Koniec OFE w Polsce?

1. Wczoraj w „Dzienniku Gazecie Prawnej” pojawiły się informacje pochodzące z ZUS, że w ciągu pierwszych 11 dni kwietnia wpłynęło zaledwie 18,5 tys. oświadczeń ubezpieczonych o pozostaniu w którymś z Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE).
Średnio dziennie składano więc około 1,6 tysiąca takich deklaracji i gdyby takie tempo utrzymało się przez cały okres do końca lipca tego roku, do którego to terminu mają się zdecydować ubezpieczeni w OFE, to Funduszach zostałoby zaledwie 1,5% dotychczasowych uczestników czyli około 200 tysięcy ubezpieczonych (wszyscy ci którzy deklaracji o pozostaniu w OFE nie złożą automatycznie są przenoszeni do ZUS).
Rząd Tuska w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy szacował, że w OFE może zostać około 6,5 mln ubezpieczonych (na około 14 mln wszystkich uczestników), a same OFE szacowały, że może to być od 2,5 do 4 mln ubezpieczonych.
2. Przypomnijmy tylko, że nowelizacja ustawy o funduszach emerytalnych przegłosowana przez koalicję Platformy i PSL-u w grudniu poprzedniego roku i podpisana prze prezydenta Komorowskiego, wprowadziła możliwość wyboru przez ubezpieczonych w OFE, czy chcą w tych Funduszach pozostać czy też przenieść 2,92% od swojego wynagrodzenia brutto do ZUS.
W rzeczywistości tylko ci, którzy będą chcieli tę część swojej składki pozostawić w OFE, będą musieli wypełnić stosowne oświadczenie w okresie 4 miesięcy (od 1 kwietnia do 31 lipca), ci którzy tego nie zrobią zostaną automatycznie przeniesieni do ZUS.
Decyzję tę, będzie można zmieniać pierwszy raz w tym samym okresie 4 miesięcy w 2016 roku, a później już regularnie co 4 lata.
Tak naprawdę chodzi wprawdzie „tylko” o około 15% naszej składki emerytalnej (cała składka emerytalna stanowi 19,52% wynagrodzenia brutto) ale decyzja może być brzemienna w skutki ponieważ OFE po przeprowadzonych przez koalicję Platformy i PSL-u zmianach, stały się funduszami wysokie ryzyka.
3. OFE po umorzeniu 150 mld zł obligacji skarbowych i zakazie inwestowania w nie w najbliższych latach, jak już wspomniałem, stały się funduszami wysokiego ryzyka, bowiem większość ich aktywów to teraz akcje (2014 roku nie mniej niż 75% aktywów musi być ulokowane w akcjach, przy czym ten poziom będzie zmniejszany w kolejnych latach).
Nie ma chyba na świecie funduszu emerytalnego, który świadomie miałby taką strukturę aktywów ( przyjmuje się, że akcje w takim funduszu powinny stanowić od 20 do 40% aktywów), co oznacza, że rząd Tuska „zafundował”, tym którzy w OFE pozostaną przynajmniej przez najbliższe lata, naprawdę „grę na giełdzie o ich przyszłą emeryturę”.
Z tych wszystkich powodów jak się wydaje należy wybrać ZUS i ja na przykład go wybrałem już w 1998 roku, nie decydując się już wtedy na oszczędzanie w OFE, a blisko 15 lat ich funkcjonowania tylko prawidłowość tej decyzji potwierdziło.
Ale taki sposób nowelizacji ustawy o funduszach emerytalnych dokonany przez rząd Tuska, niestety najprawdopodobniej przyniesie w przyszłości roszczenia odszkodowawcze zarówno samych niezadowolonych ubezpieczonych (już obecnie wpływają ich pozwy zbiorowe) ale być może także właścicieli OFE czyli PTE.
4. Jeżeli taka tendencja w składaniu deklaracji o pozostaniu w OFE się utrzyma, to roczne wpływy składki do Funduszy zmaleją do kilkuset milionów złotych, co przy jednoczesnej realizacji zasady tzw. suwaka (przekazywanie całości składek do ZUS tych ubezpieczonych w OFE, którzy w ciągu najbliższych 10 latach przejdą na emeryturę), oznacza konieczność wyprzedaży aktywów, ponieważ zobowiązania wobec ZUS będą przewyższały bieżące wpływy ze składek.
Fundusze oczywiście cały czas zarabiają (nawet przy minimalnych wpływach składki), ponieważ pobierają opłaty za zarządzanie całymi aktywami (miesięcznie do 0,05%) ale przy tak niskim zainteresowaniu ubezpieczonych ich przyszłość w Polsce staje pod poważnym znakiem zapytania.