Rząd przyznaje się do klęski swojego programu MdM

1. Byłem jeszcze wtedy w polskim Sejmie kiedy rządząca koalicja Platformy i PSL-u likwidowała wprowadzony jeszcze przez rząd Prawa i Sprawiedliwości program mieszkaniowy Rodzina na swoim i wprowadzała własny Mieszkanie dla Młodych.

Ten miał być zdecydowanie lepszy od swojego poprzednika, miał dotyczyć tylko nowych mieszkań (a więc zrezygnowano ze wsparcia młodych rodzin nabywających mieszkania na rynku wtórnym) i miał wspierać głównie młode rodziny z dziećmi.

Okazuje się, że po 7 miesiącach jego funkcjonowania (wystartował 1 stycznia 2014 roku) skorzystało z niego zaledwie 7586 rodzin, a z przewidzianej w budżecie na ten program kwoty 600 mln zł wykorzystano zaledwie 211 mln zł z tego 165 mln zł dostaną kredytobiorcy, którzy odbiorą klucze do swojego mieszkania lub domu jeszcze w tym roku.

Co więcej jak wynika z danych BGK, który zarządza programem, z rządowego wsparcia skorzystały głównie osoby i rodziny bezdzietne, mimo tego, że w odniesieniu do tych rodzin wsparcie wynosi 10% wartości mieszkania, a w przypadku rodzin z dziećmi 15% (można uzyskać jeszcze 5% dopłaty jeżeli w ciągu 5 lat od nabycia mieszkania w tej rodzinie przyjdzie na świat 3 lub kolejne dziecko).

Tę klęskę programu widać szczególnie w przypadku rodzin wielodzietnych, do tej pory skorzystało z niego zaledwie 17 rodzin (słownie siedemnaście) z trójką i większą ilością dzieci.

2. Przypomnijmy tylko, że wprowadzony w 2007 roku przez Prawo i Sprawiedliwość program „Rodzina na swoim” najogólniej polegał na dofinansowaniu odsetek od kredytów na cele mieszkaniowe przez pierwsze 8 lat ich spłacania. Dotyczyło to zarówno mieszkań kupowanych na rynku pierwotnym jak i wtórnym jednak przy pewnych ograniczeniach dotyczących metrażu takich mieszkań jak i przeciętnej ceny metra kwadratowego mieszkania.

Przez pierwsze lata po jego wprowadzeniu nie cieszył się on specjalnym zainteresowaniem, ponieważ atrakcyjną alternatywą były nisko oprocentowane kredyty we franku szwajcarskim bez żadnych biurokratycznych ograniczeń.

Jednak kryzys finansowy, a w konsekwencji gospodarczy uzmysłowił czarno na białym kredytobiorcom ryzyko kursowe związane z kredytami walutowymi, dodatkowo doprowadził do spadku cen mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym, a tym samym coraz więcej mieszkań spełniało warunki cenowe programu.

Kredyty w ramach programu „Rodzina na swoim” stały się do tego stopnia popularne, że w szczytowym roku 2011 udzielono ich około 60 tysięcy, a przez cały okres obowiązywania programu blisko 200 tysięcy.

3. Mimo tego, że ta drastyczna decyzja rządu Tuska, dotyczyła likwidacji wyjątkowo dobrze ocenianego programu, który skutecznie wspomagał nabycie pierwszych mieszkań przez młode rodziny, to w mainstreamowych mediach był on bardzo krytykowany.

Usłużni dziennikarze pisali, że program dotyczył także ludzi zamożnych (rzeczywiście nie było w nim kryterium dochodowego), a także był wygodny dla deweloperów bo pozwalał im szybko sprzedawać wybudowane mieszkania po nawet wysokich cenach, wreszcie że coraz bardziej obciążał budżet.

Rzadko wspominano jednak, że pomógł on nabyć swoje pierwsze mieszkanie blisko 200 tysiącom młodych rodzin i wreszcie był prawdziwym instrumentem wsparcia  rządu dla polityki mieszkaniowej.

4. Po podaniu przez BGK danych o realizacji nowego programu MdM, komentarzy jak na lekarstwo, mimo tego że widać jak na dłoni program nie realizuje żadnego z postawionych przed nim celów.

Cieszy się wyjątkowo małym zainteresowaniem (niecałe 8 tysięcy kredytów w ciągu 7 miesięcy) i to w sytuacji kiedy przez cały rok 2013, żadnego rządowego wsparcia dla młodych rodzin nie było (poprzedni zakończono w 2012 roku, nowy zaczął być realizowany od 1 stycznia 2014 roku).

Co więcej jak już wyżej zaznaczyłem, głównymi jego beneficjentami, są rodziny bez dzieci, co w sytuacji najniższych w powojennej historii naszego kraju wskaźników dzietności, wygląda wręcz na marnotrawienie publicznych pieniędzy.

Urzędnicy ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, chcąc przykryć klęskę programu, nerwowo pracują nad nowelizacją ustawy o MdM ale nawet gdyby jeszcze w tym roku udało się ją zmienić, ostatnie 2 lata należy uznać jako stracone dla wsparcia młodych rodzin chcących nabyć własne mieszkanie.