Słaby I kwartał w naszym handlu zagranicznym

Z ogłoszonych w tym tygodniu danych GUS wynika, że w I kwartale br. nasz eksport, jak i import odnotowały spadki w porównaniu z I kwartałem ub. roku. I to zarówno w przeliczeniu na złote (tu procentowo spadki były największe), jak i na euro i dolary USA. Winę za ten stan rzeczy ponosi wciąż utrzymująca się dekoniunktura u naszych głównych partnerów handlowych, w tym zwłaszcza w Niemczech.
Na początek przytoczmy podstawowe dane.
Według GUS obroty towarowe handlu zagranicznego w styczniu - marcu br. wyniosły w cenach bieżących 376,8 mld zł w eksporcie oraz 361,7 mld zł w imporcie. Dodatnie saldo ukształtowało się tym samym na poziomie 15,1 mld zł. Natomiast w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. eksport spadł o 12,4%, a import o 12,8%.
Z kolei eksport wyrażony w dolarach wyniósł 94,5 mld USD, a import 90,7 mld USD – oznacza to spadek odpowiednio w eksporcie o 3,6%, a w imporcie o 4,1%. Dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 3,8 mld USD. Eksport wyrażony w euro wyniósł 86,8 mld euro, a import 83,3 mld euro (spadł odpowiednio w eksporcie o 4,9%, a w imporcie o 5,4%). Dodatnie saldo wyniosło tym samym 3,5 mld euro.
Co również istotne, w I kwartale br. w obrotach towarowych w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. odnotowano spadki we wszystkich sekcjach towarowych zarówno w eksporcie jak i w imporcie.
Przy czym w eksporcie spadek (na poziomie średnio od kilkunastu do ponad 20%) dotyczył m.in. paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych, surowców niejadalnych z wyjątkiem paliw, chemikaliów i produktów pokrewnych, maszyn i urządzeń transportowych, żywności i zwierząt żywych, olejów, tłuszczy, wosków zwierzęcych i roślinnych, napojów i tytoniu oraz różnych wyrobów przemysłowych. 
Z kolei w imporcie spadki (na poziomie od kilku do ponad 30%) zanotowano m.in. w paliwach mineralnych, smarach i materiałach pochodnych, w olejach, tłuszczach, woskach zwierzęcych i roślinnych, w surowcach niejadalnych z wyjątkiem paliw; chemikaliach i produktach pokrewnych: żywności i zwierzętach żywych; maszynach i urządzeniach transportowych; napojach i tytoniu oraz w różnych wyrobach przemysłowych.
Według GUS największy udział w eksporcie ogółem Polska ma z krajami rozwiniętymi –  86,3% (w tym UE 73,8%), a w imporcie z krajami rozwiniętymi – 66,8% (w tym UE 54,9%). Natomiast najmniejszy udział odnotowano z krajami Europy Środkowo-Wschodniej, który w eksporcie ogółem wyniósł 5,2%, a w imporcie 2,1%.
Znamienne, iż udział Niemiec, wciąż naszego partnera nr 1 w handlu zagranicznym, w eksporcie zmniejszył się w porównaniu z I kwartałem 2023 r. o 1,5 p. proc. i wyniósł 27,2%. Warto dodać, że jeszcze przed kilku laty udział ten sporo przewyższał 30%. Jedynie w imporcie wzrósł o 0,3 p. proc. i stanowił 20,3%. Co przy tym istotne dodatnie saldo w wymianie handlowej z naszym zachodnim sąsiadem wyniosło 29,0 mld zł (7,3 mld USD, 6,7 mld euro) wobec 40,4 mld zł (9,2 mld USD, 8,6 mld euro) w I kw. 2023 r.
Jak zaznacza w swoim komentarzu Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej, warto zwrócić uwagę na „wyniki sprzedaży do Francji (5,5 mld euro, spadek o 5,8%), Włoch (4,1 mld euro, spadek o 2,8%), Holandii (4,0 mld euro, spadek o 0,7%), Hiszpanii (2,5 mld euro, spadek o 0,6%) i na Słowację (2,2 mld euro, spadek o 17,5%)”.  
Soroczyński zwraca także uwagę na fakt, że „lepiej w zakresie dynamik prezentują się dla pierwszych trzech miesięcy roku 2024 wyniki eksportu wypracowane z krajami wysokorozwiniętymi spoza UE (10,8 mld euro – poziom wyższy niż przed rokiem o 4,6%) np. do Wielkiej Brytanii (4,7 mld euro - wzrost o 7,3%) i do USA (2,9 mld euro - wzrost o 7,4%)”.
Soroczyński podkreśla także fakt, że w I kw. br. w wymianie towarowej odnotowana została nadwyżka sięgającą 3,5 mld euro – o taką wartość był wyższy łącznie nasz eksport w porównaniu z importem. - Wypada jednak podkreślić, że wyniki z poszczególnymi krajami czy grupami krajów były mocno zróżnicowane – pisze dalej główny ekonomista KIG. W przypadku Niemiec osiągnęliśmy nadwyżkę na poziomie 6,7 mld euro. Zaś „z pozostałymi krajami strefy euro wypracowaliśmy nadwyżkę w kwocie 7,5 mld euro. Z krajami UE pozostającymi poza strefą euro osiągnięta została nadwyżka w wysokości 4,1 mld euro. W przypadku krajów wysokorozwiniętych spoza UE wypracowana nadwyżka wyniosła 1,0 mld euro - zaznacza.
Natomiast z krajami Europy Środkowej i Wschodniej w wymianie handlowej osiągnęliśmy nadwyżkę na poziomie 2,8 mld euro. „Deficyt notujemy natomiast w przypadku wymiany z krajami rozwijającymi się –18,5 mld euro (oczywiście głównie za sprawą deficytu w wymianie z Chinami)” - dodaje ekspert.