Autorytet za granicą

Przykre, że jakimś dziwnym zbiegiem okoliczności w naszym kraju do rangi powszechnie szanownego autorytetu wynoszone są często postaci, które bez jakichkolwiek zahamowań stać na to by psuć i tak do dziś często nadszarpywany wizerunek naszego narodu. Mowa o panu profesorze Władysławie Bartoszewskim. Minęło trochę czasu od określenia części społeczeństwa mianem „bydła”, do którego i ja się pewnie zaliczam.

Teraz mamy okazję dowiedzieć się prawdy na temat naszych rodaków z czasów hitlerowskiej okupacji. W wywiadzie dla "Die Welt" profesor Bartoszewski, nowy-stary członek Kapituły Orderu Białego RP, stwierdza, że w trakcie drugiej wojny światowej bardziej niż Niemców obawiał się Polaków.

„Jeśli ktoś się bał, to nie Niemców. Gdy niemiecki oficer widział mnie na ulicy i nie miał rozkazu aresztowania mnie, niczego nie musiałem się obawiać. Ale gdy sąsiad-Polak zauważył, iż kupiłem więcej chleba niż zwykle, wtedy musiałem się bać".

To szokująca wypowiedź. Jak to możliwe, że w okupowanej Polsce można było czuć się pewniej, spotykając niemieckiego żołnierza niż własnego rodaka?

Nie mam prawa oceniać tamtych czasów, tak jak mogą to czynić osoby, które doświadczyły wojny. Zaskakuje mnie jednak widoczna potrzeba tak stronniczego opisywania historii w niemieckiej prasie. Słowa profesora Bartoszewskiego jak ulał pasują do klimatu tworzonych w ostatnim czasie, wyrwanych z historycznego kontekstu opowieści o niemieckich wypędzonych czy wreszcie do dozwolonego w pewnych polskich środowiskach oczerniania wizerunku Polaków poprzez często niezgodne z prawdą opisywanie nas jako wojennych grabieżców, żerujących na tragedii Żydów.

Nie twierdzę wcale, że mamy być wobec siebie jako narodu całkowicie bezkrytyczni. Zbyt wiele niesprawiedliwości i cierpienia zaznała jednak Polska i zbyt wielu Polaków zasłużyło się bohaterstwem i odwagą, które w dzisiejszych czasach trudno sobie wyobrazić, by w sposób świadomy przyzwalać na przeinaczanie historii. Wypowiedzi profesora, bohatera z czasów II wojny światowej, z pewnością są także za zachodnia granicą postrzegane jako opiniotwórcze. Co po przeczytaniu wywiadu w "Die Welt" myślą młodzi Niemcy, którzy znają naszą trudną przeszłość tylko z opowieści? Jak po tej lekturze postrzegać będą Polaków? Jako naród kolaborantów, donosicieli? Ludzi nie potrafiących ze sobą współdziałać nawet w najtrudniejszym czasie?

Muszę zakładać, że opisaną w mediach rozmową profesor Bartoszewski za wszelką cenę chciał dążyć do jeszcze większego zbliżenia naszego kraju z Niemcami. Co innego miało nim powodować? Oto naoczny świadek drugiej wojny światowej przyznaje, że tak naprawdę w czasach okupacji trwogę budził nie niemiecki mundur, lecz znajomy polski język. Co z tego wynika? Hitlerowskie Niemcy nie były takie złe? Żołnierze niemieccy okazali się być dla profesora bliżsi niż rodacy? Za udzielanie pomocy Żydom karali Niemcy czy Polacy? Nie rozumiem.

Profesor Bartoszewski jest osobą publiczną, pełniącą niezwykle prestiżową funkcję. Jako obywatel chciałabym by podobne, niezwykle oryginalne zwierzenia padały co najwyżej w granicach naszego kraju. Obawiam się, że w przeciwnym razie lata pracy wykonanej na rzecz poprawy polsko-izraelskich stosunków mogą zostać zaprzepaszczone, a zachodnim poprawnym historykom łatwiej będzie kolejnym pokoleniom opowiadać o tragedii „wypędzonych” w oderwaniu od okrutnej, ale prawdziwej genezy tego zjawiska.