Legenda o otruciu Barbary i Zygmunta...    

Kiedy noc na Wawel wkrada się w krużganki
i ciemność po Krakowie rozpełza się wszędzie,
wszystko się rozmywa – jak Wisła rozpływa
- imion wszystkich postaci zatem tu nie będzie.

Jak cienie w kapturach - zasiedli w gospodzie
- blask łuczywa pełzał wężowo po licach
- znamienną miał zajazd nazwę - „Pod Koroną”...
I jak dym tu gęstniała mroczna tajemnica....

Mignął brylant pierścienia oblepiony złotem
- tego co jako ostatni do stołu dosiadał:
(karczmarz dźwierza zawarł i przepadł jak duch)
bractwo – widzę - w komplecie – posłańcze powiadaj...

Od tygodnia tu jadę  z knyszyńskich ostępów
(człek nikczemnej postury się ozwał) – panowie -
wielmożni - dążę z grodu  – co nam może sprawić
wielki przewrót w tym kraju... Po kolei powiem:

Dziś orszaki, poselstwa suną do Knyszyna
gdzie szemrze się o wielkości...Obojga Narodów
Król – nasz pan miłościwy Litwinów hołubi…
- lecz on gród Tykocin wielce upodobał.

Tam Jaćwing miecz szczerbił na basztach i murach
kasztelu – co jest wianem królowej Barbary,
w świętym miejscu Mocy on stoi jak Wawel
- niezdobyty nigdy – a wokół bagna i moczary.

Teraz Narew spływa tak miodem jak mlekiem
- co komięgi*  unoszą do Gdańska nad morze,
wszelkie dobro Podlasia – tako spławy drzewne
beczki dziegciu – smół kadzie i buszle ze zbożem.

Cła, myta, pogłówne – za wszystko się płaci
skarbiec króla bogaci, a co idzie za tym
-wojsk zaciężnych można pomnożyć kohorty...
Ludwisarze z Liege leją wielkie dlań armaty...

I monetę już biją w tym grodzie nad Narwią 
(tu mówiący urwał – zwilżył gardło winem)
sednem  sprawy – jest półsta pustych  stai**
- między knyszyńskim grodem... no i Tykocinem.

W linii prostej przez łąki kiedy sypiesz groble,
Rzeczpospolitej kształty wywrócisz na nice
-  Króla wielki ma zamysł – połączyć te miasta
I z Krakowa– przenieść – tamże to stolicę...!

Szmer niczym syk żmii przepełznął nad stołem
ktoś kubek cynowy gniótł w garści ze złości:
Niedoczekanie! Tron Jagiellonów w Tykocinie stanie
...a Kraków będzie – signum  prowincjonalności.

Tam Górnicki sposobi królewską książnicę,
tam już August słać kazał wawelskie arrasy
czas na larum uderzyć w dzwon starego króla!
O małopolscy bracia (!) –  złe nam idą czasy..!

Sprawy zaszły daleko i nie sztuka biadać
(tu z ręki mówcy krwawo błysnął brylant)
myśl Machiavellego*** zna wszak nasz konwektyl!
Wara od Wawelu! Nie damy stolicy – het – do Tykocina!!!

Uczył mnie Niccolo` - „cel uświęca środki”
remedium musi być skuteczne jak i odpowiednie:
skoro spiritus movens „Tykocina”jest – Barbara
- znajdzie się i trucizna na litewską wiedźmę****!.!

I na dwór Habsburgów wtóre – posłać swaty
da się króla przekonać w dynastycznym celu***
zapomni o Tykocinie – żałoba mu minie
i wszyscy ostaniemy razem – na Wawelu...

To nie król – malowany...On ma silną wolę...
ozwał się jeden przezorny śród tej zgrai łotrów –
w ciszy głos puszczyka zahuczał – memento:
To i Zygmunta Augusta – trzeba będzie otruć******..! 

* - komięga – rzeczna duża łódź do transportu towarów

** - staje – staropolska miara długości – 134 m

*** - Niccolò di Bernardo dei Machiavelli (1469 – 1527) – autor „Księcia” – gdzie zawarł wskazówki dla pełniących władzę  zawierając tam tezę główną o oddzieleniu polityki od moralności. Cel uświęca środki...

**** - tak wielmoże krakowscy i niechętne otoczenie króla – nazywało Barbarę Radziwiłłównę.  Zmarłą w 1551r. Podejrzewano otrucie.

***** - król nie miał męskiego potomka z pierwszą i drugą żoną

****** - król Zygmunt August zmarł w Knyszynie 7.07.1572r.