Polska Mata Hari - Halina Szwarc

To historia zapomnianej bohaterki która podpisuje niemiecką volkslistę, by zostać najmłodszą i jedną z najzdolniejszych kobiet polskiego wywiadu AK, nazywaną często polską Matą Hari. Jest mało znana w Polsce. Wiele agentek wywiadu jest opisywanych, ja dotychczas mało się spotkałam z Haliną Szwarc. Jej życiorys to gotowy scenariusz filmu sensacyjnego. Oto jej historia.

Wydarzenia września 1939 r. były dla nastolatki szokiem. Popadła w apatię i zwątpienie. Do życia przywróciła ją możliwość podjęcia walki z okupantem.
Była to walka niezwykła, bo samotna, z daleka od kraju, rodziny, przyjaciół, każdego dnia wymagająca niezwykłej odwagi, samodyscypliny oraz umiejętności improwizacji. Miała tylko 20 lat to był czas na przyjaźnie, pierwszej miłości i młodzieńcze przygody. Wydawałoby się, że tej walki wygrać nie zdoła.
Życie agenta wywiadu zwykle nie trwało długo. Los jednak postanowił inaczej. Halina przeżyła, by po wojnie spełniać się zawodowo i odnosić znaczące sukcesy na polu nauki i w działalności społecznej.
Działa wśród niemieckich studentów i wojskowych, ocierała się o śmiertelne niebezpieczeństwo, by zdobyć bezcenne dla aliantów informacje, które przyczynią się do skrócenia II wojny światowej.

Halina Kłąb urodziła się 5 maja 1923 r. w Łodzi. Rodzice dbali o stosowne wykształcenie upragnionej jedynaczki. Dziewczynka uczęszczała do prywatnego żeńskiego gimnazjum oraz uczyła się gry na fortepianie.
Wyraźnie utalentowana w tym kierunku doczekała się przydomka „Paderewski” nadanego jej przez koleżanki. Ambitna i utalentowana nastolatka marzyła o studiach muzycznych i prawniczych. Los jednak zdecydował inaczej…

WYBUCH WOJNY.
Wybuch wojny przekreślił wszystkie plany, marzenia i całkowicie zmienił życie 16-letniej dziewczyny. Wychowana w duchu patriotyzmu oraz wstrząśnięta zbrodniami okupanta Halina jeszcze w 1939 r. rozpoczęła poszukiwania kontaktu z organizacją konspiracyjną.

TRUDNA DECYZJA.
Mimo że była najmłodszą kurierką AK, Halina Kłąbówna dokonywała rzeczy pozornie niemożliwych. Zaczęła od wpisania się na volkslistę, by przeniknąć w struktury wroga.
,,Jesteś niemiecka dziwka i żaden Polak ci tego nie zapomni!" Wie, że usłyszy takie zdanie. Być może od najlepszej przyjaciółki. Albo od byłej sympatii. Co wtedy?
Przede wszystkim postanowiła nie dać się sprowokować, iść z wysoko podniesioną głową. W razie potrzeby odpowiedzieć od niechcenia, opryskliwie: ,,Łódź to teraz niemieckie miasto, trzeba się dostosować". Więc siłuje się dostosować dzięki babce Niemce.
W maju 1940 r Halina Kłąb nie ma jeszcze 18 lat, więc wedle prawa wprowadzonego przez Heinricha Himmlera o wpisanie na volkslistę musi wystąpić także jej matka.
- ,,Dlaczego ty, córeczko, chcesz całą naszą rodzinę zhańbić na zawsze?"
-,,Łódź to teraz niemieckie miasto, trzeba się dostosować". - Halina odpowiada jak automat.
Podpisanie volkslisty sprawiło jej potem wiele problemów w życiu. Zresztą jeszcze w czasie okupacji spotkane na ulicy koleżanki pluły jej pod nogi, patrząc jak na wroga, albo przechodziły na drugą stronę ulicy. M.in. z tego względu Halina postanowiła wyjechać aby odciąć się od środowiska łódzkiego.

W KALISZU.
ZWZ postanowiło wysłać ją do Kalisza.
Wyjechała tam we wrześniu, gdzie podjęła naukę w niemieckim gimnazjum. Tu z rekomendacji dyrektora gimnazjum, do którego uczęszczała otrzymała volkslistę najwyższej grupy, zmieniając jednocześnie nazwisko na „Klomb”.
Szybko została jedną z najlepszych uczennic, a uczyła się przecież w obcym języku! Już wtedy realizowała zadania wywiadowcze w zakresie obserwacji ruchu jednostek niemieckich. W lutym 1942 r. zdała maturę z wyróżnieniem. Dostała również w nagrodę książkę ,,Mein Kampf"

NA SZPIEGOWSKIM SZLAKU.
W 1942 r. po aresztowaniu jej szefa Wacława Kałużniaka „Jacek” pierwsze zadania wywiadowcze realizowała w Kaliszu, a później w Wiedniu, dokąd wyjechała w listopadzie 1943 r.
W listopadzie 1943 r. otrzymała polecenie aby wyjechała do Wiednia pod ps „Jacek II” i tu, by nie wzbudzać podejrzeń, zapisała się na studia medyczne. Jej zadaniem tutaj było pisanie raportów o nastrojach w mieście i kolportaż materiałów „akcji N”

,,AKCJA N"
Priorytetem „Akcji N” było podszywanie się pod wroga w celu podważenia morale wojska i społeczeństwa niemieckiego oraz wytworzenia przekonania o nieuchronnej klęsce Niemiec. Miała godzić też w partyjną władzę Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników.
Akcja polegała na wydawaniu w drukarniach konspiracyjnych pism, ulotek i druków zwartych w języku niemieckim, które miały osłabiać morale żołnierzy niemieckich i administracji okupacyjnej poprzez wykazywanie nieuchronności klęski III Rzeszy.

KONKRETNE DZIAŁANIA.
Działania wywiadowcze prowadziła m.in. w Wiedniu, Berlinie i Monachium. Do jej największych sukcesów wywiadowczych należało ustalenie położenia obiektów wojskowych w Hamburgu.
W 1943 Halina miała tylko 20 lat. Jaką musiała mieć odwagę i determinację ta dziewczyna. Ja osobiście bardzo ją podziwiam. Fotografowała, z ukrycia, niemieckie obiekty wojskowe, które następnie były bombardowane przez aliantów w ramach operacji „Gomora”.
To dzięki niej aliancki nalot w lipcu 1943 r precyzyjnie zniszczył zakamuflowaną stocznię w której produkowano U-Booty. „Operacja Gomora” była jedną z największych akcji połączonych sił RAF i US Air Force w czasie II wojny światowej.
Otrzymała za to angielskie odznaczenie brązowy Krzyż Zasługi z mieczami.
Po sukcesach w Hamburgu podjęła pracę w berlińskim Archiwum Medycyny Wojskowej, skąd pozyskiwała przekazywane aliantom informacje, na podstawie których można było wnioskować o rozmieszczeniu oddziałów niemieckich na froncie wschodnim.
Prowadziła też akcje dezinformacyjne wymierzone w niemiecką administrację i kolportaż prasy podziemnej na terenie Bawarii i Austrii w ramach ,,Akcji N".

,,Zdarzało mi się, że jakiś Niemiec mnie podrywał, ale udawałam, że tego nie dostrzegam. Zerwałam też wszelkie przyjaźnie. Nie kontaktowałam się z rodziną, żeby jej nie narażać.
Starałam się myśleć po niemiecku, by w trudnej sytuacji nie krzyknąć czegoś po polsku. Nie śmiałam się wtedy i nie płakałam” wspominała po latach.
Czy wiecie czuje nastolatka, która musi udawać wśród wrogów jedną z nich? Halina Kłąb-Szwarc wspomina to jako poczucie osamotnienia i ogromny wysiłek związany z samokontrolą.

ARESZTOWANIE I BRUTALNE ŚLEDZTWO.
W maju 1944 r. zostaje odesłana na urlop. Przyjeżdża do Łodzi i tam 26 maja, w mieszkaniu rodziców, zostaje zatrzymana przez gestapo. Do aresztowania dochodzi na skutek wsypy w łódzkiej komórce AK. Niestety, w szeregi przedostaje się konfident.
Niemcy nie do końca zdawali sobie sprawę, kogo aresztowali. Czuli tylko że to był ktoś ważny...
W rezultacie została oskarżona przez Gestapo pod zarzutem działalności konspiracyjnej.

Halina jest poddana śledztwu, bestialsko bita i torturowana. Wśród katujących ją gestapowców jest ,,fachowiec od deski". Bije Halinę prętem po piętach i plecach.
Halinie, krzyczącej z bólu, ze skutymi łańcuchem rękami i nogami, oprawca zakłada maskę przeciwgazową na twarz. Bije ją do nieprzytomności.
Dziewczyna wytrzymuje jednak tortury, nie wydaje nikogo. Bez sądu zostaje skazana na śmierć przez rozstrzelanie i odesłana do ciężkiego więzienia dla kobiet przy ul. Gdańskiej 13 w Łodzi. To tutaj, w 1900 r., przebywał również Józef Piłsudski.
W więzieniu, oczekując na wykonanie wyroku, spędza 8 miesięcy- w tym najpierw 12, a potem jeszcze 9 dni w zimnej ciemnicy z wodą na betonowej podłodze, w której można tylko kucać.
Cudem uciekła 18 stycznia 1945 r. w okolicy Pabianic podczas pieszej ewakuacji więźniarek tego więzienia rozpoczętej ok. godz. 20.00 17 stycznia.
Wyroku nie wykonano z powodu końca okupacji niemieckiej w Łodzi ktora nastąpiła 19 stycznia 1945 r.
,, Nie wierzyłam, że przeżyję wojnę. Na szczęście nadeszło wyzwolenie i wyrok nie został wykonany. Gdy wojna się skończyła, miałam dwadzieścia kilka lat, a czułam się na sześćdziesiąt." Wspominała Halina Szwarc.

PO WOJNIE.
Po wojnie, korzystając z amnestii, ujawniła się jako żołnierz AK. Przyjechała do Poznania, gdzie rozpoczęła naukę na Akademii Medycznej. Dzięki zdobytej wcześniej wiedzy zaliczyła 2 lata studiów w rok, co na medycynie często się nie zdarza.
W 1948 r rozpoczęła pracę jako asystent w klinice. Okazało się jednak, że okupacyjna przeszłość i ,,niewłaściwa" przynależność ma znaczenie. Została zwolniona z pracy za służbę w AK.
Wróciła sprawa podpisania volkslisty, zarzucono jej także współpracę z okupantem, z czego ostatecznie się oczyściła.
W Poznaniu poznała swego męża, prawnika Andrzeja Szwarca z którym wzięła ślub w 1949.Pomimo szykan UB, oskarżenia o kolaborację, a następnie prześladowań przez reżim stalinowski za współpracę z Armią Krajową udało się jej z czasem  kontynuować karierę naukową.W czerwcu 1956 r niosła pomoc rannym w czasie Poznańskiego Czerwca,

W 1963 r. rozwiodła się i przeprowadziła z dziećmi synem Andrzejem i córką Magdaleną do Warszawy, gdzie podjęła pracę w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego.
Tu w 1966 r uzyskała tytuł profesora nauk medycznych. Od 1974 r była członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD.
W 1975 r przy Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego w Warszawie z jej inicjatywy powstał Uniwersytet Trzeciego Wieku będący pierwszą taką placówką w Polsce i jedną z pierwszych w Europie. Obecnie placówka nosi jej imię.
Dopiero w 1999 r trzy lata przed śmiercią, zdecydowała się na opublikowanie pamiętnika ,,Wspomnienia z pracy w wywiadzie antyhitlerowskim ZWZ-AK".
Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2000 r. za wybitne zasługi dla rozwoju medycyny polskiej oraz w działalności społecznej na rzecz ludzi starszych została przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Wybitna agentka wywiadu AK zmarła 28 maja 2002 r. w Warszawie. Pochowana została na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w grobie rodzinnym (kwatera 276-5-3).

UPAMIĘTNIENIA.
Na podstawie jej wspomnień przygotowano spektakl Teatru TV. „Doktor Halina”.
Z inicjatywy mieszkańców na ścianie jej domu w Łodzi przy ul. Organizacji WiN 10 powstał mural z wizerunkiem jednej z bohaterek Polskiego Państwa Podziemnego.
Są tam samoloty lecące na Berlin oraz logo Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Ślady najważniejszych dokonań Haliny Szwarc-Kłąb, którą niebawem upamiętni także specjalna rzeźba przed Muzeum Tradycji Niepodległościowych przy ul. Gdańskiej w Łodzi. W 2003 r upamiętniono ją tablicą umieszczoną w murze dawnego więzienia na Radogoszczu
.
W 2012 została upamiętniona tablicą umieszczoną w ścianie siedziby Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego przy ulicy Marymonckiej 99/103 w Warszawie.
W listopadzie 2021 r przed łódzkim Muzeum Tradycji Niepodległościowych, miejscem byłego ubeckiego więzienia, odsłonięto pomnik Haliny Szwarc.
Siedzi na ławce, a na płycie za jej plecami wyryte są jej słowa: „Bądźcie świadomi odpowiedzialności przed społeczeństwem, nie marnujcie historycznej szansy wolności, na którą tak wielu z mojego pokolenia czekało nadaremnie”.
https://www.facebook.com/group...
---------------------------
https://www.google.com/.../new......
https://uml.lodz.pl/.../halina...
https://zycie.hellozdrowie.pl/...
http://kultura.poznan.pl/mim/p...
https://www.google.com/.../kob...

 

YouTube: 
Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika Tezeusz

22-01-2023 [19:19] - Tezeusz | Link:

Warto na patriotycznym portalu Nasze Blogi przypominać także i wciąż wspaniałych patriotów Polskich i ich bohaterskie czyny. Czynię to sukcesywnie i zachęcam innych.

Obrazek użytkownika u2

22-01-2023 [23:40] - u2 | Link:

Dzięki Tezeusz za twój trud. Dzisiaj przypomniałeś wspaniałą Polkę :-)

Obrazek użytkownika juur

23-01-2023 [09:26] - juur | Link:

Napisz proszę o Krystynie Skarbek. To też wielka postać.

Obrazek użytkownika Tezeusz

23-01-2023 [11:09] - Tezeusz | Link:

Zbiorę materiały - napiszę o Krystyna Skarbek (Christine Granville), właśc. Maria Krystyna Skarbek-Giżycka OBE (ur. 1 maja 1908 w Warszawie, zm. 15 czerwca 1952 w Londynie) – polska agentka brytyjskiej tajnej służby Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE), wywiadowczyni Secret Intelligence Service (SIS).
https://ipn.gov.pl/pl/dla-medi...

Gorąco polecam tę publikację jest swietna
https://dzieje.pl/ksiazki/igly...

15 czerwca 1952 r. w londyńskim hotelu „Shelbourne„ w Kensington zginęła Krystyna Skarbek. Była ona jedną z najwybitniejszych kobiet – szpiegów okresu II wojny światowej. Warto przyjrzeć się tej niezwykłej postaci, którą sam Winston Churchill określał ”piękną, inteligentną, piekielnie odważną, najlepszą moją agentką”.
https://historia.org.pl/2016/0...