Recesja w grudniu wróży recesję w 2013 roku

1. Dane zaprezentowane przez GUS dotyczące produkcji przemysłowej i produkcji budowlanej w grudniu 2012 w ujęciu rok do roku, pokazujące spadek odpowiednio o 10,6% i 24,8%, wzbogacone o dane dotyczące sprzedaży detalicznej (także spadek w ujęciu realnym), potwierdzają, że w ostatnim miesiącu poprzedniego roku mieliśmy do czynienia ze spadkiem PKB w porównaniu z grudniem 2011 roku. Taką tezę w wywiadzie dla portalu wPolityce, stawia zresztą także prof. Krzysztof Rybiński.
GUS nam nigdy jednak tego nie potwierdzi, ponieważ prezentuje dane dotyczące kształtowania się PKB w ujęciu kwartalnym.
Tak więc pod koniec stycznia zaprezentowane zostaną wstępne dotyczące poziomu PKB w IV kwartale i w całym roku 2012 (ostateczne dane dotyczące PKB, GUS opublikuje dopiero pod koniec kwietnia) i dowiemy się, że PKB w ostatnim kwartale był jeszcze dodatni, choć niższy niż 1%.
2. Ale to wszystko już w tej chwili to przeszłość, ważne teraz jest czy ta grudniowa recesja w gospodarce, będzie kontynuowana w pierwszych miesiącach 2013 roku i jak długo może potrwać?
Już dane dotyczące kształtowania się PKB w III kwartale pokazywały które czynniki ciągną jeszcze wzrost gospodarczy w górę a które w dół.
Przypomnijmy tylko, że wzrost ten wyniósł tylko 1,4% ale dodatnio na ten wzrost wpływała jeszcze konsumpcja ale tylko 0,1%, ujemnie akumulacja w tym inwestycje spadek aż o 0,8% i wreszcie dodatnio wskaźnik eksportu o 2,1%.
A więc już prawie pół roku temu konsumpcja tylko symbolicznie wspierała wzrost gospodarczy. Przez ostatnie miesiące sytuacja w tej dziedzinie ulegała tylko pogorszeniu. Realnie malały zarówno płace w gospodarce jak i świadczenia emerytalno – rentowe.
Przez ostatnie 5 miesięcy poprzedniego roku mieliśmy do czynienia z sytuacją bez precedensu w naszym kraju - kredyty w ujęciu realnym spadają, a nie rosną, a więc ludzie więcej spłacają kredytów niż zaciągają nowych.
A więc nie ma z czego finansować zwiększenia konsumpcji i nic nie wskazuje na to, żeby cokolwiek pod tym względem w najbliższym czasie mogło się zmienić na korzyść.
3. Podobnie jest z akumulacją, a w szczególności z inwestycjami. Skoro w III kwartale poprzedniego roku zmniejszyły się one o 0,8%, to IV kwartał pod tym względem był tylko gorszy i tak będzie przez cały rok 2013.
Wygaszane są bowiem inwestycje współfinansowane ze środków europejskich, nie ma także inwestycji przedsiębiorców prywatnych i ze względu na brak dodatkowego popytu, raczej ich w ciągu całego roku nie będzie.
Jedyne pole manewru jakie ma GUS to oszacowanie pozytywnego wpływu zapasów na wzrost PKB (akumulacja to właśnie poziom zapasów i inwestycje) ale zakładam, że nie będzie jednak prób manipulowania danymi statystycznymi tylko po to aby za wszelką cenę pokazać wzrost gospodarczy.
Pozostaje tylko eksport, a dokładnie tzw. wskaźnik eksportu netto, będący relacją tempa przyrostu eksportu do tempa przyrostu importu.
Jednak ze względu na recesję u głównego odbiorcy naszych towarów i usług czyli w gospodarce niemieckiej także i na ten czynnik w roku 2013 trudno będzie liczyć. Dodatkowo negatywnie na opłacalność eksportu wpływa spekulacyjne umacnianie złotego, któremu sprzyja także minister finansów, wymieniając na złote corocznie kilkanaście miliardów euro na rynku, a nie w NBP.
4. Tak więc spadek PKB w grudniu jest zapowiedzią jego spadku w pierwszych miesiącach nowego roku i wydaje się, że jest to już proces nieuchronny.
Jakiekolwiek bowiem wsparcie dla procesów gospodarczych zarówno to fiskalne (ze strony rządu) jak i monetarne (ze strony NBP) może dać pozytywne rezultaty najwcześniej po 6 miesiącach od ich wprowadzenia. A kto słyszał o jakimś rządowym programie wsparcia dla gospodarki?