Co to jest mądrość?

Ostatnia seria komentarzy pod moimi wpisami oraz stanowiska niektórych portali skłaniają mnie do postawienia fundamentalnego pytania: co to jest mądrość? I już na samym początku zastrzegam się, że nie uważam się za mędrca, ale wykonując pracę, która można określić, jako „zbieranie mądrości”, mam pewne przemyślenia w tym zakresie. I chciałbym się nimi podzielić.
Najkrócej mówiąc, mądrość, to własne, sprawdzalne i ponadczasowe odniesienie się do rzeczywistości przynoszące autorowi wypowiedzi powszechne uznanie – nie tylko ludzi, ale również historii.
Tę bardzo krótką definicje należy opatrzyć, jak to w życiu bywa, kilkoma zastrzeżeniami:

1. aby mądrość, jako wyższy stan świadomości, mogła zaistnieć, musi mieć ku temu odpowiednie warunki – a więc musi panować odpowiedni poziom społecznego zrozumienia, wyrobienia i ciekawości; jeżeli społeczeństwo nie będzie posiadało odpowiedniego poziomu wiedzy, o co zawsze dbały systemy totalitarne i im podległe narody, zawsze będzie zwyciężać płytkość, powierzchowność i bylejakość, a nawet zwykła głupota,
2. można znać na pamięć zasób wszystkich encyklopedii świata i nie potrafić dokonać żadnej syntezy, czyli do bycia mądrym potrzebne są: wyczucie, wiedza, łatwość przyswajania, jej rozumienie oraz właściwa ponadczasowa interpretacja; można więc mieć ogromną wiedzę faktograficzną i można być ignorantem czystej wody,
3. Mądrość jest elementem stałym i ponadczasowym, to ona interpretuje i ocenia wszystkie przemijające trendy, które, dla osiągnięcia swoich korzyści materialnych, próbują zmienić jej „parytet”; każda zmieniająca się epoka chciała zniszczyć rdzeń poprzedniej i całą dotychczasową kulturę przestawić na własne potrzeby – chciała więc zniszczyć to dziejowe doświadczenie człowieka, który zbudował swój własny i przystosowany do swoich warunków świat po to, aby móc obronić dobytek, życie własne i swojej rodziny,
4. Zmiana postępu technologicznego nie narusza struktury mądrości; idzie ona z duchem czasu, ale jednocześnie jest strażnikiem ludzkości (zastępuje Boga na ziemi), globalnym sędzią i instynktem zachowawczym. Nie każdy może ją posiadać, a raczej posiada ją niewielu.

Odnosząc się natomiast do poszczególnych słów definicji należy podkreślić dwa zwroty: „własne” i „sprawdzalne”, dlatego, że nakreślają one właściwe pole czucia i obserwacji. Odnoszą się one do wielokierunkowej i praktycznej wiedzy o przeszłości, która „uduchawia” element ludzkiego talentu należącego do mądrości.  Wiedza „sprawdzalna” i „ponadczasowa” są taką kombinacją wiedzy teoretycznej i praktycznej, której nie można się nauczyć. Tę umiejętność dostaje się z urodzenia, od Boga, ujawnia się sama podczas życia, jako ludzki geniusz. I ostatni element: „powszechne uznanie” – mądrość nie burzy, lecz buduje z własnej gliny i w taki sposób, że obcemu trudno ją zniszczyć. Uznanie otrzymuje się nie za hasła, fałszywy populizm, czy spryt, lecz za to, co kryje się pod stwierdzeniem: „po owocach ich poznacie”.