Wyraźne obniżenie poziomu długu publicznego i kosztów ...

Wyraźne obniżenie poziomu długu publicznego i kosztów jego obsługi o blisko 50%

1. W tych dniach ministerstwo finansów opublikowało komunikat, z którego wynika, że w ciągu ostatnich 3 lat, nastąpiło bardzo wyraźne obniżenie poziomu długu publicznego w relacji do PKB (w roku 2017 również nominalnie), ale co niezwykle ważne dla wydatków z budżetu państwa, także kosztów jego obsługi.

Z komunikatu wynika, że dług publiczny w relacji do PKB zmalał z poziomu 54,2% na koniec 2016 roku do 50,6% w na koniec 2017 roku i według prognozy ma spaść do poziomu 49,2% na koniec 2018 roku, jeżeli jednak deficyt budżetowy będzie wyraźnie niższy od planowanego do dług publiczny w relacji do PKB spadnie zdecydowanie poniżej 49%.

Jak wynika także z danych ministerstwa finansów bardzo wyraźnie spadają także koszty obsługi długu publicznego, jeszcze w roku 2013 wynosiły one 40,5 mld zł co stanowiło wtedy aż 15% wszystkich wydatków budżetu państwa (wydatki te wyniosły 271 mld zł), a w roku 2018 wyniosą tylko 28 mld zł tj. 9,2% wszystkich wydatków budżetu państwa (wydatki te mają wynieść 302 mld zł).

Tak wyraźne obniżenie kosztów obsługi długu publicznego z jednej strony wynika z spadku poziomu długu publicznego w relacji do PKB, z drugiej strony z wyraźnego obniżenia oprocentowania papierów wartościowych (obligacji i bonów), które emituje Skarb Państwa dla jego obsługi.

2. Przypomnijmy, że na początku listopada Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) opublikował komunikat, z którego wynika, że deficyt sektora finansów publicznych na koniec 2018 roku w Polsce nie przekroczy 0,3% PKB, a w konsekwencji dług publiczny spadnie poniżej 50% PKB.

Oznacza to, że zdaniem MFW, deficyt ten zostanie obniżony w tym roku o ponad 1 pkt. procentowy w stosunku do rekordowego roku 2017 kiedy to wyniósł 1,4% PKB i także był najniższy od wielu lat.

Jednocześnie MFW przewiduje znaczne ograniczenie tzw. deficytu strukturalnego tj. deficytu uwzględniającego wpływ cyklu koniunkturalnego do najniższego w historii poziomu wynoszącego 1,25% PKB.

Jak podkreślił MFW, tak znacząca poprawa sytuacji w sektorze finansów publicznych jest możliwa mimo znaczącego wzrostu wydatków budżetowych w 2018 roku na cele społeczne w tym przeznaczenie blisko 24 mld zł na program Rodzina 500 plus i około 10 mld zł w związku z obniżeniem wieku emerytalnego.

3. Także według ministerstwa finansów realizacja budżetu państwa za 2018 rok potwierdza, że możliwe jest, aby deficyt sektora finansów publicznych za ten rok był niższy od 1% PKB, a to oznaczałoby, że Polska zbliży się do tzw. średniookresowego celu budżetowego 1% PKB w ujęciu strukturalnym (a więc po eliminacji wpływu koniunktury na poziom dochodów i wydatków budżetowych), wynikającego z unijnego paktu fiskalnego.

Jak podał, bowiem ostatnio wiceminister Leszek Skiba w odpowiedzi na interpelację poselską, dochody podatkowe w roku 2018 znacząco przekroczą kwotę zaplanowaną w budżecie, niższe będą także wydatki od tych planowanych, w konsekwencji deficyt budżetu państwa na koniec roku będzie spadnie poniżej 50% planowanego, czyli najprawdopodobniej będzie wyraźnie niższy od 20 mld zł (deficyt budżetowy zaplanowano na poziomie 41,5 mld zł).

Niższe jest także wykonanie wydatków na przykład w zakresie dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS zrezygnował do września z 8 mld zł dotacji do FUS, a do końca roku ta kwota będzie jeszcze wyższa), wyraźnie niższe są także koszty obsługi długu publicznego, do września o 7,5 mld zł (na skutek spadku oprocentowania polskich obligacji, spowodowanego coraz lepszymi ocenami polskiej gospodarki i finansów publicznych przez agencje ratingowe).

W konsekwencji wyraźnie niższe będzie wykonanie planowanego deficytu budżetowego przełoży się także na niższy niż planowano deficyt sektora finansów publicznych i dług publiczny w relacji do PKB.

Jeżeli okaże się także na koniec 2018 roku, że finanse sektora samorządowego będą zrównoważone, to prognoza MFW dotycząca deficytu całego sektora finansów publicznych, może okazać się trafna.