Coryllus - w poszukiwaniu kamienia filozoficznego

  Nie chodzi tu o kamień filozoficzny, o jakim marzyli dawni alchemicy.  Do niego ma Coryllus stosunek bardzo sceptyczny.  W swojej najnowszej książce "Baśń jak niedźwiedź  Polskie historie  Tom II" pisze na str 225: "Po co to całe przedstawienie z tynkturą i kamieniem filozoficznym?  W cesarstwie było dość złota, a dodatkowo przywożono je z Ameryki.  Kto wpadł na pomysł, by je jeszcze wytwarzać? (...) Wszystkie tropy dotyczące tajemnej wiedzy prowadzą wiec ku tronom i bankom.".  Nasz pisarz stara się znaleźć inną magiczną formułę, a mianowicie "klucz do historii" - jakiś jeden, ukryty głęboko czynnik, który sprawił, że dzieje państw i narodów toczyły się tak, a nie inaczej.
  Początkowo wierzył on w rolę "organizacji sieciowych".  Myślał wpierw, że jako pierwszy o nich pisał  :)))  Jego ulubionym przykładem były dwory polskiej szlachty.  Entuzjazm dla niej trochę mu minął, gdy w klubie Ronina spotkał prawdziwych potomków dawnych ziemian.  Potem przeczytał pamiętniki Andrioux - prefekta paryskiej tajnej policji i uznał, że to tajne służby są poszukiwanym uniwersalnym czynnikiem sprawczym.  Ostatnio zaś doszedł do wniosku, iż najważniejsze jest posiadanie "doktryny państwowej" /cokolwiek by to nie znaczyło/.
   Widzę tu pewien wpływ PRL-owskich podręczników historii, pisanych w duchu marksistowskiego materializmu historycznego, w którym motorem dziejów była "walka klas", a przedstawione one były jako coś w rodzaju drabiny po której ludzkośc wspina się od wspólnoty pierwotnej, poprzez feudalizm, kapitalizm i socjalizm aż do "rozwinietego komunizmu", czyli raju na Ziemi.  Odnoszę wrażenie, że Coryllus chętnie skonstruowałby podobną teorię, choć raczej nie aż tak prymitywną.
  W księgarni przy Noakowskiego 16 /w Warszawie/ można już kupić "Baśń jak niedźwiedź  Polskie historie  Tom II".  Są tam gawędy historyczne obejmujące okres od 1461r. /opis zabójstwa Andrzeja Tęczyńskiego/ do 1574 r. /ucieczka Henryka Walezego do Francji/.  Widać w nich wyraźnie ślady opisanych powyżej poszukiwań.  Jest to jednak fascynująca książka.  Jest dobrze napisana i czyta się ją jak dobry kryminał.  Wciąga.  Trzeba jednak pamiętać, że NIE jest to wykład historii, ani tym bardziej podręcznik, ale owoc osobistych przemyśleń Coryllusa na temat dziejów szesnastowiecznej Europy. Wnioski do których doszedł odbiegają daleko od tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni.
   Tak więc, według niego historię Europy Środkowo-Wschodniej kształtowała w omawianej epoce rywalizacja Habsburgów i Hohenzollernów  o źródła surowców mineralnych /kruszców/ Śląska i Małopolski.  Ostatni Jagiellonowie, Zygmunt Stary I Zygmunt August byli durniami nie wiedzącymi, co się wokół nich dzieje.  Tak wychwalani humaniści to wyznawcy doktryny o której czytamy: "Humanizm, który opanował najpierw Węgry, a potem Polskę nie był tym, za co go uważamy.  Była to parareligijna doktryna oparta na kilku starożytnych zabobonach i eksploatująca znaną przecież także wcześniej literaturę antyczną (...) Doktrynę tę realizowano zaś na potrzeby bynajmniej nie papiestwa, ale kilku niejawnych organizacji i stowarzyszeń deklarujących szczytne cele odnowy moralnej i duchowej, a w rzeczywistości zajmujących się magią i polityką zakulisową w najbardziej perfidnym i podłym wydaniu. (...) Najbardziej widocznym efektem działania humanistów było znikniecie królestwa Węgier.".
  Kochanowski, Rej i Bielski to stronnicy pruscy, powiązani z Albrechtem Hohenzollernem.  Natomiast o Jagiellonach Coryllus pisze: "Tak gasła dynastia litewska, której panowanie rozpoczęło się od sprowadzenia na dwór krakowski czarowników z Czech i humanistów z Włoch za pośrednictwem Węgier.  Pozostało po niej niewiele.  Jedna fałszywa legenda, mit złotego wieku i wielkiej polityki wschodniej (...) Stając wobec poważnych wyzwań i poważnych przeciwników, nigdy nie potrafiła rozpoznać rzeczywistych zagrożeń".  Coryllus mówiąc o konflikcie miedzy szlachtą a miastami konsekwentnie bierze stronę szlachty, uważając miasta za siedzibę różnych mafii.  Z sympatią pisze o buncie żaków krakowskich, natomiast rebelie chłopskie to według niego działalność bandytów i prowokatorów.
  Książkę Coryllusa warto kupić i przeczytać.  Nie należy jednak dać się jej uwieść.  Dobrze jest zachować pewną dozę sceptycyzmu.