Ś. P. prof. Andrzej Schinzel

Po powrocie z wakacji dowiedziałem się, że w zeszłą niedzielę zmarł mistrz moich przyjaciół.

1966

Pierwszy raz zobaczyłem go na Krakowskim Przedmieściu. Przed wyjściem z Kościoła Wizytek nie byłem jedynym dzieckiem, którego ciekawy wzrok przykuł ten chudy pan przyodziany w wytarty płaszcz i niezasznurowane buty, błądzący okiem gdzieś w chmurach, a mimo to uprzejmie kłaniający się dorosłym znajomym. Zanim oceniłem, czy to aby nie jest ubogi, który potrzebuje wsparcia, wymijając wylewające się z kościoła dzieci z rodzicami wśliznął się do środka*. Zapamiętałem go, ale nie wiedziałem, kto to jest.**

1972

Potem zobaczyłem go dopiero w kinie Elektronik przy ul. Zajączka, gdzie zebrali się finaliści olimpiady matematycznej szkół podstawowych z całej Warszawy. Zgasło światło i na ekranie pojawił się – tym razem elegancko ubrany, siedzący w fotelu na tle obfitego księgozbioru – mój oberwaniec sprzed Kościoła Wizytek podpisany jako prof. Andrzej Schinzel, zwycięzca jednej z pierwszych olimpiad matematycznych (takiej prawdziwej, dla licealistów, którą on wygrał mając 14 lat...). A mówił do nas, czternasto- i piętnastolatków, mniej więcej tak:
- Matematycy starają się posługiwać terminami dokładnie określonymi. Definiują to, czym się zajmują. Definiują koło, kwadrat albo liczby naturalne, żeby nie było nieporozumień, o czym mówią. Na przykład liczby naturalne można zdefiniować rekurencyjnie, to znaczy najpierw w pierwszym kroku stwierdzamy, że liczba 1 jest liczbą naturalną, a potem w drugim kroku rekurencji definiujemy, że liczba o 1 większa od liczby naturalnej jest liczbą naturalną. Naturalne są zatem liczby 2, 3 i tak dalej, każda o 1 większa od poprzedniej. Każda liczba naturalna spełnia tę definicję i tylko liczby naturalne ją spełniają. Matematycy zdefiniowali też, kto to jest matematyk. I ta definicja także jest rekurencyjna. Najpierw stwierdzamy, że np. Carl Friedrich Gauss był matematykiem, a w drugim kroku definiujemy, że matematyk to ktoś, kogo matematyk uważa za matematyka.

Sztafeta

Prof. Wacław Sierpiński (1882 – 1969; liczba Erdősa = 2) był matematykiem. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Wydziale II Radiowywiadu Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa biorąc udział w łamaniu sowieckich szyfrów. Wśród licznych jego uczniów jednymi z młodszych byli prof. Jerzy Browkin (1934 – 2015) i prof. Andrzej Schinzel (1937 – 2021; liczba Erdősa = 1).
W 1958 roku 76-letni prof. Sierpiński został redaktorem naczelnym wznowionego po długiej wojennej i powojennej przerwie  czasopisma „Acta Arithmeticae” wyspecjalizowanego w zamieszczaniu prac z teorii liczb. Z czasem obowiązki wydawcy tego pisma na niemal 40 lat przejął prof. Schinzel. W tym czasie sekretarzem redakcji był przez wiele lat prof. Browkin.
W latach 1994-1997 tego ostatniego zastąpił uczeń ich obu, prof. Jerzy Urbanowicz (1951-2012), który w latach 2006-2008, jak podaje Wikipedia.pl, pracował w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, w której odpowiadał m.in. za kryptografię i teleinformatykę.1966

- - -

* Dopiero wiele lat później usłyszałem od ks. Jana Ziei, że "Andrzejek" (tj. właśnie prof. Andrzej Schinzel) i na studiach i po studiach był tam jego ministrantem.
** Dr Andrzej Schinzel nie był wtedy jeszcze profesorem, ale już miał, gdzieniegdzie wyżej od tej godności cenioną, liczbę Erdősa*** równą 1, o czym – ani o tym, że parę lat później, mając 30 lat, został profesorem – dowiedziałem się dopiero wiele lat później.
*** Wśród matematyków i amatorów tej nauki przyjęło się pół żartem mówić, że osoba, która napisała pracę naukową wspólnie z Erdősem, ma liczbę Erdősa równą 1; osoba, która nie ma z Erdősem wspólnej publikacji, lecz napisała pracę naukową z kimś, kogo liczba Erdősa wynosi 1, ma liczbę Erdősa równą 2 itd. Jak z tego widać, im liczbę Erdősa mniejsza, tym honor większy. Sam Erdős Pal (1913 - 1996 w Warszawie), węgierski matematyk, autor ponad 1500 prac naukowych z teorii liczb, kombinatoryki i teorii grafów itd., ma liczbę Erdősa równą 0 (a większość z nas ma liczbę Erdősa równą nieskończoności). On sam napomykał, że liczba Erdősa matematyka, który wspólnie z nim napisał więcej niż jedną, bo n prac (gdzie n>1), powinna wynosić 1/n. Prof. Schinzel**** miałby zatem liczbę Erdősa równą nie 1, lecz 1/2... [pod linkiem najkompletniejszy ze znanych mi wykazów osób ze skończoną liczbą Erdősa] [pod linkiem nieco więcej szczegółów o liczbie Erdősa]
**** P. Erdős, A. Schinzel: Distributions of the values of some arithmetical functions, Acta Arith. 6 (1961), 473-485.
P. Erdős, A. Schinzel: On the greatest prime factor of ∏xk=1f(k), Acta Arith. 55 (1990), 191-200. 
(*****) Interesujące wspomnienie pod linkiem: https://www.facebook.com/jerzy.a.stepien/posts/10222263983451980

Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika u2

29-08-2021 [19:49] - u2 | Link:

W czasach PRL matematykę lubiłem. Po upadku PRL pojawiła się informatyka, która skutecznie wyparła moje zainteresowanie matematyką na rzecz sprawnej obsługi komputera. Niewątpliwie informatyka jest oparta na matematyce, ale raczej już nie zgłębiam meandrów matematyki. Od czasu do czasu kupuję Deltę i dziwę sie kto wymyśla te wszystkie skomplikowane zadania. Dla śp. profesora zapewno byłyby proste :-)

Obrazek użytkownika NASZ_HENRY

29-08-2021 [19:58] - NASZ_HENRY | Link:

Naukowiec to ktoś kto ma indeks Hirscha większy od 0; [h>0]☺☻
 

Obrazek użytkownika u2

29-08-2021 [20:10] - u2 | Link:

"Naukowiec to ktoś kto ma indeks Hirscha"

Z całym szacunkiem do indeksu pana Hischa to jednak wolę swój stary indeks ze swojej uczelni.

To że ktoś kogoś cytuje, nie świadczy o niczym.

Obrazek użytkownika NASZ_HENRY

29-08-2021 [20:57] - NASZ_HENRY | Link:

Nie ktoś kogoś tylko jeden naukowiec drugiego za pośrednictwem trzeciego (recenzenta) ☺☻
 

Obrazek użytkownika u2

29-08-2021 [21:45] - u2 | Link:

"jeden naukowiec drugiego za pośrednictwem trzeciego"

Czyli takie towarzystwo wzajemnej adoracji, czyli szukanie jeleni.

Obrazek użytkownika Marcin Gugulski

30-08-2021 [11:56] - Marcin Gugulski | Link:

Pomysły młodsze niż 20-letnie muszą sobie czymś szczególnym zasłużyć na moje zainteresowanie. Indeks pana Hirscha ma 16 lat, a że mój indeks z WMIM UW ma już 45 lat, więc podzielam opinię u2. 

Obrazek użytkownika RinoCeronte

29-08-2021 [20:22] - RinoCeronte | Link:

Nikt nie wie kto to jest ten Hirsch. Ja tam wolę Nosorożce...

Obrazek użytkownika Marcin Gugulski

30-08-2021 [11:56] - Marcin Gugulski | Link:

Raz do roku każdego Hirscha (a także Moose`a) od Nosorożca (a raczej od Jednorożca) dzieli tylko jeden krok...

Dowód pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?...