Wysiedlenie Niemców z Polski

W roku bieżącym mija 65 lat od chwili podpisania umów dotyczących wysiedlenia Niemców z polskich ziem północnych i zachodnich nazywanych ogólnie „ziemiami odzyskanymi”. Niektórzy uważają wprawdzie, że część tych ziem albo nigdy do Polski nie należała, albo bardzo krótko. Problem z definicją polega na tym, że jaką cezurę czasową należy przyjąć przy określaniu praw do odzyskania.

Sięgając najdalej w czasie należałoby przywołać żydowskie roszczenia do części Palestyny i Jerozolimy sięgające niemal 2 tysięcy lat /zburzenie miasta i wysiedlenie Żydów nastąpiło za Tytusa w latach siedemdziesiątych po Chrystusie/.

My w stosunku do dziedzictwa piastowskiego nie mamy aż tak długiego czasu, ale obecność Słowian zachodnich, głównie plemion polskich, czy jak kto woli –lechickich na ziemiach wchodzących w skład państwa Bolesława Chrobrego a sięgających znacznie dalej na zachód niż obecne polskie granice, to czasy znacznie późniejsze niż ich utrata przez państwo polskie. Część z nich zresztą nawet po utracie uznawane było, jako składnik „korony polskiej” akcentując w ten sposób nasze prawa ziomkowskie.

Aneksja zachodniej słowiańszczyzny przez Niemców wiązała się zawsze z okrutną eksterminacją i germanizacją. Można, zatem traktować, że odzyskanie tych ziem stanowi określoną sprawiedliwość dziejową, którą świat powinien akceptować tym bardziej, jeżeli zaakceptował znacznie dawniejsze prawa narodu żydowskiego.

Decyzja konferencji poczdamskiej przyznającej Polsce te tereny nie wypływała jednak z poczucia wymiaru sprawiedliwości dziejowej, a z prozaicznej potrzeby znalezienia miejsca osiedlenia dla Polaków wysiedlanych z ziem zabranych Polsce przez Sowiety.

Mamy bowiem do czynienia z przypadkiem bezprecedensowym w dziejach: - oto państwo należące do zwycięskiej koalicji, jej najstarszy i najwierniejszy uczestnik, będący według słów Roosevelta „natchnieniem świata” musi oddać połowę swego terytorium na rzecz przypadkowego członka koalicji, a poprzednio najwierniejszego sojusznika Hitlera, dokonującego wspólnie z nim grabieży na terenie środkowej Europy. Ta haniebna decyzja nieoprotestowana przez żadnego z aliantów musiała znaleźć jakąś rekompensatę dla zachowania choćby pozorów usprawiedliwienia.

Faktyczną rekompensatę miały stanowić miejsca osiedlenia dla Polaków po usunięciu z nich Niemców. Była to wspólna niepodważalna decyzja zwycięskiej koalicji, a wspomniane na wstępie umowy dotyczyły jedynie warunków jej realizacji. Najpoważniejszym kontrahentem okazała się Wk. Brytania, która do swojej strefy okupacyjnej przyjęła 2/3 przesiedlonych Niemców, co było o tyle dziwne, że Churchill, który brał udział w pierwszej części konferencji poczdamskiej, był zawziętym przeciwnikiem oddawania Polsce terenów poza Nysą Kłodzką używając zresztą obelżywych sformułowań o „tuczeniu polskiej gęsi”. Przegrał jednak wybory i na jego miejsce zjawił się premier Atlee znacznie bardziej ustępliwy.

Jak się okazało to nie tylko Polska brała udział w czynnościach wysiedlania Niemców, ale również i inni alianci, była to bowiem wspólna akcja. O tym fakcie zupełnie się zapomina.

Mówiąc o przesiedleniu Niemców nie można zapominać, że akt ten miał udostępnić miejsca dla przesiedlonych Polaków, a nie stanowiło to „wojennego łupu” stosowanego od wieków po niemal każdej zwycięskiej wojnie. Polska per saldo utraciła 80 tys. km. 2 kraju, nie mówiąc już o tym, że w zamian za całkowicie ocalałe miasta Lwów i Wilno otrzymała ruiny Wrocławia i Szczecina.

Rzeczywisty ubytek ludności niemieckiej na polskich ziemiach jest o tyle trudny do ustalenia, że oprócz policzalnej wielkości wysiedlonych po wojnie należałoby uwzględnić bliżej nieokreśloną liczbę wypędzonych przez Hitlera przed ofensywą sowiecką w tym zmarłych z głodu, chłodu i bombardowań, a także ofiar sowieckich wymordowanych i wywiezionych w głąb Rosji.

Ze statystycznej liczby wysiedlonych Niemców opiewającej na około 3,8 mln osób wynika, że w przybliżeniu można było zasiedlić na tych ziemiach podobną ilość Polaków, co też miało miejsce. Jednakże chcąc uratować przed sowieckimi represjami wszystkich Polaków zamieszkujących ziemie zabrane Polsce należało tych miejsc mieć przynajmniej 5 milionów. A zatem okazało się, że nie dostaliśmy pełnej rekompensaty przestrzennej nie tylko terytorium państwowego, ale nawet dla możliwości osiedleńczych.

Jest jeszcze jeden aspekt sprawy, a mianowicie przypisywanie zasługi „odzyskania” komunistycznym władzom w Polsce, które wpłynęły na postawę Stalina.

Stalin oczywiście nie liczył się zupełnie ze zdaniem swoich pachołków, których obsadził na stanowiskach w Polsce. Nie mieli oni nawet za wiele do powiedzenia w sprawach wewnętrznych Polski posłusznie wykonując polecenia nawet nie Stalina, ale jego pełnomocników z Sierowem na czele.

Granice zachodnie Polski Stalin narysował osobiście i uzgodnił z Rooseveltem i Churchillem bez udziału Polaków skądkolwiek by nie byli. W czasie konferencji poczdamskiej zorientował się, że alianci są gotowi na ustępstwa, ale obstają przy podziale stref okupacyjnych w Niemczech, co uniemożliwiło mu rozszerzenia swojej władzy na całe ich terytorium. Stwierdził, że uzyska tym większą faktyczną własną strefę im więcej przekaże Polsce, niestety nie zorientowali się w tym przedstawiciele rządu warszawskiego i nie zażądali więcej poza granicą Nysy Łużyckiej, a mieli możliwość upomnienia się o Łużyce, Strzałowo i Rugię.

Takich rad Stalin chętnie wysłuchałby gdyż miałby wtedy możliwość poszerzenia jego strefy okupacyjnej w stosunku do tego co dostał.

Stalin zresztą całość postanowień poczdamskich traktował jedynie jako odskocznię do realizacji swoich planów wywodzących się jeszcze z leninowskich zamiarów marszu na zachód, a przede wszystkim opanowania całych Niemiec.

Swojemu nastawieniu dał wyraz, kiedy mu zachodni lizusi gratulowali największego zwycięstwa w dziejach Rosji stwierdzając: „ przecież Aleksander I był w 1814 roku w Paryżu”.

Cała ta „darowizna” ziem zachodnich Polsce była tylko przetargowym zastawem w stosunku do Niemiec, nie udało mu się tego zrealizować za życia, ale jego następca Chruszczow usiłował tego dokonać oczywiście w zmienionych warunkach, tylko że napotkał opór ze strony Adenauera.

Koronnym dowodem na traktowanie polskiej bytności na ziemiach zachodnich, jako prowizorium był zakaz nadawania tytułów własności Polakom, który spowodował niepowetowane straty w sferze materialnej i co gorsze, w poczuciu naszej pewności posiadania tych ziem. Skutki tego ponosimy po dzień dzisiejszy.

Przesiedlanie ludności na wielką skalę, notowane historycznie na terenie Europy przy różnych okazjach dziejowych, zostało praktycznie zaniechane w najnowszych czasach. Odnowili ten proceder bolszewicy i Niemcy przeprowadzając go w najokrutniejszy sposób. Tak się złożyło, że podlegli mu głównie Polacy ze wschodnich i zachodnich dzielnic Polski. Obok wymiaru narodowego przesiedlenie ma wymiar osobistych tragedii ludzkich, przesiedlenie Niemców dokonywane w znacznie bardziej humanitarny sposób aniżeli przesiedlenia sowieckie i niemieckie zapewne zawierało element ciężkich przeżyć dla tych Niemców, którzy temu podlegali.

Dla Niemiec była to konsekwencja dwóch zbrodniczych aktów: -agresji Niemiec w stosunku do Polski i zawarcia zbrodniczego spisku z Sowietami.

I tak w stosunku do zbrodni popełnionych wspólnie przez obydwu najeźdźców był to najłagodniejszy wymiar kary daleki od dziejowej sprawiedliwości niespełnionej w stosunku do obu najeźdźców.