Uznaniowa solidarność podatkowa

1. Chcieliście walczyć z wyłudzeniami podatku VAT do macie, tak w skrócie można przedstawić wczorajsze stanowisko ministra finansów, które przedstawił przy okazji debaty w podczas I czytania projektu zmiany ustawy o podatku o towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa.
Właśnie wczoraj na sali plenarnej Sejmu w środku dnia przy znikomym zainteresowaniu mediów, odbyła się debata dotycząca propozycji rządu w zakresie ograniczenia wyłudzeń podatku VAT w tzw. przestępstwach karuzelowych głównie w obrocie stalą i paliwami.
Wiceminister Maciej Grabowski zaprezentował rządowy projekt ustawy wraz z uzasadnieniem oparty o dwa rozwiązania: tzw. odwrócony VAT w przypadku obrotu określonymi grupami wyrobów stalowych i solidarność podatkową kupującego za zobowiązania podatkowe sprzedającego w zakresie podatku VAT w odniesieniu do tzw. towarów wrażliwych.
2. Wprawdzie z uzasadnienia projektu ustawy, które liczy kilkadziesiąt stron, nie wynikało wcale jakie są szacunki ministerstwa finansów dotyczące wyłudzeń podatku VAT w transakcjach karuzelowych ale minister nalegał na szybkie uchwalenie przedłożenia rządowego.
Dopiero przyciśnięty do muru pytaniem dotyczącym wyłudzeń poinformował, że jak wynika z prowadzonych postępowań kontrolnych tylko w zakresie dotyczących obrotu wyrobami metalowymi w 2012 roku doszło do wyłudzeń sięgających 500 mln zł.
Natomiast jeżeli chodzi o obrót paliwami minister nie przedstawił żadnych informacji, zasłaniając się trwającymi postępowaniami kontrolnymi dotyczącymi wybranych podmiotów gospodarczych podejrzewanych o takie wyłudzenia.
3. Koncepcja walki z wyłudzeniami przedstawiona przez resort finansów we wspomnianym projekcie ustawy jest dwutorowa, z jednej strony wprowadzenie odwróconego VAT (płaci nabywca, a nie dostawca) przy obrocie 24 grupami towarowymi wyrobów metalowych na co pozwala stosowna dyrektywa unijna (na podstawie tej dyrektywy 2 lata temu minister finansów wprowadził odwrócony VAT w transakcjach obrotu złomem co jego zdaniem wyeliminowało wyłudzenia VAT w tym obrocie), z drugiej solidarność podatkowa (odpowiedzialność nabywcy za nieodprowadzony VAT sprzedawcy) dla tzw. towarów wrażliwych zawartych w załączniku nr 13 (9 grup towarowych wyrobów metalowych , paliwa i nieobrobione złoto).
O ile pierwsze rozwiązanie wydaje się być do przyjęcia, o tyle to drugie ze względu na daleko idącą uznaniowość pozostawioną urzędnikom skarbowym, którzy w tych sprawach będą decydowali, budzi sprzeciw posłów klubu Prawa i Sprawiedliwości.
4. Otóż odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy będzie zgodnie z zapisami ustawy występowała wówczas kiedy wartość nabywanych towarów wrażliwych od jednego dostawcy miesięcznie przekroczy wartość 50 tys. zł netto oraz kiedy w momencie dostawy towarów podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego aby przypuszczać, że kwota podatku VAT przypadająca na tę transakcję, nie zostanie wpłacona przez dostawcę na rachunek urzędu skarbowego.
I właśnie ten zapis jak sądzimy może być podstawą do przerzucania odpowiedzialności podatkowej na dowolnie wybrane przez urzędników skarbowych podmioty gospodarcze.
Bez skonkretyzowania tego zapisu (będziemy zgłaszać w tej sprawie poprawkę podczas drugiego czytania tej ustawy) nie jesteśmy w stanie poprzeć tego projektu.
5. Zabierając głos w tej debacie zwracałem także uwagę ministrowi, że według mojej wiedzy urzędnicy skarbowi w wielu postępowaniach o wyłudzenia VAT w przestępstwach karuzelowych „gonią historię” i że coraz częściej w tych przestępstwach występują już inne rodzaje towarów (ostatnio ponoć wyroby elektroniczne).
W tej sytuacji walka z wyłudzeniami podatku VAT poprzez solidarność podatkową powiązaną z obrotem tzw. towarami wrażliwymi, których lista jest zamknięta i jej zmiana wymaga zmiany ustawy Ordynacja podatkowa, przypomina do złudzenia „gonienie królika” bez specjalnej ochoty na jego złapanie.
W tej dramatycznej sytuacji budżetowej (wykonanie prawie 90% deficytu budżetowego po 5 miesiącach realizacji budżetu) tego rodzaju propozycje ministra finansów mogą wydawać się uzasadnione tyle tylko, że jak się wydaje narobią one więcej szkód niż przyniosą pożytku w postaci dodatkowych dochodów podatkowych.