Królowa Jadwiga i Jan Kochanowski - wykład prof. A. Nowaka

  Wczoraj, 10.12.2013 odbył się wykład prof. Andrzeja Nowaka "Święta królowa Jadwiga i Jan Kochanowski".  Była to już trzecia prelekcja z cyklu "Filary polskości", zorganizowanego przez Civitas Christiana.  Odbywają się one raz w miesiącu we wtorek o 16:30 w Domu Pielgrzyma Amicus przy parafii św. Stanisława Kostki na Żoliborzu /przy stacji metra pl. Wilsona/.  Następny wykład będzie 14 stycznia.  Prof. Nowak będzie mówił o Stanisławie Żółkiewskim i Tadeuszu Kościuszce.

  Gdy dochodziłam do Domu Pielgrzyma widziałam jak ustawiano wzdłuż ogrodzenia kościoła wystawę zdjęć ofiar stanu wojennego.  Ksiądz prałat wspomniał przed modlitwą o 32  rocznicy wprowadzenia stanu wojennego i o masakrze na Wybrzeżu w 1970 roku.  Potem rozpocząl się wykład.

  Profesor Nowak stwierdził na wstępie, że znajomość historii jest konieczna, by nie żyć tylko obecną chwilą.  Usiłują to robić władze z PO. Przykładami są: odebranie Teatrowi Dramatycznemu imienia Gustawa Holoubka, i przemianowanie Teatru im Żeromskiego w Kielcach na Teatr im. Sławomira Mrożka /od siebie dodam, że radni Bydgoszczy zmienili nazwę Mostu im. Lecha Kaczyńskiego na Most Uniwersytecki/.

  Profesor zastanawiał się jak te nazwy będą zmieniane, gdy modny stanie się jeszcze kto inny?  Przeszedł potem do pierwszej części prelekcji poświęconej królowej Jadwidze.  Przede wszystkim sprostował błędną datę urodzin królowej.  Przyszła ona na świat nie w 1371 roku, a w 1374 r.  Nieprawdziwa jest więc malownicza historia o tym, że poprzedni narzeczony Jadwigi, Wilhelm Habsburg usiłowal dostać się na Wawel, by skonsumować małżeństwo z Jadwigą.  

  Prawdopodobnie w w 1385 roku, gdy miało sie to jakoby dziać, w ogóle nie bylo go w Krakowie.  W każdym razie Jadwiga miała wtedy 11 lat i o żadnym "konsumowaniu" malżenstwa nie mogło być mowy.  Długosz pomylil się tu, biorąc krzyżacką propagandę za prawdę.  Gdy Jadwiga miała trzynaście lat, szła na czele zbrojnej wyprawy mającej odebrać Grody Czerwieńskie i Ruś Czerwoną Węgrom.  Oczywiscie nie dowodziła ona wojskiem, ale przyjmowała przysięgi na wierność Polsce od lokalnych władz zajmowanych miast, m.in Lwowa.

  Małżeństwo z Władysławem Jagiełłą było udane.  Okazał się on delikatny, wrażliwy i czysty.  To Krzyżacy przedstawiali go jako nieokrzesanego dzikusa.  Jadwiga była gorliwą katoliczką i ufundowała liczne misje ewangelizacyjne na Litwie.   Chciała tez ufundować opactwo obrządku wschodniego w Krakowie, w miejscu, gdzie powstal potem klasztor Karmelitow.  Nie doszło jednak do tego z powodu nastrojów antyhusyckich.  Przykład husytów zniechęcił do obrządków sprawowanych w językach narodowych.

  Najważniejszym jednak dziełem Jadwigi było odnowienie Uniwersytetu w Krakowie.  Uzyskała ona zgodę papieża Bonifacego na utworzenie w nim Wydziału Teologicznego.  Krótko przed śmiercią w 1399 r.  Jadwiga przekazała wszystkie swoje klejnoty Uniwersytetowi.  Ufundowano za nie Collegium Majus oraz budynek wydziałów prawa i medycyny na Grodzkiej.  Profesor przytoczył mowę wygłoszoną przez Stanisława ze Skarbimierza /pierwszego rektora/ na pogrzebie królowej Jadwigi.W roku 1997 papież Jan Paweł II kanonizował Jadwigę na Błoniach w Krakowie.  Została świętą Kościoła Katolickiego.

  Część wykładu opowiadającą o Janie Kochanowskim rozpoczął profesor od polemiki z Gabrielem Maciejewskim /Coryllusem/.  Nazwał go "utalentowanym historykiem-amatorem", ale stwierdził, że bezpodstawnie przedstawia on Kochanowskiego jako sprzedawczyka i agenta na żołdzie Albrechta Hohenzollerna.  Ten ostatni był wprawdzie nieprzyjacielem naszego kraju, ale nie zajmował się tylko i wyłącznie szkodzeniem Polsce.

  Prawdą jest, że Kochanowski studiował w Królewcu, a Albrecht Hohenzollern ufundował mu stypendium na podróż do Padwy.  Nie ma jednak żadnych dowodów na to, że Kochanowski wykorzystał to ze szkodą dla Polski lub że był jakimś agentem.  Co wiecej drugą, dłuższą podróż do Padwy, Rzymu oraz Neapolu sfinansował sam , zastawiajac swój majątek i pożyczając pieniądze od krewnych.

  Profesor Nowak podkreślał zasługi Kochanowskiego dla rozwoju literatury polskiej.  Jego twórczość reprezentowała nieporównanie wyższy poziom niż to co pisali n.p. Mikołaj Rej czy Biernat z Lublina.  Co wiecej jego utwory były szybko tłumaczone na inne języki słowiańskie co przyczyniało sie do wzrostu poziomu tworzonych w nich literatur.

  Omówił potem pokrótce niektóre utwory Kochanowskiego, zwracając uwagę na ich patriotyczny charakter, zwłaszcza "Pieśni".  Opowiedział tez o politycznym zaangażowaniu Kochanowskiego, który brał udział w pierwszej wolnej elekcji, będac zresztą stronnikiem carewicza Fiodora.  Wielu uważało wtedy, że da się z nim zrobić mniej więcej to samo, co z Jagiełłą i spolonizować Moskwę.

  Gdy po ucieczce Henryka Walezego francuski nadworny poeta napisał paszkwil na Polskę i Polaków, Jan Kochanowski odpowiedział mu /po łacinie/ utworem "O kogucie gdaczącym", biorąc nasz kraj w obronę.  Profesor Nowak zakończył swój wykład omówieniem "Psalmów" i zacytował słynny "Kto się w opiekę odda Panu swemu'  /TUTAJ/.  Padło potem kilka pytań z sali.

  Jeden ze słuchaczy powiedział, że UJ podupadł w wiekach XVI i XVII i podkreślił zasługi wileńskiego Uniwersytetu Stefana Batorego oraz lwowskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza, przywołując pamięć wybitnych fizyków Olszewskiego i Wróblewskiego oraz wielkiego matematyka  Stefana Banacha.  Profesor Nowak przypomniał, że na UJ studiowali Adam Mickiewicz i Karol Wojtyła.  Potem pytano, czy to prawda, że Jadwiga chroniła Krzyżaków.  Profesor odpowiedzial, że było odwrotnie, Jadwiga chroniła Polskę przed Krzyżakami, ostrzegając ich przed napadaniem na Polskę.

   Inny słuchacz spytał o rozmowę z profesorem Markiem Dyżewskim z Wrocławia.  Skłoniło to prowadzącego do zapowiedzi spotkania z prof. Dyżewskim, które odbędzie się w sobotę 14 grudnia o godz 17:30 w Domu Pielgrzyma Amicus.  Wczorajsza impreza zakończyła się o 18:10.  Filmował ją Grzegorz Kutermankiewicz z Solidarni2010.pl i transmitowało Niepoprawneradio.pl