W latach 2016-2019 samorządy zyskają dodatkowe 25 mld zł ...

W latach 2016-2019 samorządy zyskają dodatkowe 25 mld zł z PIT i CIT

1. Ministerstwo finansów zaprezentowało wstępne dane dotyczące wykonania budżetu w roku 2018, z którego wynika, że był to kolejny rok wyraźnego wzrostu wpływów podatkowych i są one na znacznie wyższych poziomach niż to było w latach 2008-2015.

Najbardziej spektakularny wzrost wpływów w latach 2016-2018 odnotowujemy w podatku VAT, na rok 2018 zostały one zaplanowane na poziomie aż 167 mld zł, a wykonane w wysokości aż 175 mld zł, podczas gdy w okresie rządów PO-PSL utrzymywały się na poziomie 120 mld zł (i to już po wzroście od 2011 roku stawek tego podatku o jeden punkt procentowy), co oznacza wzrost aż o 52 mld zł w ciągu zaledwie 3 lat.

Także wpływy z akcyzy bardzo wyraźnie rosną, o ile w ostatnich latach rządów PO-PSL wynosiły one około 60 mld zł, to w roku 2018 zostały wykonane na poziomie 72 mld zł, czyli będą o ponad 12 mld zł wyższe.

Na rok 2019 zaplanowano znowu ich wzrost VAT do kwoty 180 mld zł, a podatku akcyzowego do kwoty 75 mld zł, ale wszystko wskazuje na to, że wykonanie na koniec roku będzie znowu wyższe od planu.

2. Równie optymistycznie w ostatnich 3 latach wyglądał wzrost wpływów z obydwu podatków dochodowych, podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).

W ostatnich latach rządów Platformy wpływy z CIT osiągnęły poziom około 30 mld zł (razem z udziałami jednostek samorządu terytorialnego), w budżecie 2018 roku była to kwota wynosząca blisko 45 mld zł (razem z udziałami jest i to pomimo obniżenia stawki podatkowej do 15%), a więc wpływy były o 15 mld zł większe.

Z kolei wpływy z PIT w ostatnich latach rządów Platformy wynosiły około 80 mld zł (razem z udziałami samorządów) w roku 2018 wyniosły około 120 mld zł (razem z udziałami samorządów), a więc wzrosły w ciągu 3 lat aż o 40 mld zł.

Na rok 2019 wpływy z CIT zostały zaplanowane na poziomie 45 mld zł (razem z udziałami samorządów), ponieważ jednocześnie wchodzi w życie obniżka stawki tego podatku do 9%, a wpływy PIT na poziomie 129 mld zł (także z udziałami samorządów).

3. Ponieważ samorządy mają duże udziały we wpływach z obydwu podatków dochodowych (CIT i PIT), to wzrost wpływów z obydwu tych tytułów w ciągu ostatnich 3 lat o ponad 55 mld zł w sporej części trafił do gmin, powiatów i samorządów województw.

Przypomnijmy tylko, że wszystkie samorządy mają blisko 50% udziały w PIT, dokładnie 49,74%, z tego największa część przypada na gminy-37,89%, powiaty mają udziały w wysokości 10,25%, a samorządy województw 1,6%.

Z kolei w CIT łączne udziały samorządów wynoszą blisko 23%, dokładnie 22,86%, z tego na gminy przypada 6,71%, na powiaty 1,4%, a na samorządy województw 14,75% od wpłat przedsiębiorstw mających osobowość prawną i siedzibę na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego.    

4. W roku 2016 wpływy z CIT były wyższe o 2 mld zł niż roku 2015 co oznacza, że do samorządów wpłynęło o 0,5 mld zł więcej, w 2017 wpływy z były wyższe o 4 mld zł, czyli do samorządów wpłynęło o około 1 mld zł więcej, z kolei w roku 2018 wpływy z CIT wzrosły o blisko 5 mld w stosunku do roku ubiegłego, a więc do samorządów trafi o 1,2 mld zł więcej.

A więc tylko z tytułu wzrostu wpływów CIT do samorządów trafiło w ciągu ostatnich 3 lat około 3 mld zł więcej.

Ponieważ samorządy mają blisko 50% udział w PIT, to z tego tytułu przyrost wpływów do budżetów jednostek samorządu terytorialnego był jeszcze wyższy niż w przypadku CIT.

Wpływy z PIT w roku 2016 były wyższe o 6 mld zł niż w roku 2015 to oznacza, że samorządy otrzymały dodatkowo 3 mld zł, w roku 2017 wpływy te były o 9 mld zł wyższe niż w roku poprzednim, a wiec do samorządów trafiło z tego tytułu o 4,5 mld zł więcej, wreszcie w 2018 roku te wpływy były aż o 16,5 mld zł wyższe, a więc do samorządów trafi z tego tytułu dodatkowo ponad 8,2 mld zł, sumarycznie przez 3 lata o 16 mld zł więcej.

W roku 2019 udziały dla samorządów będą wyższe od tych z 2018 roku przynajmniej o 1 mld zł z CIT i kolejne 5 mld z PIT, co oznacza, że przez 4 lata rządów PiS do samorządów trafi około 25 mld zł więcej niż w roku 2015.

5. Oczywiście należy pamiętać, że te dodatkowe wpływy podatkowe, które trafiły do samorządów z tytułu CIT i PIT w latach 2016-2019, łącznie w kwocie przynajmniej 25 mld zł (4 mld z CIT i 21 mld zł z PIT), nierówno rozkładają się pomiędzy różne kategorie samorządu, występuje także silne zróżnicowanie między nimi.

Te, na których terenie mieszka więcej osób płacących podatek PIT i funkcjonuje więcej podatników podatku CIT, osiągają z tego tytułu wyższe przyrosty dodatkowych wpływów, te gdzie jednych i drugich jest mniej oczywiście przyrosty niższe.

Ale mimo tego zastrzeżenia, nie ulega wątpliwości, że wszystkie jednostki samorządu terytorialnego w ciągu ostatnich 4 lat osiągną dodatkowe wpływy podatkowe w wysokości prawie 25 mld zł, co oznacza, że korzystają one mocno z koniunktury gospodarczej i uszczelniania systemu podatkowego.