I nie chodzi tu wcale o jeden konkretny problem, jak dajmy na to nazwijmy to wymiana uprzejmości w sprawach ukraińskich, sprawa prof. Kieżuna, zamulanie konkretnymi nonsensami (czasem skądinąd zabawnymi, jak lament z powodu wykupywania przez Ruskich z Kaliningradu polskich towarów w polskich sklepach) czy też pomijanie konkretnych spraw istotnych. Nie chodzi też bynajmniej o jakąś konkretną gazetę, konkretny portal, czy kolejne środowisko/towarzystwo adoracji wzajemnej, aspirujące do tworzenia jednych z najważniejszych tekstów w polskiej prasie w ostatnim czasie...
Przypomniał mi się krótki, prosty, zwięzły tekst, napisany swego czasu przez znajomego, a należący do tekstów, nazwijmy to, uniwersalnych, czyli wyjaśniających w przystępnej formie podstawowe (pozornie?) banalne kwestie. Tekst (który publikowany był paręnaście lat temu jedynie na łamach niskonakładowych pism niszowych) pozwalam sobie wkleić poniżej.
* * * Stanisław Zubek CENZUROWANIE
A
REDAGOWANIE
Redagowanie a cenzurowanie to nie to samo.
Cenzurowanie to - z grubsza biorąc - niedrukowanie tekstów zawierających niewygodne dla cenzora, ale prawdziwe (!) informacje. Cenzor może być zewnętrzny w stosunku do redakcji. Cenzorem może być sama redakcja.
Redagowanie to między innymi niedrukowanie tekstów nie nadających się do druku. Są takie! Tekstami takimi są między innymi teksty zawierające fałsz.
Przy redagowaniu kierujemy się jakością tekstu - nie idzie tekst kiepski. Bo jest kiepski. Przy cenzurowaniu decyzję wyznacza interes cenzora - nie idzie tekst dobry. Bo narusza. Ten interes. Krótko mówiąc - cenzurowanie jest interesowne, redagowanie nie.
Cenzurowanie i redagowanie to czynności niezależne. Istnieją zatem cztery możliwości ich połączenia. Można więc pismo:
- nie cenzurować i redagować,
- nie cenzurować i nie redagować,
- cenzurować i redagować,
- cenzurować i nie redagować.
Najlepsza jest kombinacja pierwsza - pismo nie cenzurowane i redagowane. Najgorsza czwarta - pismo cenzurowane i nie redagowane. To na pewno. Pomiędzy nimi lokalizują się możliwość druga i trzecia. Która lepsza? Która gorsza? Trudno powiedzieć. Cenzurowanie prowadzi do wyjałowienia pisma. Nieredagowanie do tego, że staje się ono zlepem szumów (szum szuma szumem pogania). Czy zatem lepsze są porcje informacji (bo tym przecież są kolejne numery pisma) wyjałowione czy zaszumowane? Ocenić można tylko w konkretnym przypadku. W zależności od konkretnego stopnia wyjałowienia lub zaszumienia.
Cenzurowanie i redagowanie. Ważne jest, aby tych pojęć nie mylić ani też świadomie ich nie mieszać. Nie zakłamywać. Nie zakłamywać się. Autor, który dał tekst poniżej poziomu drukowalności i ten tekst nie poszedł, nie ma prawa wrzeszczeć: "Cenzura!". Redakcja, która nie chce puścić niewygodnego jej, a dobrego tekstu, nie ma prawa łgać: "My nie cenzurujemy, my redagujemy".
Kończąc. Jeśli miałbym zwięźle ująć podstawową różnicę między cenzurowaniem a redagowaniem, to powiem tak - cenzurowanie to władza, redagowanie to sztuka.
W Albanii można było dostac karę śmierci za posiadanie kury, w Kambodży zabrano kilku milionom ludzi obuwie, żeby zbudować nowe społeczeństwa. To są wiadomości prawdziwe. Nic dziwnego, ze nietrudno uwierzyć w spis dopuszczalnych fryzur w Korei Płn.
Co do korytarzy lesnych, jak wynikało z docierajacych info, raczej nie chodziło o drogę dla inwazji rosyjskiej, tylko o zbudowanie na siłę szosy przez Suwalszczyznę, której budowy odmowila kiedys Polska. Szosę Rosjanie reklamowali hasłem "korytarz". Być może od początku był to humbug, by zdenerwować Polaków.
Niezależna ma za duże audytorium. Trzeba to koniecznie zmniejszyc.
Poza tym to ja naprawdę nie mogę odpowiadać za chęć Niezaleznej zmniejszenia sobie audytorium poprzez wrzucanie jak leci tekstów na zasadzie worka ziemniaków. Czy zgniły, czy zdrowy, wszystko jedno... wysypujemy, srrrrrruuu!!!
Co bardziej kompromituje redakcję? Dziwaczny news o wyrąbywanej w lasach sieci korytarzy i służbach, co to profesjonalnie i dyskretnie rozpytują w nadleśnictwach o drzewa, czy też zwrócenie uwagi, że coś z tą informacja jest nie tak?
Na niniejszym blogu zwracałem wielokroć uwagę na kuriozalne żenujące przypadki z zakresu "sztuki informacji" po prawej stronie, przy czym - jeżeli ktoś chciałby się przyjrzeć - nie można powiedzieć, ażebym się jakoś szczególnie uwziął na Niezależną.
Poza tym, proszę zwrócić uwagę, jakie są realne skutki takiej negatywnej recenzji jak moja, nawet jeżeli ktoś chciałby uznać ją za nienawistną i złośliwą? Ktoś, kto tego rodzaju newsy redaguje, na drugi raz poświęci parę minut na zweryfikowanie podobnej rewelacji.
Pozdrawiam
Fachowe krytyczne spojrzenie to dzisiaj rzadkość. Takich wrzutek na niezależnej jest znacznie więcej. Kto i po co wrzuca faktoidy do portalu cieszącego się sporym autorytetem ("niezależnym")? Czyżby niezalezna nie miała osłony kontrwywiadowczej? ;-)