PATRIOTYZM OD KUCHNI...

Patriotyzm ma różne oblicza. Tym razem chciałbym pokazać najapetyczniejsze z nich, często niedoceniane przez nas samych, a mogące być naszym znakiem rozpoznawczym w świecie, naszym logo, powodem do narodowej dumy...

Pod koniec lat 80-tych miałem szczęście być oficerem rozrywkowym na pokładzie „Stefana Batorego”... Jako prawdziwe pływające miasto każdy statek pasażerski jest samowystarczalny; ma swoją piekarnię, masarnię; obecne wycieczkowce dysponują nawet stacją uzdatniania wody morskiej (dowiedziałem się tego kilka dni temu, biesiadując sympatycznie z kapitanem Sea Wolfem).

Dziwiło mnie, gdy w każdym zachodnim porcie pod trapem gromadził się tłumek Polonusów z dolarami (markami, funtami etc.) w dłoni, próbując załatwić u marynarzy z „Batorego” zakup prawdziwego polskiego chleba, kiełbasy, szynki...

Na mnie wrażenie robiły wtedy zachodnie supermarkety i sklepy spożywcze, pełne różnorodnych gatunkowo wędlin i innych produktów spożywczych w krzykliwych, marketingowych kolorach...

Miłość emigrantów do polskiej żywności zrozumiałem dopiero kilkanaście lat później, gdy dotarły do naszych firm wędliniarskich linie technologiczne z zachodu, produkujące z kilograma mięsa dwa kilogramy kiełbaso-podobnej substancji...

Już Henryk Sienkiewicz, będąc przez dwa lata korespondentem w USA, opisywał amerykańską kuchnię jako najpodlejszą na świecie; lunch miał tam  służyć wyłacznie szybkiemu zaspokojeniu głodu, by powrót do swego business’u był najszybszy z możliwych...
I chyba od tego czasu zmieniło się tylko na gorsze... Dzisiejsze sieci fast-foodów, przeobrażające w ciągu jednego, dwóch  pokoleń  całe narody w małe hipopotamy są tylko tego potwierdzeniem...

Eksport polskich produktów rolnych i przetworzonej polskiej, tradycyjnej  żywności, zapoczątkowany przez  firmy obsługujące najnowszą polską, liczną  emigrację (np. w Londynie) pozwolił również autochtonom poznać zapomniane już u nich dawno smaki normalnego jedzenia. Polska kuchnia swymi potrawami (pierogi, zupy, kotlety, flaczki, oscypki  itp.) ma duże szanse  pokonać włoskie pizzerie czy słodko-kwaśne chińskie kurczaki z ryżem...

Jeżdżę dużo po fatalnych polskich drogach i „dopuszczonych do ruchu z prędkością 70 km na godzinę autostradach”... I tylko jedno wywołuje mój uśmiech i satysfakcję: mnogość rosnących jak grzyby po deszczu i pobudzających mój apetyt góralskich chat, rustykalnych karczem z pysznym wiejskim jadłem, stylowych zajazdów kuszących polskim, tradycyjnym menu...

Nie ma już transatlantyka „Stefana Batorego”, statku-ambasadora polskości, ze skromnym być może wystrojem, lecz z legendarną już, najlepszą kuchnią na świecie. Zaręczam jednak państwu (jako podróżnik-smakosz), że jest kilka miejsc w Polsce, które mogę śmiało polecić koneserom-patriotom. Wszak przez żołądek najłatwiej trafić do serc... Nie tylko Polaków...

Lech Makowiecki

P.S. Na początek restauracja „Z Zielonym Piecem” w Olsztynku, ul. Floriańska 1 (na skrzyżowaniu dróg Warszawa-Gdańsk-Olsztyn). Wystrój przedwojenny, dopracowany w każdym calu, muzyczka klimatyczna – równie stara (przepiękne, przedwojenne tanga i walce sączące się z czarnych płyt). Tam nikt wam nie poda coca-coli, tylko kompot z rabarbaru lub pyszną, chłodną i ożywczą limonadę wg starej receptury. Wszystko jest super (certyfikaty, nagrody, wyróżnienia); osobiście polecam kaczkę, ryby pod każdą postacią i (sezonowo dostępną) zupę kurkową...  Jedyny mankament – o restauracji  zwiedziała się „warszawka” jeżdżąca tędy na Mazury i czasami - bez wcześniejszej rezerwacji miejsca - można pocałować klamkę... 

Drugą polską z krwi i kości restaurację odkryłem swego czasu na własnym terenie: „Kresowa” (już sama nazwa brzmi smakowicie) znajduje się na Garncarskiej (równoległa do Długiej) w Gdańsku. Właściciel - jowialny pan Marek (z wyglądu staropolski szlachcic) i jego piękna żona Tatiana zadbali o to, aby oprócz kresowych smakołyków (pierogi, pielmieny, wileńskie zeppeliny) serwowana była szeroka, „mickiewiczowska” paleta potraw (osobiście polecam zwłaszcza dziczyznę i zupy); zresztą cokolwiek wzięlibyście „w ciemno”, z karty – będzie wam smakować. No i ten kwas chlebowy – jak marzenie...
Gospodarze zadbali o atmosferę polskości (przepiękne albumy ze staropolskimi dworkami na Kresach); również w muzyce granej – co jest już rzadkością – na żywo.

Spędziliśmy tam wraz z żoną wieczór 1 sierpnia, świętując w gronie przyjaciół rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. I – żeby była jasność – wraz z blogerem Sea Wolfem, karykaturzystą Doboszem,  plastykiem Maćkiem Szemelowskim i gospodarzami śpiewaliśmy na cały głos stare piosenki powstańcze, zapodawane przez zespół młodych studentów akademii muzycznej.  I nikomu to nie przeszkadzało! A zachodni, przypadkowi turyści bili brawo po każdym utworze... 

Reasumując – namawiam gorąco naszych restauratorów do otwierania lokali o polskim klimacie, z naszą polską tradycyjną kuchnią i polską, patriotyczną muzyką. Akurat w gastronomii nie mamy się czego wstydzić i nie musimy małpować obcych trendów. A wręcz przeciwnie; możemy sprzedawać obcym „franczyzę”...
Otwierając polski lokal zadbajcie nie tylko o smak potraw, ale i stylowy wystrój (do wyboru:  klimat dworku szlacheckiego, chłopskiej karczmy, mieszczańskiej restauracji, powstańczego schronu czy kantyny oficerskiej rodem z II RP).  I pamiętajcie o muzyce, naszej muzyce; do wyboru szeroki wachlarz dźwięków: od polonezów i mazurków Chopina po ułańskie pieśni...

Przy okazji: mój zespół „Zayazd” nie przypadkowo nosi taką nazwę. Zajazd – to karczma i atak szlachty zarazem, znany wszystkim z lektury „Pana Tadeusza”. A oto kilka narodowych coverów w naszym wykonaniu; patriotyzm wcale nie musi być posępny i cierpiętniczy...

Fragment koncertu „Romantyczność” z Festiwali Pieśni Kresowej:
http://www.youtube.com/w…

„Prząśniczka” Moniuszki wg w wersji pop-rockowej „Zayazdu”:
http://www.youtube.com/w…

„Inwokacja” wg Mickiewicza w wersji pop:
http://www.youtube.com/w…