Glapiński: przez wzrost cen obniżki stóp dopiero w 2026

Prezes Glapiński- ze względu na skutki wzrostu cen energii, obniżki stóp dopiero w 2026 r.

1. Po ostatnim posiedzeniu w tym roku Rady Polityki Pieniężnej (RPP), jej przewodniczący i zarazem prezes NBP prof. Adam Glapiński, poinformował na konferencji prasowej, że większość jej członków jest przekonana, że obniżki stóp procentowych, będą mogły być realizowane dopiero w 2026 roku, kiedy inflacja zacznie ostatecznie spadać. Wcześniej członkowie Rady zakładali, że debata na ten temat, będzie mogła się rozpocząć w połowie 2025 roku, ale po ostatnich decyzjach rządzącej koalicji, dotyczącej mrożenia cen energii tylko przez 9 miesięcy przyszłego roku i to tylko dla gospodarstw domowych i tzw. podmiotów wrażliwych, od jesieni przyszłego roku, będziemy mieli do czynienia z kolejną falą podwyżek jej cen, a to oznacza kolejny impuls inflacyjny. Wg scenariusza kształtowania się inflacji przygotowanego w NBP, inflacja osiągnie najwyższy poziom na przełomie I i II kwartału przyszłego roku  i będzie wynosiła około 5,5% , następnie będzie spadać przez II i III kwartał przyszłego roku do poziomu około 4%, żeby następnie już na jesieni 2025 roku, znowu wzrosnąć do poziomu ok 5%. Będzie to głównie skutek zakończenia mrożenia cen energii we wrześniu przyszłego roku, a także odwieszenia obowiązywania tzw. opłaty mocowej, która dodatkowo podwyższy ceny energii elektrycznej.
 
2. Przypomnijmy, że  rozsądna polityka RPP i banku centralnego, a także rządu premiera Morawieckiego, doprowadziła do tego, że inflacja z najwyższego poziomu 18,4% w lutym 2023 roku, została sprowadzona do poziomu 2% w marcu 2024 roku. Co więcej to radykalne zmniejszenie poziomu inflacji, aż o 16,4 pkt procentowego w ciągu zaledwie 13 miesięcy, zostało wprawdzie okupione spowolnieniem wzrostu gospodarczego do 0,1% PKB, ale poziom bezrobocia należał do najniższych w krajach Unii Europejskiej i oscylował w granicach 2,5% wg unijnej metodologii. Za wychodzenie z wcześniejszych kryzysów (np. w latach 2008-2009), płaciliśmy nie tylko ujemnym wzrostem gospodarczym (recesją), ale także gwałtownym wzrostem bezrobocia, które powodowało kolejne fale emigracji za granicę, szczególnie młodych ludzi.
 
3.  Jak już wspomniałem, inflacja konsumencka (CPI) wynosząca w marcu tego roku 2%, znalazła się wręcz poniżej celu inflacyjnego (2,5% +/- 1 pkt procentowy), ale następnie zaczęła rosnąć, a głównym impulsem inflacyjnym, była likwidacja  przez nowy rząd tarczy antyinflacyjnej związanej z żywnością, wprowadzonej kilkanaście miesięcy wcześniej przez rząd premiera Morawieckiego. Rząd Tuska zdecydował się przywrócić 5% stawkę VAT na żywność od 1 kwietnia tego roku, co zaowocowało wzrostem inflacji w kwietniu do 2,4% , w maju do 2,5% i w czerwcu do 2,6%. Od 1 lipca z kolei rząd Tuska zdecydował się na odstąpienie od mrożenia cen energii elektrycznej, gazu i ciepła systemowego, co z kolei zaowocowało gwałtownym wzrostem inflacji najpierw do 4,2% w kolejnym miesiącu do 4,6% i w październiku do 5%. Wprawdzie w listopadzie jak wynika z szybkiego odczytu GUS, inflacja spadła do 4,6% ale powodem jest tzw. efekt bazy, czyli wysokie ceny paliw w listopadzie poprzedniego roku,   a w listopadzie tego roku tylko niewiele wyższe.
 
4. Niestety wszystko wskazuje na to, że to dopiero pierwszy impuls związany z konsekwencjami wzrostu cen nośników energii, w kolejnych miesiącach ze względu na mechanizm przenoszenia tego wzrostu w koszty wytwarzania wszystkich towarów i świadczonych usług, pojawi się on w postaci wzrostu ich cen. Potwierdza to wspomniany ekonometryczny model wzrostu inflacji konsumenckiej opracowany w NBP,  wg którego inflacja będzie rosła aż do marca-kwietnia 2025 roku do poziomu przynajmniej 5,5% . Ta swoista spirala inflacyjna będzie jeszcze dodatkowo napędzana ograniczeniem mrożenia cen energii od 1 stycznia 2025 tylko dla gospodarstw domowych i instytucji wrażliwych, natomiast jej ceny dla przedsiębiorców, zostaną w pełni uwolnione. A ponieważ energia jest elementem składowym kosztów wytwarzania każdego towaru i świadczenia każdej usługi, to wzrost jej cen dla przedsiębiorców, będzie powodował wzrost kosztów ,a tym samym cen wytwarzanych towarów i świadczonych usług.
 
5. Niestety wszystko wskazuje na to ,że nieodpowiedzialna polityka rządu Tuska w zakresie cen nośników energii, doprowadziła do tego, że proces obniżek stóp procentowych banku centralnego, opóźni się przynajmniej o pół roku, a być może nawet i dłużej. Będzie miało to negatywny wpływ na aktywność podmiotów gospodarczych, dla których wysokie stopy procentowe, oznaczają drogi kredyt, a tym samym ostrożne z niego korzystanie i w konsekwencji wyraźnie niższy wzrost gospodarczy, niż zakładano w budżecie na 2025 rok.