Cała prawda o refundacji leków

1. Od dłuższego czasu w kolejnych interpelacjach do ministra zdrowia, próbuję się dowiedzieć jakie są skutki dla pacjentów wprowadzenia nowej ustawy refundacyjnej.
Idzie jak po grudzie, na razie wiceminister zdrowia poinformował mnie jak wyglądała sytuacja z refundacją w I połowie poprzedniego roku w porównaniu z I połową 2011 roku, a więc przed wprowadzeniem nowych zasad refundacji.
Z odpowiedzi ministra wynika, że pomimo tego iż NFZ wydał na refundację leków w I półroczu 2012 roku o 0,87 mld zł mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego to poziom współpłacenia przez pacjentów się nie zmienił i wynosi 34% (pacjenci kupili mniej leków).
Ponieważ jednak resort odmówił mi przedstawienia danych dotyczących wydatków pacjentów na leki refundowane ale nabywane przez nich na recepty ze 100% odpłatnością, co jest konsekwencją kilku zapisów zawartych w nowej ustawie refundacyjnej (minister poinformował mnie, że nie dysponuje takimi danymi), zwróciłem się z prośbą o takie dane do firmy IMS Health która od kilku lat monitoruje rynek farmaceutyczny w Polsce.
2. Stosowne informacje otrzymałem w ciągu zaledwie 2 tygodni i wynika z nich niezbicie, że to pacjenci ponieśli konsekwencje wprowadzenia nowej ustawy refundacyjnej.
Za leki nierefundowane oraz refundowane wykupione za 100% ceny pacjenci w roku 2012 zapłacili 5,4 mld zł czyli o 0,4 mld zł więcej niż w roku 2011 (w 2011 wydatki pacjentów na te leki wyniosły 5 mld zł).
IMS Health precyzyjnie podaje, że w tej grupie znajdują się także wydatki na leki refundowane kupowane przez pacjentów na recepty ze 100% odpłatnością (konsekwencja zapisów nowej ustawy refundacyjnej) i wyniosły one 0,7 mld zł i wzrosły w porównaniu do roku poprzedniego o 0,2 mld zł (w 2011 roku pacjenci zapłacili za te leki 0,5 mld zł).
Konsekwencją nowej ustawy refundacyjnej jest więc w 2012 roku wzrost współpłacenia pacjentów za leki na receptę (refundowane i nierefundowane) aż o 5,2 punktu procentowego (z 52,5% do 57,7% ), a w przypadku tylko leków refundowanych o 2 punkty procentowe ( z 36,7% w roku 2011 do 38,7% w roku 2012).
Korzystanie więc z „dobrodziejstw” ustawy spowodowało konieczność dodatkowego wydatkowania przez pacjentów w roku 2012 około 0,4 mld zł, podczas gdy jak donosiły media NFZ zaoszczędził na refundacji leków blisko 2 mld zł.
3. Niestety te dane potwierdzają w całej rozciągłości obawy jakie zgłaszał klub Prawa i Sprawiedliwości w czasie prac nad rządowym projektem tej ustawy w 2011 roku i podczas jej nowelizacji na początku 2012 roku.
Przypomnijmy tylko, że ustawa ta uchwalona w maju 2011 roku miała skrzętnie ukryty cel przed opinią publiczną, a w szczególności przed ludźmi chorymi, mianowicie znaczące zmniejszenie środków finansowych przeznaczanych corocznie przez NFZ na refundację leków.
Głównym instrumentem, który miał ograniczać wydatki na leki refundowane, był swoisty bat finansowy na lekarzy, w postaci zwrotu kwot nienależnej refundacji razem z odsetkami ustalonej przez kontrolerów NFZ.
Kontrole te mogłyby być przeprowadzane w ciągu 5 lat od daty wystawienia recepty, a kontrolowane miało być nie tylko uprawnienie pacjenta do leków refundowanych (a więc czy w momencie wizyty u lekarza był on ubezpieczony, a dokładnie czy miał opłaconą składkę zdrowotną) ale przede wszystkim czy przepisany pacjentowi lek podlega refundacji w danej jednostce chorobowej.
Na skutek nacisku środowiska lekarskiego już na początku 2012 roku nowelizacją ustawy kontrole lekarzy pod tym względem przez NFZ, zostały wprawdzie zniesione ale ciągle w ustawie znajdują się zapisy nakazujące lekarzowi przepisywanie z refundacją leku tylko w zastosowaniu w stosunku do jednostki chorobowej na którą lek został w Polsce zarejestrowany.
Po roku funkcjonowania ustawy refundacyjnej, państwo wydaje na refundacje leków wyraźnie mniej, pacjenci wyraźnie więcej, a minister zdrowia odmawia posłom rzetelnej informacji na ten temat.
Państwo Tuska w całej okazałości.