27/28 marca – rocznica aresztowania przywódców „Polski Podzi

W dniach 27 i 28 marca 1945 roku zostali podstępnie zwabieni i aresztowani przez bolszewików przywódcy polskiego państwa podziemnego z szefem Delegatury Rządu wicepremierem Janem Stanisławem Jankowskim, przewodniczącym RJN Kazimierzem Pużakiem i ostatnim komendantem AK generałem „Niedźwiadkiem” Leopoldem Okulickim na czele.
Zgodnie z rozkazem „Burzy” polskie władze cywilne i wojskowe miały obowiązek nawiązania kontaktu z dowództwem sowieckich jednostek wkraczających na teren Polski prezentując się jako przedstawiciele legalnego polskiego rządu rezydującego tymczasowo w Londynie i w związku z tym występując w roli „gospodarzy” w stosunku do sowieckich „gości”. Rozkaz ten został wykonany na obszarze całej Polski zajętej przez armię sowiecką w roku 1944, chociaż komendant Okręgu Białostockiego AK  „Mścisław” /płk Liniarski/ nie ujawnił się osobiście prowadząc rozmowy z sowieckim dowództwem zerwane na skutek oczywistej sowieckiej wiarołomności. Skutki tego rozkazu są powszechnie znane, wszędzie bez wyjątku nastąpiły aresztowania przedstawicieli legalnych władz polskich wraz z daleko posuniętymi represjami w stosunku do wszystkich zaangażowanych w struktury polskiego państwa.
Po wkroczeniu 17 stycznia 1945 roku Sowietów do ruin Warszawy w jej okolicach przebywało w tym czasie całe kierownictwo polskiego państwa podziemnego będąc w kontakcie z dowódcą AK „Niedźwiadkiem”. 
Tak się złożyło, że po ucieczce z obozu przebywałem w Piastowie pod warszawą od połowy grudnia 1944 roku i zostałem zaangażowany przez znajomego kustosza Muzeum Narodowego Jerzego Sienkiewicza do ekipy, która zgodnie z warunkami kapitulacji miała zabezpieczać przed zniszczeniem ocalałe dzieła polskiej kultury.
Jeździliśmy do Warszawy zabezpieczając, co się dało, ale Niemcy wprawdzie dotrzymali umowy w sprawie zabezpieczenia tylko, że zgromadzone dzieła sztuki wywieźli do Niemiec.
Przy okazji tych kontaktów można było uzyskać informacje na temat działań polskich władz podziemnych, z tego źródła a także z kontaktów z Józefem Stemler – Dąbskim dowiedziałem się na temat sondażowych rozmów prowadzonych z Sowietami już w na początku lutego 1945 roku.
Dla mnie po doświadczeniach z sytuacji na Kresach, a także wobec faktu przekształcenia PKWN w „tymczasowy rząd” jakiekolwiek rozmowy z Sowietami były zupełnie niemożliwe, poza ewentualnym nawiązaniem ponownych stosunków Sowietów z rządem polskim w Londynie.
Pozostaje zagadką jak wytrawni i doświadczeni politycy polscy dali się nabrać na podstęp czekisty Sierowa. Trzeba było, albo kontynuować Burzę i kolejno ujawniać władze regionalne, albo w przypadku zrezygnowania z Burzy, na co zdecydował się „Niedźwiadek”, nie ujawniać się pozostawiając decyzję w sprawach stosunków z Sowietami rządowi w Londynie.
Ponadto zaistniało budzące nieufność naruszenie formalne bolszewickiego „zaproszenia”. Zaproszenie członków prawowitego rządu mogło nastąpić wyłącznie przez rząd sowiecki przy uzyskaniu pełnomocnictwa do rozmów ze strony premiera w Londynie. Wszystko to musiało być dokonane jawnie z powiadomieniem aliantów.
Tymczasem skorzystano skwapliwie z zaproszenia „w tajnym trybie” nieznanego „generała Iwanowa” i to rzekomo w imieniu dowódcy frontu marszałka Żukowa.
Wszystko to śmierdziało z daleka oczywistą prowokacją i nie wolno było się na to zgodzić. Niestety poza Okulickim, który zorientował się w podstępie pozostali członkowie władz nie tylko, że dali się skusić, ale jeszcze wśród niektórych, a szczególnie ludowców zaistniała swoista „przepychanka” byleby się dorwać do rozmów. Bolszewicy całkiem za darmo dostali prezent w postaci rozbicia polskiego państwa na terenie kraju i ponadto urządzenia pokazowego procesu, w którym zadrwili sobie z aliantów wykorzystując przy okazji załamanie kilku podsądnych. Zabrakło solidarnej postawy odmawiającej prawa „sądowi” w Moskwie sądzenia członków polskiego rządu i parlamentu.
Nie znając dokładnie przebiegu śledztwa trudno jest wyrokować o postawie oskarżonych i to wymaga odrębnego omówienia. Natomiast powinnością tych, którzy zdecydowali się na „rozmowy” w tak poniżających i budzących oczywiste podejrzenia o zdradę warunkach, było przygotowanie się na wszelką ewentualność i jeżeli ktoś z nich nie czuł się na siłach sprostać warunkom najgorszego rozwiązania powinien był odmówić udziału w tym przedsięwzięciu.
 
Podstępne porwanie, aresztowanie i następnie bezprawne osądzenie przedstawicieli legalnych polskich władz wystawia haniebne świadectwo Sowietom, ale przecież ani ówcześni władcy bolszewickiego imperium, ani ich współcześni następcy tym się nie przejmują poczytując sobie za sukces zarówno udane oszustwo jak i pastwienie się nad ofiarami doprowadzając do męczeńskiej śmierci wicepremiera rządu RP Delegata Rządu na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego i ostatniego Komendanta Głównego Armii Krajowej „Niedźwiadka” Leopolda Okulickiego.
Do dzisiejszego dnia nikt za tę zbrodnię nie przeprosił w formie, która może być przyjęta przez Naród Polski.