TK upomina prezesa ZUS w sprawie wyrównania i waloryzacji...

TK upomina prezesa ZUS w sprawie wyrównania i waloryzacji świadczeń dla ok 200 tys emerytów



1. Na początku lipca prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski skierował pismo do prezesa ZUS o respektowanie orzeczenia TK z 4 czerwca 2024 roku, wg którego ok 200 tysiącom emerytów przysługuje wypłata wyrównania, a także konieczne jest powtórne przeliczenie ich świadczeń. Jak podkreśla prezes TK, oddziały ZUS w całym kraju odrzucają wnioski zainteresowanych o ponowne przeliczenie ich świadczeń, a także wypłacenie zaległego wyrównania, motywując to nieopublikowaniem wspomnianego wyżej orzeczenia TK w Dzienniku Ustaw. Prezes TK przypomniał prezesowi ZUS, że „zgodnie z art 190 ust.1 Konstytucji RP orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą, bez względu na fakt publikacji”, a więc już od ponad roku, ZUS ma obowiązek , dokonać przeliczenia świadczeń i wypłacić stosowne wyrównania.

2. Przypomnijmy, że chodzi o orzeczenie TK z 4 czerwca tego roku, dotyczące mężczyzny, który w 2010 roku przeszedł na tzw. wcześniejszą emeryturę, a po osiągnięciu wieku emerytalnego i wystąpieniu o emeryturę z systemu powszechnego, okazało się, że ZUS mu ja przyznał, ale w znacznie mniejszej wysokości. ZUS bowiem, odliczył wypłacane świadczenia w ramach wcześniejszej emerytury od kapitału początkowego emeryta i przyznał świadczenie w wysokości wynikającej z podzielenia pozostałego kapitału początkowego i wpłaconych składek przez średnią ilość miesięcy życia wynikającą z tzw. tablic trwania życia, publikowanych przez GUS. W ten sposób przyznane świadczenie, okazało się o ponad 1 tys. zł miesięcznie niższe, niżby wynikało ze zgromadzonego przez emeryta kapitału początkowego, co przy poziomie świadczeń w polskim systemie emerytalnym, jest niebagatelną kwotą dla każdego przeciętnego świadczeniobiorcy.

3. W tej sytuacji emeryt odwołał się do TK, a ten przyznał mu rację przy czym chodzi o emerytów, którzy przeszli na wcześniejsze emerytury do końca grudnia 2012 roku, bo od 1 stycznia 2013 obowiązywała ustawa, która jednoznacznie rozstrzygała ten problem, zobowiązując ZUS do odliczania wypłaconych świadczeń od kapitału początkowego korzystającym z wcześniejszych emerytur. W takie sytuacji jak wyliczyło ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej, znalazło się około 200 tysięcy emerytów z roczników 1949-1959 w przypadku kobiet (poza rocznikiem 1953, ten przypadek TK rozstrzygnął wcześniej na korzyść emerytów) i 1949-1954 w przypadku mężczyzn (poza rocznikiem 1953, gdzie TK rozstrzygnął podobnie jak w przypadku kobiet). Według szacunków resortu, chodzi o niebagatelne sumy wyrównań, średnio po około 64 tysiące na jednego emeryta, a obecna podwyżka ich świadczeń wyniosłaby około 1,2 tys zł miesięcznie. Na same odszkodowania dla wspomnianych około 200 tysięcy emerytów, trzeba przeznaczyć około 9,5 mld zł, przy czym kwota ta cały czas rośnie, bo od ponad roku, rosną odsetki od niewypłaconych świadczeń. Co więcej, podwyższenie bieżących świadczeń dla tych osób o wspomniane 1,2 tys zł miesięcznie, oznaczałoby konieczność wydatkowania przez ZUS dodatkowo, przynajmniej 2,3-2,6 mld zł rocznie.

4. Mimo, że od rozstrzygnięcia TK minęło już ponad 13 miesięcy, rząd Tuska ani myśli zająć się tą sprawą, co zirytowało nawet Rzecznika Praw Obywatelskich, który zdecydował się już parokrotnie upomnieć o poszkodowanych emerytów, teraz zrobił to także prezes TK. Natomiast zupełnie inaczej rząd Tuska pochodzi do emerytur byłych funkcjonariuszy służb PRL, bowiem jak wynika z informacji z MSWiA,  ponad 10 tysiącom funkcjonariuszy służb PRL wypłacono już odszkodowania z odsetkami, a także ustalono nową wysokość świadczeń. Z tytułu tych odszkodowań z odsetkami  wypłacono  już kwotę ponad 1,6 mld zł, a ponad 12 tysięcy byłych funkcjonariuszy służb PRL czeka w kolejce, a na odszkodowania i odsetki dla tej grupy, potrzebna będzie jak się szacuje, kwota około 3 mld zł. Co więcej w MSWiA obowiązuje „szybka ścieżka” przywracania poprzednich wysokich emerytur byłym funkcjonariuszom służb PRL, wprowadzona jeszcze przez byłego szefa resortu Marcina Kierwińskiego, a kontynuowanego także przez obecnego Tomasza Siemoniaka,co wygląda wręcz na prowokację wobec całego środowiska emeryckiego. Teraz, poprzednie emerytury byłym funkcjonariuszom SB, przywraca już specjalny pełnomocnik, albo też MSWiA nie odwołuje się od wyroków sądowych i już po rozstrzygnięciu I instancji, wypłaca wyrównanie za blisko 8 lat wraz z odsetkami i na bieżąco świadczenie w zaktualizowanej wysokości.

5. Okazuje się ,że mimo upływu już ponad 13 miesięcy od orzeczenia TK, rząd Tuska ciągle blokuje jego opublikowanie, a to jest z kolei pretekstem dla oddziałów ZUS, żeby odrzucać wnioski zainteresowanych emerytów. W przypadku wspomnianych 200 tysięcy tzw. wcześniejszych emerytów, chodzi o odszkodowania rzędu 64 tys zł  na każdego z nich i podwyżki ich świadczeń o 1,2 tys zł miesięcznie, ale jak się okazuje na te zobowiązania rząd Tuska nie ma pieniędzy. Może jednak zareaguje na kolejne wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich, który jakiś czas temu pisał do szefa Kancelarii Premiera ministra Jana Grabca, że brak publikacji tego wyroku łamie prawa człowieka, a teraz także na wystąpienie prezesa TK w tej samej sprawie, tym razem do prezesa ZUS.