Krytyczna ocena programu konwergencji przez KE

1. W marcu tego roku rząd Tuska przesłał do Komisji Europejskiej poprawiony program konwergencji, w którym zobowiązywał się do redukcji deficytu sektora finansów publicznych poniżej 3% PKB i to do końca 2012 roku.

W roku 2011 to zmniejszenie deficytu ma wynikać z ograniczenia przekazywania składek do OFE (0,72% PKB), zastosowania reguły wydatkowej(0,53% PKB), podwyżki VAT ( 0,38%PKB), ograniczenia pomostówek (0,37%PKB), niższych wydatków Funduszu Pracy (0,28% PKB), likwidacji odliczeń VAT dla samochodów z kratką (0,08%PKB),obniżenia zasiłku pogrzebowego(0,06%PKB), zniesienie ulg w akcyzie na biokomponenty (0,06%PKB), zamrożenie progów w podatku PIT (0,05%PKB), podwyższenie akcyzy na papierosy (0,02% PKB) i ograniczenie kosztów obsługi długu (0,02%PKB).

W roku 2012 na zmniejszenie deficytu ma się złożyć reguła wydatkowa (0,63%PKB), ograniczenie składek przekazywanych do OFE (0,42%PKB), reguła ograniczająca dług w samorządach (0,4%PKB), ograniczenie pomostówek (0,39%PKB), efekt wyższych dochodów z CIT (0,25% PKB), zamrożenie progów w podatku PIT (0,05% PKB), ograniczenie kosztów obsługi długu (0,04%PKB), zniesienie ulgi w akcyzie na biokomponenty (0,04%PKB), podwyższenie akcyzy na papierosy(0,02%PKB) i kolejne obniżenie zasiłku pogrzebowego (0,01%PKB).
Jak wynikało z tej prezentacji, Minister Rostowski postarał się o to aby przekazany do Komisji Europejskiej dokument sprawiał wrażenie niezwykle precyzyjnego planu zarówno zwiększenia dochodów jaki zmniejszania wydatków budżetowych (temu służyło pokazanie działań, które mają przynieść 0,01-0,02 %PKB oszczędności).
2. Właśnie Komisja Europejska przedstawiła ocenę tego programu i mimo tego, że jest ona napisana dyplomatycznym językiem to jest ona niezwykle krytyczna wobec tego co przedstawił polski rząd.
Komisja Europejska zwraca rządowi Tuska uwagę, że zmniejszenie rozmiaru składek przekazywanej do OFE, nie rozwiązuje problemu deficytu sektora finansów publicznych i w konsekwencji długu publicznego, a tylko przesuwa ten problem w czasie, na później.
Zwraca uwagę, że przedstawiony zestaw działań nie daje możliwości zmniejszenia deficytu sektora finansów publicznych poniżej 3% PKB w roku 2012, że przedstawione wyliczenia są zbyt optymistyczne i w związku z tym potrzebne będą dodatkowe posunięcia oszczędnościowe.
Szczególnej krytyce zostały poddane prognozy Rostowskiego w zakresie wzrostu wpływów podatkowych, co miało nastąpić zarówno w roku 2011 jak i 2012. Wpływy z VAT mają wzrosnąć w 2011 roku aż o 17,4%, a w roku 2012 o kolejne 7,1%. Także o blisko 10% mają rosnąć wpływy z PIT i CIT. Takie wyliczenia są nierealistyczne pisze Komisja.
Wątpi ona także w moc sprawczą reguły wydatkowej. Ponieważ reguła ta dotyczy tylko wydatków elastycznych (te sztywne są poza jej oddziaływaniem) to oczekiwanie w wyniku jej zastosowania oszczędności w wysokości aż 1,2 % PKB jest nierealistyczne. Tylko zastosowanie tej reguły do całości wydatków budżetowych (a nawet szerzej do wszystkich wydatków sektora finansów publicznych) może dać spodziewane oszczędności.
Komisja zwraca również uwagę na zasadnicze różnice pomiędzy metodą ESA 95 według której jest liczony dług publiczny przez Komisję Europejską i polską metodą liczenia tego długu. Ta różnica to blisko 2% PKB czyli prawie 30 mld zł.
Wreszcie Komisja Europejska zaznacza, że redukcja wydatków inwestycyjnych finansowanych z budżetu jest poważnym błędem i może wpłynąć na spowolnienie rozwoju gospodarczego i zmniejszenie wpływów podatkowych.
3. Jak na dokument zawierający posunięcia, których skutki finansowe zostały oszacowane do 1/100 procenta PKB, to jego krytyka przez KE jest wręcz miażdżąca. Oczywiście KE zdaje sobie sprawę, że w Polsce na jesieni są wybory więc do jesieni da rządowi Tuska święty spokój.
Ale zaraz po wyborach zażąda uaktualnienia programu konwergencji o posunięcia, które uczynią go dokumentem realistycznym.
O tym wszystkim nie dowiemy się jednak ze wspólnej konferencji prasowej Premiera Tuska i Ministra Rostowskiego, bo trzeba by się na niej przyznać do kompromitacji, a tego obydwaj panowie unikają jak ognia, przynajmniej w mediach.