Kraje Trójmorza uzyskały jedną trzecią środków budżetu UE

1. Jak poinformował minister Konrad Szymański, który uczestniczył w negocjacjach budżetowych w Brukseli państwa tworzące Trójmorze uzyskały 376 mld euro czyli 36% wszystkich środków przewidzianych dla UE-27.
Ponieważ środki z budżetu UE wymagają tzw. wkładów własnych sięgających często aż 50% kosztów przedsięwzięć inwestycyjnych, można zakładać, że państwa Trójmorza przez najbliższe 7 lat będą wydadzą około 800 mld euro na różnego rodzaju przedsięwzięcia o charakterze rozwojowym.
Zapewne większość z nich zostanie przeznaczona na infrastrukturę drogową, kolejową, morską, energetyczną, także do gospodarki cyfrowej i trzeba przy tej okazji wyrazić nadzieję, że inwestycje te zostaną skoordynowane w ramach Trójmorza.
Wreszcie więc za pieniądze pochodzące z budżetu UE, będzie budowana infrastruktura nie tylko z Zachodu na Wschód jak było do tej pory ale także z Północy na Południe, na co oczekują wszystkie kraje położone wzdłuż tej osi.
2. Przypomnijmy, że idea Trójmorza, to inicjatywa gospodarczo - społeczna 12 państw Europy, członków Unii Europejskiej, położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego w skład, której ostatecznie weszły: Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Rumunia i Bułgaria.
Te 12 krajów członków UE, to terytorium 1210 tysięcy km2 (27% powierzchni całej UE), zamieszkałe przez 112 mln ludności (22% populacji całej UE), z PKB w wysokości 1,6 bln euro (10% PKB UE).
Pierwszy szczyt tej grupy odbył się w Dubrowniku (Chorwacja) w sierpniu 2016 roku, a jego inicjatorami byli prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarowic i prezydent Polski Andrzej Duda.
Właśnie w Dubrowniku przyjęto deklarację, w której wskazano cele współpracy w dziedzinie energetyki gazowej, transportu (Via Carpatia), komunikacji cyfrowej oraz gospodarki i wyrażono przekonanie, że Europa Środkowa i Wschodnia staną się bardziej bezpieczne i bardziej konkurencyjne oraz przyczynią się tym samym do wzmocnienia Unii Europejskiej, jako całości.
3. Kolejny szczyt odbył się w lipcu 2017 roku w Warszawie, a jego gościem honorowym był prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump, który zdecydowanie poparł tę inicjatywę.
W 2019 roku Bank Gospodarstwa Krajowego i rumuński EximBank podpisały w Luksemburgu akt założycielski Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza.
Fundusz ma koncentrować się na projektach tworzących infrastrukturę transportową, energetyczną i cyfrową w regionie Trójmorza Powołanie Funduszu zostało zainicjowane przez stronę polską, a jego powstanie zapowiedział w 2018 roku Prezydent Andrzej Duda.
4. Sztandarowym przykładem ponadnarodowego projektu, wspólnego dla całego regionu Trójmorza jest Via Carpatia, szlak drogowy łączący Kłajpedę (Litwa), z portem w Salonikach (Grecja), który jest już realizowany, szczególnie intensywnie na terenie naszego kraju (choć na razie bez udziału Funduszu).
Podobne inwestycje są przewidziane w infrastrukturze kolejowej 12 krajów, ponieważ brak połączeń pomiędzy sieciami kolejowymi poszczególnych krajów regionu powoduje, że podróż pociągiem z Tallina do Sofii trwa aż 3 dni, podczas gdy na przykład podróż z Berlina do Madrytu tylko kilkanaście godzin.
Najważniejsze jednak przynajmniej dla kilku krajów w ramach tego porozumienia jest zbudowanie odpowiednich połączeń energetycznych, w tym w szczególności Polsce i Chorwacji zależy na połączeniu gazoportów w Świnoujściu i na wyspie Krk, oraz na rozbudowie sieci dystrybucji gazu w całym regionie.
Wprawdzie dla takich krajów jak Austria, Węgry czy Bułgaria to nie jest priorytet, ale pozostałe kraje są zainteresowane budowaniem mostów energetycznych, aby uzyskać niezależność od dostaw rosyjskiego gazu (ostatnio po zapowiedzi sankcji amerykańskich związanych z budową Nord Stream2 i gazociągów na Południu Europy, podejście tych krajów do infrastruktury gazowej także się zmienia).
5. Przypomnijmy także, że na dorocznej konferencji w Monachium poświęconej bezpieczeństwu światowemu w lutym tego roku, sekretarz stanu USA Mike Pompeo poinformował, że Stany Zjednoczone chcą przeznaczyć 1 mld USD na wsparcie inwestycji infrastrukturalnych w ramach Trójmorza.
Środki te będą udostępniane przez rządową agencję DFC (International Development Finance Corporation) wspieraną przez amerykański Kongres i będą przeznaczane na dofinansowanie prywatnych inwestycji w sektorach energetycznych państw Trójmorza.
Wprawdzie nawet miliard dolarów, to nie są we współczesnych finansach oszałamiające pieniądze ale nie ulega wątpliwości, że pojawienie się amerykańskiej rządowej agencji wspierającej inwestycje jest bardzo mocnym sygnałem wysyłanym potencjalnym inwestorom, a szczególnie funduszom inwestycyjnym, które poszukują zyskownych projektów, gwarantowanych przez rządy zainteresowanych państw.
W latach 2021-2027 pojawi się także na obszarze Trójmorza blisko 400 mld euro środków inwestycyjnych pochodzących z budżetu UE i przy ich pomocy może powstać całkiem nowa infrastruktura w każdej możliwej dziedzinie we wszystkich krajach do niego należących.