Głos Starej Polski

Wielu z nas zastanawia się nad przyczyną sukcesu „Korony królów”. Jeszcze kilka lat temu film zostałby zupełnie nie zauważony lub wyśmiany. Przecież to tandeta, cepeliada i bylejakość. I to „coś” dziś bije rekordy oglądalności… Siła reklamy i stadny pęd czy powszechna akceptacja niskiego poziomu i ludowość gustów? Siły reklamy i dyktatu spłyconych gustów nie można wykluczyć, ale w tej popularności przebija się element, którego lekceważyć nie można. Jest nim budząca się polskość. Zaczynamy wracać do korzeni i własnych soków. Duch Łokietka i Kazimierza Wielkiego na ziemi piastowskiej, właśnie tej, na której dziś żyjemy, zaczyna wskrzeszać pamięć o sobie. Powstaje, tak, jak Żołnierze Niezłomni na Łączce. Pamięci nie udało się więc zniszczyć i zakłamać.

Właśnie ten Duch, o którym pisał Mickiewicz, Słowacki, wprowadzał w czyn Piłsudski, a ostatnio mówił Rymkiewicz; właśnie On budzi się i zaczyna domagać się od Polaków prawa do życia. W Powstaniu Listopadowym przyjął postać napoleońskiego wiarusa; w Powstaniu Styczniowym (środek niewoli) obrony godności i buntu przeciw zabijaniu polskości; w Powstaniu Wielkopolskim i Powstaniach Śląskich, protestu przeciw prusactwu; w legionach – patriotyzmu i obowiązku; w Powstaniu Warszawskim – obrońcy niepodległości. Natomiast w okresie „Solidarności” Duch już nie był Królem, mówił zza żelaznych krat. I tych krat do dziś nie zdołaliśmy z siebie wyrwać. Wciąż nosimy je na plecach.

„Korona królów” nie wnosi wiele ani do naszego życia, ani nie wzbogaca naszej wiedzy. Ale rozbudziła atawizm w Polakach – jest więc głosem Starej Polski. I to jest jej niekwestionowaną zasługą. Zdziwienie może budzić ciągle powtarzany zachwyt w TVP nad oglądalnością i, siłą faktu, akceptacją bylejakości. Młodzi Polacy wchodzą w okres kulturowo bardzo czuły. Trzecie pokolenie, to socjologiczne, zaczyna chłonąć wiedzę o samym sobie. Podawanie im w tym okresie złej informacji, kłamstwa i bylejakości jest niczym innym, jak skazywaniem ich na drugoplanowość i odbieraniem szans zdrowego rozwoju.

Duch Polski to nie tylko wskrzesiciel powstań narodowych czy regionalnych. Ducha polskiego nie stworzył Bóg, stworzyło go 40 pokoleń przodków i jest niewidzialną esencją ich pracy, ich myśli i ich dążeń. Religia jest częścią kultury, Duch Polski żyje więc w zgodzie z Bogiem. Jest on obrońcą, konstruktorem i ludzkim „memento”. Przychodzi, jak Anioł Stróż w godzinie narodzin i godzinie śmierci. Przy narodzinach podaje ci rękę i oferuje przyjaźń, w chwili śmierci – dziękuję albo przeklina. Twoje życie jest jednocześnie jego życiem. Ty umierasz, ale on może żyć dalej i pomagać twoim dzieciom i wnukom. Jeżeli nie pozwolisz mu żyć, umrze wraz z tobą. Dlatego Piłsudski proponował Polakom romantyzm celów i pozytywizm środków. I to była dobra rada. Krew przelewaliśmy dlatego, że nie chcieliśmy się dać w porę obudzić.