Eksperci o kontrakcie gazowym z Rosją

1. W ostatnią środę w Szkole Głównej Handlowej odbyła się konferencja poświęcona bezpieczeństwu energetycznemu naszego kraju zorganizowana przez Instytut Kościuszki i Katedrę Bezpieczeństwa Międzynarodowego SGH. Zasadniczą jej częścią jej częścią była debata o zapomnianym już trochę kontrakcie gazowym z Rosją.
Wcześniej wypowiadali się na ten temat głównie politycy (do których i ja się nieskromnie zaliczam) więc ci reprezentujący rząd Premiera Tuska, a także ci temu rządowi sprzyjający, zwracali uwagę na same dobre strony tego kontraktu w tym szczególnie na stabilne zaopatrzenie w gaz naszego kraju na długie lata.
Ci krytyczni wobec rządu podkreślali uzależnienie na lata od jednego dostawcy, najwyższe ceny zakontraktowanego gazu ze wszystkich klientów Gazpromu, rezygnację z zysków na przesyle i oddanie władzy w EuRoPol Gazie Gazpromowi.
Debata na ten temat zresztą była niezwykle utrudniona bo brakowało szczegółów zarówno kontraktu podpisanego przez Gazprom i PGNiG jak i towarzyszącej kontraktowi umowy międzyrządowej podpisanej przez wicepremierów Sieczina i Pawlaka. Ba tych szczegółów rząd nie przedstawił nawet w Sejmie podczas wywołanej przez PiS debaty na ten temat. Teraz dopiero powoli dowiadujemy się przynajmniej o niektórych z nich.
2. Zabierający w debacie głos były doradca Premiera Tuska ds. bezpieczeństwa energetycznego podkreślał szczególnie, że wymuszenie przez Gaz-System obecnego zarządcę Gazociągu Jamalskiego usługi wirtualnego rewersu zwrotnego z Zachodu do Polski jest prawdziwym otwarciem rynku gazowego w Polsce.
Zwrócił jednak uwagę, że te obecne rozwiązania mogą wyglądać zupełnie inaczej, po wejściu w życie unijnych regulacji w postaci tzw. III pakietu energetycznego. Jeżeli byśmy wdrożyli ten pakiet w wersji , która pozwala właścicielowi gazociągu być jego operatorem to EuRoPol Gaz a szczególnie jego udziałowcy rosyjscy będą chcieli wrócić do wcześniej obowiązujących rozwiązań.
W tym miejscu należy przypomnieć, ze tylko zaangażowanie Komisji Europejskiej w negocjacje naszego kraju z Gazpromem i groźba zablokowania kontraktu przez UE spowodowało pojawienie się Gaz-Systemu jako operatora. Woźniak ujawnił, że w podpisanej umowie międzyrządowej, Polska zobowiązała się wręcz do przywrócenia EuRoPol Gazu jako operatora gazociągu jeżeli tylko będą na to pozwalały regulacje unijne. W III pakiecie energetycznym prawdopodobnie pojawi się taka możliwość więc to co teraz uważa się w tym kontrakcie za sukces (wirtualny rewers), pryśnie jak bańka mydlana.
3. Z kolei Jan Staniłko z Instytutu Sobieskiego zwrócił uwagę, że zachowania i decyzje rządu Tuska tworzą wrażenie jakby nasz kraj chciał się zaopatrywać w gaz tylko w Rosji. Wypunktował słabości zawartego kontraktu: oddanie Rosjanom kontroli nad gazociągiem, zamianę zaległych opłat za przesył gazu na rabat w cenie kupowanego gazu tylko rabat jest kilkakrotnie mniejszy od sumy zaległych opłat ( mimo że ich część zasądził na rzecz EuRoPol Gazu arbitrażowy sąd w Moskwie), wreszcie „wiszenie” całego zaopatrzenia w gaz na aneksowanym starym kontrakcie jeszcze z początku lat 90-tych, podczas gdy pozostałe kraje zawierały z Gazpromem nowe umowy nawiązujące zapisami do tego co współcześnie dzieje się na rynku gazowym.
Z kolei Mariusz Ruszel ekspert Instytutu Kościuszki zwrócił uwagę, że kontrakt gazowy przynosi więcej korzyści Rosji i ,że podłączenie się innych dostawców gazu do jamalskiej rury jest iluzją bo 90% jej pojemności wykorzystują Rosjanie przesyłając gaz na Zachód a pozostałe 10% wysyłając gaz do Polski. W związku z tym żadna dodatkowa ilość gazu nie zostanie nią więc przesłana.
Podkreślił sukces Rosji, która ta tyle powiększyła swoją władzę w EuRoPol Gazie, że bez niej zgody spółka nie jest w stanie podjąć żadnej strategicznej decyzji. Klincz we władzach będzie przenosił problemy na płaszczyznę międzyrządową a tutaj jesteśmy słabsi od Rosjan.
Widać wyraźnie, że wcześniejsze zastrzeżenia do kontraktu gazowego zgłaszane przez polityków PiS potwierdzają teraz eksperci , nawet ci doradzający wcześniej rządowi. Czy to co się stało w sprawie kontraktu gazowego z Rosją ma jakiś związek z tym o czym pisałem wczoraj? Na razie to pytanie pozostaje bez odpowiedzi.