1. Trzy dni temu na pisałem o pojawiających się coraz częściej opiniach o możliwej drugiej fali kryzysu gospodarczego. Padają sugestie,że zostanie ona wywołana przez pękanie „baniek spekulacyjnych” na rynkach surowców, nieruchomości, a także papierów wartościowych. Rynki te wprawdzie w różnym tempie ale rosły przez większą część roku i to większości krajów świata.
Wywołane to było ogromnymi ilościami „gorącego pieniądza” pochodzącego od banków centralnych, które od wielu miesięcy utrzymując prawie zerowe stopy procentowe dostarczają dowolne ilości płynnego pieniądza do banków komercyjnych, a nawet skupując korporacyjne papiery wartościowe same są bezpośrednim kredytodawcą. Wywoływało to szybkie wzrosty na wszystkich wymienionych rynkach, mające jednak niewiele wspólnego z rzeczywistą sytuacją gospodarczą w poszczególnych krajach.
Szczególnie atrakcyjne dla dla takiego pieniądza są rynki krajów Europy Środkowo-Wschodniej i inne rynki wschodzące gdzie zyski z inwestycji na rynkach papierów wartościowych zarówno rządowych jak prywatnych są na znacznie wyższym poziomie niż w krajach rozwiniętych.
Co więcej duże ilości zagranicznego pieniądza napływające do tych krajów powodują umacnianie się ich walut, a to daje dodatkowy zarobek przy wycofywaniu kapitałów i zamianie waluty krajowej na waluty międzynarodowe.
2. Wszystko wzrosty i w konsekwencji zyski mają to do siebie, że trwają ale tylko do pewnego momentu. Wtedy o wycofaniu z danego rynku decydują duzi inwestorzy i robią to dosyć gwałtownie i to powoduje tąpnięcia na giełdach. Takie tąpnięcia miały miejsce zarówno w czwartek jak i piątek i to na większości giełd świata. Zaczęło się od Wall Street, gdzie wskaźnik Dow Jones spadał przez dwa dni po 2% podobnie było na giełdach europejskich a nawet azjatyckich.
Tym spadkom nie oparła się także Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie gdzie przez dwa ostatnie dni czwartek i piątek wskaźnik największych spółek WIG 20 spadł aż o 3,3% czyli o ponad 80 punktów. Spadły także wskaźniki dotyczące większości spółek notowanych na naszej giełdzie. Na rynki wróciła niepewność,a w konsekwencji inwestorów cechuje duża nerwowość co może powodować kolejne spadki także w następnym tygodniu.
3. Co było bezpośrednim powodem tak gwałtownych zachowań inwestorów? Ponoć zapowiedzi dotyczące dwóch największych gospodarek świata amerykańskiej i chińskiej. Barak Obama zapowiedział znaczące zmiany amerykańskiego systemu finansowego (zwłaszcza ograniczenia dla banków inwestycyjnych w zakresie obrotu instrumentami finansowymi a także karanie instytucji finansowych za podejmowanie zbyt dużego ryzyka).
Z kolei chiński bank centralny zapowiedział ograniczenie ekspansji kredytowej,żeby nie doprowadzić do przegrzania gospodarki. Mimo,że to zaledwie zapowiedzi a do ich realizacji (szczególnie amerykańskiej potrzeba zmiany prawa) to miały one być impulsem dla inwestorów aby realizować zyski i wycofywać się z rynku papierów wartościowych. Wydaje się jednak,że to zbyt łatwe wytłumaczenie dla tego tąpnięcia na giełdach i prawdopodobnej jego kontynuacji w następnym tygodniu.
Coraz trudniej bowiem wierzyć analitykom, którzy w ostatnich miesiącach często prognozowali wzrosty na podstawie nawet małych symptomów ożywienia w gospodarce a często takimi pozytywami były mniejsze spadki określonych wskaźników niż te wcześniej przez nich przewidywane.
Sugerowanie określonych inwestycji na podstawie tak mglistych przewidywań pozytywnego rozwoju sytuacji w gospodarce światowej, prowadzi później do panicznego wycofywania się z tych inwestycji nawet przy drobnych negatywnych sygnałach płynących od rządów czy władz monetarnych poszczególnych krajów. Te zawirowania mogą przenieść się do sfery realnej i być powodem kolejnej fazy kryzysu, co niestety jest coraz bardziej prawdopodobne.
Trzy dni temu na pisałem o pojawiających się coraz częściej opiniach o możliwej drugiej fali kryzysu gospodarczego.