Kościoły nie dla świętych? Wawel nie dla zasłużonych?

Zakaz pochówku zmarłych na Skałce i Wawelu, w Świątyni Opatrzności Bożej i kościołach katedralnych chce wprowadzić lewica. Jej projekt zmiany ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych zawierał m.in. niezgodny z polską i katolicką tradycją zakaz chowania zmarłych na terenie świątyń. Sejm odrzucił ten projekt.
Mało kto o tym wie, bo w obszernej depeszy PAP („Sejm odrzucił w piątek poselski projekt zmian w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, który przewidywał m.in. możliwość przechowywania w domach urn z prochami bliskich”) o projektowanym zakazie pochówków w kościołach napisać „zapomniano”.
Zachęcając do lektury pełnego stenogramu z debaty, przytaczam tu kilka smaczniejszych cytatów (do stenogramu prowadzą linki TUTAJ oraz TUTAJ, zaś do informacji o wynikach głosowania – TUTAJ i TUTAJ).

Poseł Sprawozdawca Tomasz Szymański:
… Połączone komisje [Administracji i Cyfryzacji oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej] po przeprowadzeniu pierwszego czytania [7 marca] uznały stosunkiem głosów 19 za, 6 przeciw, przy 0 wstrzymujących się, że [projekt] należy odrzucić w pierwszym czytaniu. …
Chodzi o istotne wady formalne wchodzące w sprzeciw przede wszystkim z ustawą zasadniczą, ale także z innymi ustawami m.in. Kodeksem karnym. Dodatkowo powstały wątpliwości dotyczące konsekwencji prawnych związanych ze zwiększeniem uprawnień Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W przypadku uchwalenia projektu uprawnienia Państwowej Inspekcji Sanitarnej przekroczyłyby uprawnienia organów ścigania. Kolejnym argumentem było obalenie tradycji dotyczącej pochówku zmarłych, która od wieków funkcjonuje w naszej kulturze. …
 
Poseł Jacek Brzezinka (PO):
… wątpliwości dotyczące zgodności … przede wszystkim z określoną w art. 2 konstytucji zasadą demokratycznego państwa prawa. W szczególności … zmiany drugiej, w ramach której wprowadza się m.in. definicje ponad 20 pojęć, takich jak: zwłoki, szczątki, prochy, trumna czy urna. Pojęcia te są pojęciami elementarnymi, których zgodnie z zasadami prawidłowej legislacji w systemach prawnych z reguły się nie definiuje, bo są to pojęcia zrozumiałe w danej kulturze i danym języku. …
 
[przedstawiciel wnioskodawców] poseł Marek Balt (SLD):
… dlaczego ktoś został pochowany tak, a nie inaczej, dlaczego nie zapytano odpowiednich instytucji państwa o pewne zgody, dlaczego funkcjonariusze, wysocy funkcjonariusze państwa są chowani niezgodnie z obowiązującym prawem w miejscach do tego kompletnie nieprzeznaczonych. Tego typu sprawy powinny być uregulowane w polskim prawie. …
 
Poseł Jacek Sasin (PiS):
… projekt ten ma charakter ideologiczny i zmierza do tego, aby obalić utrwalone od wieków tradycje dotyczące pochówku zmarłych. … proponowany zapis art. 6a przewiduje bardzo kategorycznie, że groby mogą znajdować się tylko na cmentarzach. Taki zapis godzi w praktykowaną od stuleci w Polsce tradycję dokonywania pochówku w obiektach sakralnych. … [projekt dopuszcza] rozsypywanie [prochów zmarłych] na tzw. polach pamięci czy też przechowywanie w urnach w warunkach domowych. Te zapisy muszą budzić uzasadnione wątpliwości co do zagwarantowania poszanowania godności osoby zmarłej oraz moralności publicznej, przedłożony projekt nie gwarantuje bowiem skutecznego wyegzekwowania przepisów … art. 12a ust. 5 … mówi: Zabronione jest przechowywanie prochów ludzkich, w szczególności: w miejscach służących do przechowywania odpadów, w łazienkach, toaletach, ustępach, w pomieszczeniach kuchennych, w spiżarniach, w piwnicach, w garażach, w pomieszczeniach magazynowych i w pomieszczeniach przeznaczonych dla dzieci do ukończenia 13. roku życia na cele sypialne, edukacyjne lub rekreacyjne, wreszcie w miejscach znajdujących się w pobliżu legowisk zwierząt. … brak … mechanizmu kontrolowania, czy te zakazy będą rzeczywiście przestrzegane, wskazanie bowiem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jako organu kontrolującego przestrzeganie powyższych przepisów tworzy fikcję prawną, gdyż [inspekcja] nie posiada instrumentów do rzetelnego wykonywania tego zadania. …
 
Poseł Dariusz Cezar Dziadzio (RuPa):
… Warto tu wspomnieć o opiniach przedstawicielki Kościoła Katolickiego Mariawitów, która stwierdziła, że przechowywanie urn z prochami w domach mieszkalnych nie mieści się w naszej kulturze, czy sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski, który wnosi o odrzucenie projektu w całości. … Ustawa precyzuje …, że groby ziemne, murowane, urnowe, kolumbaria oraz pola pamięci mogą znajdować się wyłącznie na cmentarzach. To w znacznym stopniu likwiduje coraz częstszy proceder chowania zwłok w kościołach … Być może i ten przepis jest przyczyną emocjonalnego traktowania tego projektu ustawy. ...
 
Poseł Krystyna Ozga (PSL):
… Projekt … wychodzi naprzeciw dziwnym trendom i oczekiwaniom tych, którzy chcieliby burzyć utrwalony porządek i szacunek do osoby ludzkiej po śmierci. W projekcie proponuje się wprowadzenie obyczajów nieznanych polskiej cywilizacji. Błędem byłoby dopuszczenie przechowywania prochów ludzkich w domu lub ich rozsypywanie. … Używanie w projekcie ustawy takich terminów, jak łazienki, toalety lub ustępy, gdzie zabronione byłoby przechowywanie prochów ludzkich, nawet jeśli zostało użyte w dobrej intencji, samo w sobie jest złe i odrażające. Wskazuje też na realne zagrożenie dla czci i pamięci zmarłych. … Nasze obawy budzi też fakt nałożenia na Państwową Inspekcję Sanitarną obowiązku kontroli lokali, w których przechowywane byłyby urny z prochami ludzkimi. Państwowa Inspekcja Sanitarna powinna być wówczas wyposażona w dodatkowe kompetencje, w tym do wchodzenia do prywatnych domów w celu weryfikacji oświadczeń i kontroli. Zastanawiamy się, czy uprawnienia te nie przekroczyłyby uprawnień organów ścigania.
 
Poseł Kazimierz Ziobro (SP):
… w art. 7 pkt 1–4 przewiduje się po upływie 20 lat możliwość ponownego pochówku w grobie ziemnym, murowanym, jednoosobowym. Pojawia się w tym miejscu pytanie o powód przyjęcia takiego kryterium czasowego. Czy chodzi tylko o dochody właściciela bądź administratora cmentarza? Przecież w tradycji polskiej czczenie zmarłych, że tak powiem, trwa nieco dłużej niż 20 lat, ponadto nie każdy umiera w starczym wieku. Kolejną kwestią jest to, co stanie się ze szczątkami osoby pochowanej wcześniej. … W pełni utożsamiamy się z argumentacją przytoczoną przez klub Prawa i Sprawiedliwości, jak również Polskiego Stronnictwa Ludowego. Nie będę jej powielał. …
 
[przedstawiciel wnioskodawców] poseł Marek Balt (SLD):
… W styczniu wyrokiem sądu powszechnego ukarano jednego księdza, który pochował swojego poprzednika na plebanii. … Mam korespondencję z głównym inspektorem sanitarnym, który twierdzi, że osoby zostały pochowane w Świątyni Opatrzności Bożej bez konsultacji z głównym inspektorem sanitarnym i z miejskim inspektorem sanitarnym. Taka korespondencja nie miała miejsca w przypadku innych tego typu pochówków. …
 
Poseł Henryk Siedlaczek (PO):
… Czy faktycznie pomieszczenia przeznaczone dla dzieci powyżej 13. roku życia, ale poniżej pełnoletności, są odpowiednimi miejscami do przechowywania urn? … W samym założeniu projekt ustawy budzi sprzeciw. Wydaje się, iż służy jakimś dziwnym trendom. Tak w ogóle jaki to ma sens i jakim regulacjom ma służyć ten projekt?
 
Poseł Jacek Sasin (PiS):
… jeśli byłoby rzeczywiście tak, jak [twierdzi poseł Balt], to po co chcecie wprowadzać tak kategoryczny zapis mówiący o tym, że pochówek ma być dokonywany tylko i wyłącznie na cmentarzu? Pana argumentacja o pochówku dokonanym w miejscach sakralnych, konkretnie w Świątyni Opatrzności Bożej, że odbył się bez konsultacji z głównym inspektorem sanitarnym, nie wyklucza więc, że po konsultacji ten pochówek mógłby nastąpić, nawet jeśli wziąć za prawdziwą pana argumentację.
… jak technicznie państwo wyobrażacie sobie dokonywanie inspekcji w domach osób, które będą przechowywać urny z prochami. Czy to mają być jakieś naloty inspektorów sanitarnych, którzy będą wchodzić do domów bez ostrzeżenia, wyważać drzwi? Z tego, co rozumiem, urna może zostać przeniesiona, jeśli więc będzie to zapowiedziana kontrola, to będzie przecież można z miejsca zabronionego przenieść ją w miejsce niezabronione. Dlatego, jak rozumiem, planujecie państwo jakieś niezapowiedziane, być może nocne, naloty na domy, w których będą te kontrole dokonywane. Chciałbym dopytać, jak konkretnie widzicie państwo wykonywanie tych obowiązków, które chcecie nałożyć na inspektorów sanitarnych.
… Jak państwo zamierzacie uregulować problem taki oto że żadna z osób wskazanych przez was w ustawie nie będzie zainteresowana przejęciem urny? Co wtedy się z tą urną stanie? Jak zamierzacie uregulować to ustawowo, zapewnić, że te prochy nie zostaną zbezczeszczone?
 
[przedstawiciel wnioskodawców] poseł Marek Balt [SLD]:
… jak technicznie miałoby być dokonywane sprawdzanie. My wskazaliśmy w naszym projekcie inspekcję sanitarną. Być może to, co proponował poseł Dziadzio, byłoby też rozwiązaniem: że to jednak gmina, jako instytucja, która jest też odpowiedzialna za pochówki. … Na jakiej podstawie miałaby się odbywać kontrola w mieszkaniach, w których są przechowywane popioły zmarłych w urnach? A choćby na takiej zasadzie, że jeżeli ktoś przechowuje te popioły, a przychodzi do niego bliska osoba lub w normalny sposób przychodzi sąsiad na rozmowę towarzyską i widzi, że te prochy, te popioły są przechowywane w miejscu niegodnym, to może o tym powiadomić odpowiedniego inspektora sanitarnego, wtedy są podstawy – a choćby osoba bliska, choćby dzieci zmarłego, którego żona na przykład przechowuje te prochy w miejscu niegodnym. …
 
Poseł Sprawozdawca Tomasz Szymański:
… pan [poseł Bal doskonale] zna opinię prawną Biura Analiz Sejmowych, pana dr. Boska, która jednoznacznie wskazuje na ewidentne wady formalne uniemożliwiające przyjęcie tego projektu ustawy jako niezgodnego z konstytucją. … emocje wyznaniowe nie zawładnęły komisją, która w tak jednoznaczny sposób oceniła projekt, ponieważ kluczowe dla oceny projektu w pierwszym czytaniu były wyłącznie względy merytoryczne. … należy pracować nad nowym projektem ustawy [o cmentarzach i pochówku zmarłych], ponieważ ustawa z 1959 r. w żadne sposób nie odpowiada kryteriom społecznym i czasom, w których żyjemy …
 
Poseł Krystyna Pawłowicz (PiS):
… Dlaczego, skoro na całym świecie można chować zmarłych poza cmentarzami, projektodawcy tego zakazują? Jest to kierunek wynikający oczywiście z obsesji antyklerykalnej i antypolskiej, wkracza też to w kompetencje kościołów i stare polskie tradycje chowania niektórych zmarłych w świątyniach. … ustawodawca nie jest od wprowadzania tego rodzaju zakazów i nakazów. … Państwo po prostu nie pogodziliście się z tym, że para prezydencka została pochowana na Wawelu. … wnosiliście różnego rodzaju skargi i tutaj mamy tak jakby wnioski z tej waszej działalności, nieudanej zresztą. Żądacie … aby wolno było chować tylko na cmentarzach …, co oczywiście wkracza w kompetencje kościołów, w chowanie w świątyniach. Jest to oczywiście antyklerykalne, antypolskie. ...
Drugie pytanie... Środowiskom lewackim nie udało się w Sejmie z homozwiązkami, więc teraz czepiają się wieka trumny. Ale na tym też polegną. Nie można tylnymi drzwiami przez ustawę o cmentarzach i zmarłych wprowadzać do systemu prawa homozwiązków … państwo przed dziećmi, przed wstępnymi stawiacie osoby pozostające w trwałym faktycznym wspólnym pożyciu, nie interpretując, nie tłumacząc, wiedząc, że te dwa projekty ustaw przepadły w Sejmie. Tym sposobem, nie zawierając słownika, w uzasadnieniu tłumaczycie, że w razie wątpliwości to jest taka relacja, w ramach której posiada się wspólny kredyt, wspólne mieszkanie albo wspólny samochód. Czepiacie się trumny, żeby tą drogą wprowadzić homozwiązki. Polegniecie, to wam się nie uda.
 
[przedstawiciel wnioskodawców] poseł Marek Balt [SLD]:
… ustawa jest o cmentarzach, ale ona reguluje bardzo ważną kwestię, a pani nadal po prostu nie próbuje rozumieć tego, w jakim świecie żyjemy i że żyjemy w XXI wieku, a nie za króla Ćwieczka. …