Euro nam nie grozi …przynajmniej na razie

Wygląda na to, że Polska w strefie euro to wciąż odległy horyzont czasowy. O tej prawdzie przypomniała informacja przekazana przez Financial Times, że Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny ogłosiły, że Rumunia i Bułgaria nie spełniły kryteriów, żeby można przyjąć w tych krajach unijną walutę. Bo zdaniem KE i EBC uniemożliwia im to panująca w obu krajach zbyt wysoka inflacja. A ponadto istnieją wątpliwości, czy instytucje państwowe obu krajów są wystarczająco silne, aby zwalczać korupcję i pranie pieniędzy.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że euro jest walutą 20 państw UE, używaną codziennie przez blisko 350 mln obywateli. Ostatnio do strefy euro dołączyła Chorwacja, która wprowadziła wspólną walutę 1 stycznia 2023 r. Euro wprowadzono 1 stycznia 1999 r. jako walutę rozliczeniową w 11. państwach członkowskich UE. W następnych latach do strefy dołączały kolejne kraje. Obecnie waluta ta funkcjonuje w łącznie 20 krajach: Austrii, Belgii, Chorwacji, Cyprze, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Malcie, Niemczech, Portugalii, Słowacji, Słowenii (została przyłączona do strefy euro jako ostatnia) i we Włoszech.
Nie jest przy tym wykluczone, że gdyby nawet założyć, że Polska starałaby się o przyjęcie do strefy euro w tym samym czasie co Bułgaria i Rumunia, także spotkałaby się z odmową. Jak widać to bowiem na przykładzie obu „odmówionych” krajów w celu zastąpienia własnej waluty krajowej walutą unijną nie wystarczy tylko chcieć. Przypomnijmy, że oprócz złożenia formalnych wniosków w najwyższych instytucjach Brukseli do przyjęcia eurowaluty wymagane jest spełnienie tzw. kryteriów konwergencji przewidzianych traktatem z Maastricht.
Są to przede wszystkim cztery kryteria:
1/ stabilnych cen (stopa inflacji może najwyżej o 1,5 punktu proc. przekraczać inflację trzech najstabilniejszych pod tym względem państw członkowskich).
2/ Długotrwała równowaga finansów publicznych - zainteresowane państwo nie powinno być objęte procedurą nadmiernego deficytu. A to oznacza, że już na starcie zostalibyśmy skreśleni z listy kandydatów do przyjęcia euro, bo – jak pamiętamy – całkiem niedawno Bruksela ogłosiła, że Polska zostanie przez najbliższe cztery lata objęta taka procedurą.
3. Stabilny kurs walutowy – kandydujący do Eurostrefy kraj musi przez co najmniej dwa lata uczestniczyć tzw. w mechanizmie kursowym (ERM II). W tym czasie jego waluta (a więc w przypadku Polski – złoty) nie może wykazywać silnych wahań względem względem euro.
4/ Stabilne długoterminowe stopy procentowe - długoterminowe stopy procentowe mogą najwyżej o 2 punkty proc. przekraczać stopy trzech najstabilniejszych pod względem cen państw członkowskich.
Jak tłumaczy to oficjalny portal Rady Europejskiej i Rady UE (www.consilium.europa.eu), mechanizm kursowy (ERM II) ma wykazać, czy gospodarka danego państwa może funkcjonować sprawnie bez stosowania nadmiernych wahań kursów walutowych. Jego waluta krajowa jest wiązana z euro według kursu centralnego uzgadnianego przez państwa członkowskie strefy euro, państwa spoza strefy euro już uczestniczące w mechanizmie oraz EBC, z udziałem Komisji. Co istotne dopuszczalne są wtedy wahania kursu waluty w ramach standardowego limitu wynoszącego maks. 15% powyżej/poniżej uzgodnionego kursu centralnego.
Co więcej, od 2018 r. państwa chcące przystąpić do ERM II muszą jednocześnie nawiązać ścisłą współpracę z jednolitym mechanizmem nadzorczym Europejskiego Banku Centralnego i uprzednio wdrożyć określone zobowiązania polityczne.
W przypadku Polski perspektywa wejścia, a nawet starania się o wejście do euro strefy jest odległa choćby z tego powodu, że do podjęcia o tym decyzji wymagana jest zgoda prezesa NBP, Adama Glapińskiego. A ten wielokrotnie stawiał sprawę w tej materii jasno, iż jest przeciwny podjęciu takiego kroku przez nasz kraj na obecnym etapie jego rozwoju. Tezę tę stawia zresztą na niemal każdej z comiesięcznych konferencji prasowych.
Np. w listopadzie ub.r. oświadczył, że pełniąc swoją funkcję nie podpisze się pod wejściem Polski do strefy euro. Jak stwierdził, przedwczesne wprowadzenie euro w Polsce będzie ze szkodą dla Polski i Polaków. /cyt. za PAP/- Żeby wprowadzić w Polsce euro w sposób wymuszony, przedwczesny, z ogromną szkodą dla polskiej gospodarki i Polaków niezbędne jest wspólne pismo prezesa NBP i premiera. Ja, będąc prezesem NBP, takiego pisma nie podpiszę, zanim Polska nie osiągnie poziomu rozwoju Europy Zachodniej - oświadczył wówczas Glapiński. A zatem powinno to nastąpić nie wcześniej niż za 8-10 lat.