europie jest podbicie Niemiec. (..) I ten film też pokazuje, w jaki sposób Rosja mentalnie podbijała Niemcy. To znaczy jak dużo inwestowano, jak dużo robiono ze strony Rosji, aby być obecnym w Niemczech i żeby pozyskać sobie elity. (..) jak oni byli witani w tej Rosji, te przyjęcia, szampany, kawior, te wszystkie możliwości, że mogli właśnie z tymi swoimi starymi czy już istniejącymi technologiami tam robić niesamowite biznesy. Jak o nich zabiegano. (..) Rosja bardzo dużo inwestuje w to, żeby pozyskać sobie takich zwolenników i taką opinię.
Rafał Geremek wyjaśnił: Mam mnóstwo rodziny w Niemczech. Często tam bywam. Mam też znajomych w Monachium, monachijczyków nie polskiego pochodzenia, tylko niemieckiego. Oni też u mnie bywali, tutaj w Warszawie. W związku z tym trochę znam tą mentalność. To oczywiście, że tak jest i w Austrii. Rosja się kojarzy z baletem, z wysublimowaną sztuką i tutaj oni w Polsce nigdy ułamka tej kwoty nie zainwestowali, jacy tam twórcy pracują. Ta wymiana między elitami twórczymi jest bardzo mocna. I w XIX wieku (..) te cytaty o tym, że wśród narodów słowiańskich (..) w zasadzie geniuszem tworzenia imperium i tworzenia cywilizacji wyróżniają się tylko Rosjanie. Oni [Niemcy] tak twierdzili od dawna. Ale są pewne powody tego zauroczenia. To znaczy ten grunt, to podglebie, na którym ta miłość do Rosji może rosnąć. To znaczy oni zawsze chcieli mieć coś, co później Hitler nazywał Lebensraumem. To znaczy oni marzyli o tym, żeby tę Rosję podbić i uznają, że naród - to są ich słowa - pośredniej ważności zablokował im drogę na wschód. Hitler mówił, dlaczego trzeba zniszczyć Warszawę, bo to od 700 lat ten naród blokuje drogę na wschód. Zetniemy tą jego głowę, którą jest Warszawa.
Zachęcamy do obejrzenia filmu dokumentalnego "Rosja - Niemcy. Fatalne zauroczenie" w reżyserii Rafała Geremka. Jest dostępny w internecie.
Relacja: Margotte i Bernard