Producenci nawarzyli piwa, najpierw zapłacą konsumenci

Ostatnie dekady przyniosły nam m.in. nieznane wcześniej w takiej skali zjawisko istnego zalewu rozmaitymi opakowaniami plastikowymi kosztem tych tradycyjnych, ze szkła. Czy to jednak konsumenci spowodowali to niepokojące zjawisko?
W końcu to nie oni są odpowiedzialni za produkcję plastikowych opakowań. Problemu nie byłoby, lub zaistniałby w znacząco mniejszej skali, gdyby nie zwiększony popyt na nie ze strony handlu - a ściśle największych sieci handlowych, które w plastiku dostrzegły możliwość znaczącego obniżenia kosztów prowadzonej działalności. Opakowania, zwłaszcza napojów, ale także innych towarów wykładanych na półkach sklepowych, jeśli wyprodukowane z plastiku są po prostu lżejsze niż szklane - zajmują mniej miejsca w transporcie, są przy tym tańsze. Dzięki temu producent np. wody mineralnej czy piwa może jednorazowo dostarczyć tych napojów więcej do sklepu. W drogeriach praktycznie nie można już kupić żadnego towaru nie „ubranego” w plastik.
To zatem nie nagły przypływ miłości klientów do plastikowych opakowań sprawił, że w ciągu ostatnich lat stanowią największą część odpadów w śmietnikach. W dodatku plastik należy do materiałów, niezwykle długo ulegających rozkładowi. Może rozkładać się od 100 do tysiąca i więcej lat. Butelki typu PET - nawet 500 lat. Winę za ten zalew plastikiem ponoszą przede wszystkim sieci handlowe, jak i producenci plastików niemal prześcigający się w coraz bardziej wymyślnych rodzajach opakowań.
Sama Unia Europejska dostrzegła wreszcie w tym problem. Odpady plastikowe coraz bardziej zanieczyszczają także m.in. oceany, a według jednej z ocen - jeśli nic nie zrobimy z tym problemem - do 2050 r. w oceanach znajdzie się wagowo więcej plastiku niż ryb.
Dane z końca 2018 r. pochodzące z Biura Analiz europarlamentu wskazują, że co najmniej 150 mln t plastiku znajduje się w morzach. Co gorsza plastik nie tylko zaśmieca wybrzeża, ale też szkodzi zwierzętom morskim, które zaplątują się w większe odpady, a mniejsze mylą z pożywieniem.
Jednorazowe produkty plastikowe stanowią największą grupę odpadów znajdywanych na wybrzeżach morskich - produkty typu plastikowe sztućce, butelki, niedopałki papierosów i patyczki kosmetyczne stanowią prawie połowę wszystkich odpadów morskich. Produkcja i dystrybucja części z tych produktów, w tym plastikowych patyczków kosmetycznych, sztućców, słomek, mieszadełek do napojów i patyczków do balonów została zresztą już zakazana na terenie UE.
Zaledwie 5% wartości opakowań plastikowych pozostaje w obiegu - reszta jest dosłownie wyrzucana. Wskazuje to na konieczność znaczącego zwiększenia ich recyklingu. Szkoda, że to my konsumenci poniesiemy, przynajmniej na początku, główny ciężar wydatków z tym związanych. Bowiem Bruksela już wprowadziła obowiązujący od początku br. we wszystkich krajach unijnych, a więc i w Polsce, nowy podatek od nieprzetworzonego plastiku, tzw. plastic tax.
Według szacunków Warsaw Enterprise Institute Polska będzie musiała płacić ok. 2 mld zł rocznie do unijnej kasy z tego tytułu. Wynosi on 800 euro za 1 tonę takich tworzyw.
W tej sytuacji WEI, w analizie „Po co nam system depozytowy? Jakie wyzwania przed nami stoją?”, przedstawił projekt skutecznego systemu depozytowego. Jego autorzy pokazują sprawdzony w innych krajach sposób na poprawę poziomu przetwórstwa odpadów.
Założenie systemu jest następujące: do ceny określonych produktów w jednorazowych opakowaniach (np. napojów, piwa) doliczana jest opłata depozytowa, którą konsumenci mogą później odzyskać, oddając puste opakowanie do automatu lub bezpośrednio u sprzedawcy. 
Celem wdrożenia tego systemu nie jest jedynie usprawnienie recyklingu w Polsce, ale również zapewnienie producentom dostępu do dobrych jakościowo i wytwarzanych lokalnie surowców wtórnych. 
Całą sytuację na rynku odpadów plastikowych powinny też zmienić regulacje unijne, które powinny zacząć u nas obowiązywać najpóźniej w 2023 r., obejmujące wprowadzenie tzw. Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP). ROP to mechanizm, który ma urealnić obciążenia firm wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek.
Jak przewidują autorzy analizy WEI producenci będą musieli w większym stopniu partycypować w kosztach systemu, które dziś spoczywają przede wszystkim na barkach samorządów i mieszkańców. Nowy, jeszcze niesprecyzowany przez polskiego ustawodawcę mechanizm ustalania opłat i podziału płatności ma zapewnić, że producenci - zgodnie z zasadą: „zanieczyszczający płaci” - będą dopłacać więcej niż kilka euro (jak obecnie) do każdej tony wprowadzanych na rynek tworzyw sztucznych.
Dzisiaj wpłacają oni ok. kilkadziesiąt mln zł z tytułu ROP, a z szacunków m.in. Krajowej Izby Gospodarczej wynika, że przy stosowaniu średnich europejskich obciążeń, kwoty te wynosiłyby kilka mld zł.

Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika Marek1taki

06-03-2021 [18:31] - Marek1taki | Link:

Pan młody to nie pamięta jak w imię ekologizmu i ekonomizmu likwidowano opakowania szklane i zastępowano plastikowymi. To wyszło z tych samych ośrodków ideologicznych co teraz robią suw w drugą stronę. Stara nienormalność.

Obrazek użytkownika Jabe

06-03-2021 [19:09] - Jabe | Link:

Za brak „możliwości znaczącego obniżenia kosztów prowadzonej działalności” zapłacą klienci, bo inaczej być nie może.

Obrazek użytkownika Imć Waszeć

06-03-2021 [19:40] - Imć Waszeć | Link:

Już płacą. Odpowiedzią Googla na opodatkowywanie wpływów z reklam jest podniesienie cen reklam dla dużych firm i ograniczenie możliwości monetyzacji filmów dla szarego tłumu vlogowego. Duże firmy zedrą sobie z klientów, a szarak tylko płaci i płacze. Jak ten przemoknięty kot...
https://www.youtube.com/watch?...

Obrazek użytkownika Władysław Ludendorf

08-03-2021 [09:46] - Władysław Ludendorf | Link:

dla mnie najsmutniejsze jest to, że chemicy całego świata nie opracowali jakiejś sensownej metody "depolimeryzacji" tworzyw sztucznych. Bo prawda jest taka, że tworzywa, szczególnie te medyczne, spożywcze, są bardziej eko niż cokolwiek innego.

Obrazek użytkownika JulianKaczka

08-03-2021 [10:09] - JulianKaczka | Link:

Opakowań jest zdecydowanie za dużo i w dodatku kiepskiej jakości.

Każdy producent wprowadzający dodatkowe opakowanie w obrót powinien mieć opcję częściowego zwrotu pieniędzy z jego recyklingu.