Jak nietrudno się domyślić, tematem wczorajszej [15.12.2015, godz 17:00] prelekcji prof. Andrzeja Nowaka [z cyklu poświęconego historii mysli politycznej] były idee św. Augustyna, zwłaszcza te zawarte w "Wyznaniach" oraz w "Civitas Dei" [Państwie Bożym]. Odbyła się ona jak zwykle w Domu Pielgrzyma "Amicus" przy parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu i przyciągnęła wielu słuchaczy - ponad 250 osób.
Wykład zaczął się nietypowo - od półgodzinnego podpisywania świeżo wydanego drugiego tomu "Dziejów Polski" pióra profesora. Wynikło to z konieczności podłączenia kamer przeprowadzających bezpośrednia transmisję w portalu Solidarni2010.pl . Można teraz obejrzeć nagranie wideo prelekcji prof. Nowaka {TUTAJ}.
Właściwy początek wykładu byl o 17:30. Profesor zaczął od stwierdzenia, że chrześcijańskie Objawienie było wielkim przełomem. O ile przed nim najwazniejsze były moralność i etyka [np. u Platona], czy polityka i prawo [u Arystotelesa], to w chrześcijaństwie na pierwsze miejsce wysunęła się teologia. Widać to właśnie u św. Augustyna, który opisywał dwie rzeczywistości. Pierwsza to dążenie ludzi do spotkania z łaską Bożą niezbedną do zbawienie. Owe duchowe poszukiwania i rozwój to właśnie owo "Państwo Boże" - duchowy porządek świata. To on jest najistotniejszy.
Oprócz niego istnieje "państwo ziemskie" - civitas terrana, czyli świat polityki prawa i sprawiedliwości. Św Augustyn silnie podkreślal jego niedoskonałość. Wynika ona wprost z grzechu pierworodnego. Wskutek niego nie można stworzyć doskonałego państwa [ustroju] na tym świecie. W szczególności, zdaniem św Augustyna nie należy dążyć do utworzenia jednolitego rzadu światowego. Bogactwo różnych systemów rządzenia jest cenne. Profesor zauważył jednak , że nie wszyscy chrześcijańscy myśliciele zgadzają się z tym poglądem. Na przykład Dante Alighieri był zwolennikiem państwa obejmującego cały świat.
Profesor wspomniał też o zyciorysie św Augustyna, który żył w IV w i byl biskupem Hippony, miasta w Afryce. Nawrócił się dośc późno pod wpływem swej matki oraz św Ambrożego, biskupa Mediolanu. Podkreślał obszernośc dorobku św Augustyna - 110 książek oraz setki kazań. Prof. Nowak omówil też dwie najbardziej znaczace herezja rozprzestrzeniajace sie w czasach św. Augustyna herezje: pelagianizm i donatyzm. Ten pierwszy głosił, ze człowiek moze sie sam zbawić, własnym wysiłkiej i łaska Boża oraz Kościoł nie sa do tego konieczne. Donatyzm zas był bardzo surowy w stosunku do kapłanów, którzy załamali sie podczas prześladowan i twierdził, ze przez to udziekane przez nich kiedykolwiek sakramenty przestały być ważne.
Święty Augustyn byl także twórcą pojęcia "wojny sprawiedliwej". Rozwinął je później św. Tomasz z Akwinu. Omawienie spuścizny tego ostatniego profesor odłożył jednak na następny wykład, który odbędzie się 19 stycznia 2016 o godz 17:00 w Domu Pielgrzyma "Amicus". Tematyka pacyfizmu i "wojny sprawiedliwej" zainteresowała jednak słuchaczy. Odpowiadając na pytania z sali dotyczące tego tematu, profesor przypomniał postać księdza Ziei, który był zagorzałym pacyfistą i jednocześnie kapelanem Szarych Szeregów podczas wojny.. Spotkanie zakończylo się koło godz 19:00, a profesor powrócił do podpisywania swej ksiązki.
