Czarne złoto wciąż w dołku

Rynek węgla w Polsce przeżywa trudny okres wraz z dekoniunkturą na rynkach światowych. Sprzedawany jest obecnie poniżej po cenach niższych od kosztów wydobycia. Nie oznacza to jednak, że jedynym wyjściem z sytuacji jest zamykanie kolejnych kopalń i wyrzucanie górników na bruk.
 
Ilość węgla na hałdach na koniec marca (7,7 mln t) była mniejsza niż rok wcześniej o ponad 10 proc. Natomiast w stosunku do końca grudnia ub. roku wzrosła o 16 proc. Jednocześnie zmniejsza się poziom wydobycia węgla, które w ciągu I kwartału br. wyniosło niespełna 20 mln t, tj. mniej o 6 proc. niż rok wcześniej. Sytuację pogarsza fakt, że średnia cena jego sprzedaży w naszym kraju w I kwartale wyniosła 286 zł/t. Oznacza to, że spadła w stosunku do pierwszych miesięcy 2013 r. o ponad 7 proc. Jednocześnie średni koszt produkcji tony węgla w pierwszym kwartale był nieco wyższy niż rok temu i wyniósł 304,4 zł.
Korespondowało to ze spadkami cen na rynkach światowych. W Australii (78,6 USD/t) były niższe prawie o 1/5 niż rok wcześniej; w RPA (74,6 USD/t) - o 1/10 niższe.
To jednak nie wszystkie złe wieści z tego rynku. Bowiem znacząco, z polskiego punktu widzenia, pogorszyła się sytuacja w handlu węglem za granicą. W pierwszym kwartale wyeksportowano tylko 1,6 mln t czarnego złota (o prawie 1/4 mniej niż rok wcześniej). I tyle samo kupiono za granicą (oznacza to wzrost importu prawie o połowę w stosunku do 2013 roku). Dodatkowo, w wyniku stosunkowo ciepłej zimy, w pierwszym kwartale nastąpił spadek produkcji i zużycia energii w Polsce. Jednocześnie spadła wówczas produkcja energii w oparciu o węgiel.
Józef Wolski, szef jednego z czołowych producentów maszyn i urządzeń dla górnictwa (Kopex) ocenił na spotkaniu z dziennikarzami, że nie tylko w Polsce, ale i na świecie górnictwo węglowe przechodzi kryzys. Ceny węgla spadają, choć wielu analityków rynku uważa, że w 2015 r. powinny zacząć wzrastać. Zdaniem Wolskiego na pogarszających się wynikach polskiego górnictwa ciąży sytuacja Kompanii Węglowej. - Mimo to nie przewiduję, by w tym czy w przyszłym roku KW miała utracić płynność finansową. KW sprzedaje jedną ze swych kopalń na rzecz Jastrzębskiej Spółki Węglowej, co łącznie ze sprzedażą węgla na zwałowiskach kopalni, powinno KW przynieść ok. 1,75 mld zł. W ten sposób na jakiś czas zapewniony zostałby spokój w finansowej sytuacji Kompanii.
Niestety wydajność polskiego górnictwa jest znacznie niższa w porównaniu z górnictwem światowym. W naszym kraju średnio zatrudniony w kopalniach pozyskuje 700 t węgla rocznie (choć są wyjątki: w Bogdance wielkość ta wynosi 1200, zaś w PG Silesia 1100 t). Podczas gdy wszędzie na świecie przekracza 1000 ton. Polskie górnictwo może podnieść swą wydajność. Droga do tego celu wiedzie m.in. poprzez stosowanie nowoczesnych maszyn i urządzeń.